"84% van de werknemers heeft ongemakken" was de titel in Metro dd. 13 februari 2023. Dit bleek uit een onderzoek van de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Mensura bij bijna 2.000 KMO's met 20 tot 250 medewerkers. De top 3 zag er als volgt uit: nek- en schouderklachten met om en bij de 50% bovenaan, vermoeidheid op nr. 2 en moeite om in te slapen op nr. 3. Gevolgd door nervositeit en concentratieproblemen. In andere media wordt dan weer gesproken over "klachten" in plaats van "ongemakken". Verder in het artikel heeft een expert het over "vitaliteit". Genoeg stof om de vaststellingen eens van nabij te bekijken.
Als de literatuur afgespeurd wordt, blijkt dat 9 op de 10 personen wel eens een ziekte gehad heeft de laatste 12 maanden. In België zijn hoofdpijn, brandend maagzuur en stress de drie meest voorkomende klachten. 22% van de ondervraagde patiënten klaagt over acute hoofdpijn en 16% over chronische of regelmatig terugkerende hoofdpijn. De cijfers van Mensura lieten vooral psychosociale klachten zien, zeker als je in gedachten houdt dat nek- en schouderklachten vaak een mentale link hebben. Het is vreemd dat lage rugklachten niet genoemd worden, heel prominent aanwezig in andere onderzoeken. Over het algemeen heeft de helft van de personen gedurende de laatste 12 maanden locomotorische klachten gehad. Wellicht hebben beide bevindingen te maken met het soort bedrijven dat bevraagd werd. Nergens wordt aangegeven welke firma's (sectoren) deelnamen. Twee vaststellingen: meer psychosociale ongemakken dan verwacht, en minder locomotorische symptomen. De volgende vraag kan dus gesteld worden: hoe representatief is dit onderzoek?
Vitale werknemers zouden gemotiveerder en productiever zijn - een mooi voorbeeld van een tautologie
Vitaliteit is een woord waar je alle kanten mee op kan. Dat blijkt onder andere uit het grote aanbod van "grijze literatuur" over vitaliteit. Het doet mij denken aan tovenaars, sjamanen, zieners en waarzeggers. Of zelfs aan de "zweverige Ingeborg". Of aan de verkoop van vitamines, supplementen, sporenelementen die een boost geven, zeker in de winterperiode. Dezer dagen ook aan allerlei "energie"-appjes op de smartwatch. De vitaliteitscoach mag vanzelfsprekend niet ontbreken in dit geheel. Vitaliteit staat meestal voor voldoende levenskracht of energie, ook weer dat "wollige" taalgebruik van "geitenwollensokkentypes". Woorden die voor ieder van ons een andere betekenis hebben. Aldus bestaat er grote variatie in de definitie van vitaliteit. De Nederlandse, onafhankelijke Organisatie voor Toegepast-Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO) omschrijft "vitaliteit" aan de hand van 3 kerndimensies: energie, motivatie en veerkracht. Er wordt in het Metro-artikel gesteld dat vitale werknemers gemotiveerder en productiever zijn. Volgens mij een mooi voorbeeld van een tautologie. Het Metro-artikel gaat verder in op beweging na de werktijd. Voldoende bewegen zou leiden tot betere bloeddruk en cholesterol, alsook minder spier- en gewrichtsklachten. Tevens zou er een anti-stress effect en kwaliteitsvollere slaap optreden. Een tijdje geleden schreef ik al een opiniestukje over deze cardiovasculaire "bewegingsparadox". Mijns inziens moet er in de eerste plaats ingezet worden op allerlei sedentaire werknemers, die als in een "cockpit" achter hun bureau zitten. Het liefst alles binnen handbereik! Het lijkt nobel om iedereen meer te laten bewegen of sporten. Maar of dit ook geldt voor de werknemers met een fysiek zwaardere job is nog steeds voer voor discussie.