Wie even de weg opgaat, om een afspraak na te komen of om een uitstapje te doen, zal het gauw merken: Vlaanderenland lijdt onder collectieve stilstand.
Je zou verwachten dat in tijden van crisis mensen minder de wagen nemen. Niks is minder waar, het omgekeerde lijkt wel het geval. Er is gewoon geen doorkomen aan. We zijn met z'n allen zo verslaafd geraakt aan autorijden, dat we, zelfs in tijden van dure energie en klimaatcrisis, collectief aan geheugenverlies lijden, en bijgevolg voor de kleinste afstand ons door fossiele brandstoffen aangedreven vehikel gebruiken.
De overheid slaat ons om de oren met adviezen om energie te besparen, voornamelijk op het gebied van wonen. Gaande van korter en minder frequent douchen, de thermostaat een graadje lager zetten, tot slechts één tot twee keer per week de kledij in de wasmachine droppen.
En dan zwijgen we nog over duurdere investeringen zoals zonnepanelen, dakisolatie, dubbel glas, buitengevelisolatie, enz.
Waar echter nauwelijks over gesproken wordt, is het achterwege laten van de wagen. Nochtans een kleine maatregel die heel wat besparing kan opleveren.
We zijn met z'n allen verslaafd geraakt aan autorijden
Nu kan ik me zeer goed inbeelden dat mensen de dag van vandaag, met onze fantastische NMBS en superperformante De Lijn, sneller geneigd zijn om, zelfs voor mineure verplaatsingen, toch de wagen te verkiezen boven het openbaar vervoer.
De brandstofprijzen zijn momenteel zeer hoog, en toch kunnen we het niet laten om ons elke morgen vast te rijden in het verkeer, op weg naar het werk. Alsof we die files nodig hebben, anders is de dag niet geslaagd. Hoe cynisch kan het worden.
Enkele concrete maatregelen om de auto minder te gebruiken: autodelen, kleine verplaatsingen van minder dan 5 km met de fiets doen, een elektrische fiets aanschaffen. Stuk voor stuk relatief haalbare alternatieven, waarmee je jezelf een hoop stress en ellende bespaart.
Toch blijft het een minderheid die gebruikmaakt van zulke maatregelen. Waarschijnlijk leeft een deel van de bevolking nog altijd in de illusie dat je met de wagen altijd sneller op je bestemming bent. Als het buiten koud en guur is, dan is het altijd wel gezellig toeven in je wagen, met airco en poepverwarming.
Eerlijkheidshalve moeten we er wel bij vertellen dat we gewaarschuwd waren. Tal van werken aan de wegeninfrastructuur zijn bezig, of staan nog op stapel. Dat alleen al veroorzaakt veel bijkomende hinder.
Maar die hinder was er ook al nog voor die werken een aanvang namen. We kunnen niet anders dan tot de vaststelling komen dat ons net al decennia langzamerhand dichtslibt. Onze opeenvolgende regeringen doen pogingen, maar in de feiten is het eigenlijk morrelen in de marge.
Onze regering heeft er geen baat bij om de auto te bannen
Onze regering heeft er trouwens geen baat bij om de auto te bannen. Ze haalt daar massa's inkomsten uit. Als er ergens één of ander gat moet gedicht worden in een begroting, dan kan je er donder op zeggen dat er gesleuteld wordt aan de accijnzen op brandstof. Het is een van de standaardmaatregelen die tot de gereedschapskist behoort.
Zo zie je dat onze overheid eigenlijk door energiebewuster leven te promoten, stuit op een aantal belemmerende factoren, die haar goedbedoelde initiatieven fnuiken.
Niet iedereen heeft zomaar de middelen om investeringen aan de woning te doen. De wagen laten staan, in tijden dat er om de haverklap gestaakt wordt, of er geen treinen of bussen rijden, is geen evidentie. Ook hebben veel mensen de wagen nu eenmaal nodig voor het werk. Bovendien is de lamentabele toestand van zowel de NMBS als De Lijn niet van dien aard om er gretig beroep op te doen.
Enkele minder gunstige neveneffecten van al het fileleed mogen we evenmin onder de mat vegen: persoonsgebonden effecten zoals meer stress, klimaateffecten met meer uitstoot, maar ook de maatschappelijke kostprijs verbonden aan dit probleem.