...

Aan het woord is Maggie De Block, momenteel fractieleider voor Open VLD in de Kamer. Tijdens de pandemie in 2020-2021 kreeg ze als minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid veel kritiek. Toch blikt ze met een goed gevoel terug. "'If you can't stand the heat, get out of the kitchen'. Politiek is geen walk in the park", zegt De Block nu. "Ik beklaag het me niet. Het was een mooie, waardevolle periode. Gelukkig zijn er altijd mensen die hun verantwoordelijkheid nemen, veranderingen willen en ze mee helpen verwezenlijken. Ik had een enthousiaste ploeg en heb met veel toenmalige kabinetsleden nog contact. Iedereen heeft een goed gevoel bij het toen verrichte werk. Het was een ongelooflijke rit. Eén voor allen, allen voor één." De Block: "We werkten dag en nacht en namen beslissingen op basis van onvolledige informatie. Zoals andere landen volgden we de wetenschappelijke adviezen en moesten we voortdurend bijsturen. In het begin, zonder toegang tot de Chinese ziekenhuizen, spraken ze van een milde griep. Tot het Noord-Italiaanse gezondheidssysteem instortte. Niet normaal. De Italianen pasten dezelfde maatregelen toe als de Chinezen maar een beperkte lockdown in 12 dorpjes werkte niet. Het virus zat al overal." Onder leiding van Mario Monti richtten 15 WHO-landen een commissie op. "Overal was het zoeken, er was te weinig informatie-uitwisseling. Er kwamen internationale aanbevelingen. En ja, één land rapporteerde het aantal overlijdens correct aan de ECDC: België. De rest was nog niet klaar. De 'gamechanger' - het vaccin - kwam er pas in de tweede golf." Maggie De Block: "Een nieuwe pandemie kan altijd opduiken. Meer dan de helft van de infecties die mensen kunnen oplopen, kunnen door dieren worden verspreid. Zo bestaan er heel veel zoönosen. We moeten daarmee leren omgaan." Van bij aanvang ging de aandacht naar mensen, dieren én planten. "Scienscano, met acht betrokken instellingen, kwam onder één koepel. Daarbij ook het vroegere WIV en CODA dat enkel met dieren bezig is. Zo ontstond een hechte samenwerking. Gegevens werden bewaakt, gemonitord en doorgestuurd volgens het 'one health'-principe." De Block benadrukt dat ze zware departementen beheerde. Desondanks werd de beleidsnota afgewerkt. "Er is wel wat tussengekomen", legt ze uit. "Ebola in het begin en in maart 2016 de aanslagen in Zaventem en Maelbeek. Een schok. De contacten met families, ziekenhuizen, ambassadeurs,... slorpten veel energie op." De regering werkte ook lang in 'lopende zaken'. "We hadden in de Kamer een 'getolereerde' meerderheid van 36 op 150. De Commissie Sociale Zaken telde 14 oppositieleden, de meerderheid drie... Vergaderingen duurden eindeloos." "Toch brachten hervormingen na jaren van relatieve stilstand een hele omwenteling teweeg. Mijn opvolger Frank Vandenbroucke (Vooruit) zet de kwaliteitswet, de ziekenhuisnetwerken en -financiering,... verder. Een bewijs dat het goed ineen steekt. Verder is samenwerking tussen ziekenhuisapotheken nu mogelijk en forfaitariseerden we tegen veel weerstand in de laagvariabele zorg. Verschillende groepen trokken met dezelfde advocaat naar de Raad van State. Allemaal teruggefloten... Ik ben niet triomfalistisch, we wisten gewoon dat het goed zat." "Al decennia pogen de overlegcenakels om erelonen op te splitsen in een professioneel en een technisch deel. Gaat het vooruit? Ik heb er niet veel over gehoord. Wel dat het moeilijk loopt. De grote olifant in de kamer zijn de historisch gegroeide supplementen en erelonen en de veel betere vergoeding voor technische dan voor intellectuele prestaties. Die olifant blijft. De ziekenhuissector is een tanker." Tevreden is ze over realisaties in geïntegreerde zorg, de veralgemeende verplichte derde betaler voor mensen met een voorkeursregeling en vooral over de terugbetaling van psychologische hulp in de eerste lijn. "Dat stond zelfs niet in het regeerakkoord. Niet genoeg, wel een grote stap." Ze verwijst ook naar de gedigitaliseerde doktersbriefjes en geneesmiddelenvoorschriften en de Personal Health Viewer. Trots is de Merchtemse huisarts op de terugbetaling sinds 2021 van 'oncofreezing'. "Jonge mannen en vrouwen die een oncologische behandeling ondergaan, betaalden voordien duizenden euro's om ei- en zaadcellen te laten invriezen. Idem voor de terugbetaling van borstreconstructies en van de NIPT. Voordien kostte dat 700 à 900 euro. Nu het gratis is, laten 94% van de zwangere vrouwen een NIPT doen. Dat is essentieel." Er is het pact met pharma.be - "nog steeds zonder vervolg" - en de maatregelen tegen tabaksgebruik en voor gezonde voeding. "De Nutriscore doet mensen bewuster omgaan met suiker, zout, vezels, enz. Maar het werk is nooit af. Is het ene probleem opgelost dan duikt er een ander op." De Monti-commissie beveelde een nieuwe WHO-adviesgroep aan met met 22 experts van over de hele wereld. Dokter De Block werd benoemd tot voorzitter. "De bedoeling is per jaar vier meetings van twee dagen te houden en voor het overige digitaal te werken. Tegen de algemene vergadering van de WHO, zomer 2024, werken we aanbevelingen en best practices uit." 'One Health' gaat uit van een integrale visie op mens, dier en omgeving. De klimaatproblematiek en de toestand van de ecosystemen hebben een impact op de gezondheid van mens en dier in al zijn aspecten.Institutionele, professionele en technische hinderpalen zijn er legio. "Data sharing is een heikel punt. En zoönosen vergen samenwerking tussen disciplines. Niet altijd gemakkelijk. Maatregelen implementeren, mensen engageren,... het kost geld. We trachten banken duurzaam mee te krijgen." Naast haar werk bij de WHO en als fractieleider focust De Block in het Parlement vooral op pensioenen. "Mijn oude liefde en immens belangrijk voor de toekomst van onze welvaartstaat. Samen met Nathalie Muylle (CD&V) maken we stap voor stap werk van een sociaal statuut voor specialisten en ziekenhuisapothekers in opleiding." Na 25 jaar als volksvertegenwoordiger waarvan negen jaar in de regering, stapt ze na de verkiezingen van 2024 uit de actieve politiek. "Ik zal de lijst duwen. Wat ik daarna doe, weet ik nog niet. Mijn hoofd is nog niet vrij genoeg. Vervelen is er niet bij, ik heb ook twee kleinkinderen", besluit Maggie De Block.