Franse patiënten worden in België geëuthanaseerd via skype, vooral in Brussel en Wallonië waar ze nauwelijks euthanasieaangiften laten registreren.

Palliatieve sedatie moet een misdrijf worden zoals euthanasie, met aparte voorwaarden en procedures en met verplichte registratie bij de euthanasiecommissie, aldus sommige politici.

Psychiaters vragen meer zorgvuldigheid met hun visie over euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden en vertalen dit door extra voorwaarden, wat de euthanasiewet hen toelaat via artikel 3§2 : Onverminderd bijkomende voorwaarden die de arts aan zijn ingrijpen wenst te verbinden..

De Vlaamse open-VLD-voorzitter Rutten zegt op haar congres: "Wie klaar is met het leven, moet ook over dat leven kunnen beslissen". De Nederlandse VVD-premier Rutte daarentegen stelde bij zijn regeringsvorming dit thema liever op de lange baan. Zijn openbaar ministerie (OM) eiste op 4 december jl. in hoger beroep een voorwaardelijke celstraf van drie maanden tegen Albert Heringa vanwege hulp bij de zelfdoding van zijn 99-jarige moeder.

Tegen de richtlijnen in

'De Pil van Drion bestaat', was donderdag 30 november de conclusie op een symposium van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Het NVVE wil afwachten of het OM toestaat dat het middel ter beschikking komt. De voorzitter van de Coöperatie Laatste Wil (CLW) wil echter de confrontatie met het OM aangaan: "We gaan het gewoon doen en wachten af wat er dan gebeurt", sprak hij zelfverzekerd tot de driehonderd aanwezigen.

Hoe de Kroatische oud-generaal Slobodan Praljak zichzelf in de verdoemenis dronk werd op alle media als breaking news getoond, tegen de richtlijnen van de zelfmoordlijn 1813 in. Hij is vermoedelijk overleden aan hartfalen nadat hij het gif kaliumcyanide had ingenomen, aldus de eerste voorlopige resultaten van de toxicologische test, meldde het OM.

In Toronto bleek dat kaliumcyanide niet het beste idee is als eenvoudig en goed werkend middel om je leven te beëindigen. 'New Technologies in Self-Deliverance' reikte voor het eerst een prijs van vijfduizend dollar uit voor het beste idee inzake zelfdoding in eigen regie. De Australiër Philip Nitschke die nu in Nederland woont - voor hem het meest euthanasievriendelijke land ter wereld - stelde er een sarcofaag voor waarin je met behulp van stikstof een einde aan je leven kunt maken.

Echte waardigheid

En toch is er ook echte waardigheid te lezen en te zien en te horen in de media. Zo

vertelden patiënten mij over de mediaprijs van de Werkgroep Verder, de organisatie voor nabestaanden na zelfdoding. Die vereniging zette de VTM-reeks 'Familie' in de bloemetjes: "Door de verhaallijn rond Cédric die kampte met suïcidale gedachten, bericht VTM op een respectvolle en hoopvolle manier over zelfdoding." Je kan de fragmenten nog zien op de VTM-website en het beamen.

Er is ook echte waardigheid te lezen, te zien en te horen in onze media

Vanaf 2 december ligt de biografie van voetballer Thomas Buffel in de boekhandel. Entourage!, een boek waarin hij ook de emotionele laatste momenten met zijn echtgenote Stephanie beschrijft: "Ze kreeg palliatieve sedatie. Haar bewustzijn werd daardoor gedempt, zodat ze geen ondraaglijke pijnen meer moest lijden. Samen zochten we nog de zon op in het ziekenhuis, wandelde ik met haar in de rolstoel door de gangen. Eén moment vergeet ik nooit. Tijdens een van onze wandelingen keek ik haar aan. Ik moest iets kwijt. Ik had daar mee gewacht, omdat ik altijd op beterschap had gehoopt. 'Bedankt voor alles wat je voor mij hebt gedaan. Ik ben trots op je', vertelde ik haar. Ze liet een traan. Daarna gleed ze stilletjes uit het leven. We zagen haar zo graag. Ze heeft ons allen geïnspireerd, en het is nu aan ons om haar positiviteit verder uit te dragen." Ik herinner mij nog de beelden van de zwarte spandoeken met haar naam op de voetbaltribune. Stervenswaardig om verder te kunnen leven.

Eindtermen

"Artsen kunnen vandaag nog afstuderen zonder ooit een patiënt te hebben zien sterven. Onaanvaardbaar", zegt de Academie voor Geneeskunde. Ze wil de opleiding bijsturen en vraagt dat palliatieve zorg in de eindtermen van de basisopleiding komt. Terecht. Ondanks het feit dat we ons best doen in de huisartsopleiding via werkplek-leren, blijft het onvoldoende. Ik wil er mij blijven voor inzetten tijdens de laatste jaren van mijn universitaire loopbaan en neem de aanbevelingen van de Academie mee naar het nieuwe curriculum. Maar kan een goede stervensbegeleiding zonder ooit nog een kind zien geboren te worden? Of behoud ik deze vraagstelling als onderwerp van mijn eerste column voor het nieuwe jaar?

Ik ben nog een arts die afstudeerde als doctor in de genees-, heel-en verloskunde. Een mens zien en helpen geboren geworden zat toen in de basisopleiding van iedere dokter. Eind vorige eeuw is deze eindterm geschrapt, ook uit de huisartsopleiding. Sterfkunde was er vorige eeuw niet bij alhoewel we onze patiënten wisten te verlossen uit hun lijden.

Tot slot: "Het niet-onderzochte leven is niet waard om te leven", dialogeerde Socrates. Het niet-onderzochte sterven, niet waard te sterven?

Met dank aan Michaël Haneke.

Franse patiënten worden in België geëuthanaseerd via skype, vooral in Brussel en Wallonië waar ze nauwelijks euthanasieaangiften laten registreren. Palliatieve sedatie moet een misdrijf worden zoals euthanasie, met aparte voorwaarden en procedures en met verplichte registratie bij de euthanasiecommissie, aldus sommige politici.Psychiaters vragen meer zorgvuldigheid met hun visie over euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden en vertalen dit door extra voorwaarden, wat de euthanasiewet hen toelaat via artikel 3§2 : Onverminderd bijkomende voorwaarden die de arts aan zijn ingrijpen wenst te verbinden.. De Vlaamse open-VLD-voorzitter Rutten zegt op haar congres: "Wie klaar is met het leven, moet ook over dat leven kunnen beslissen". De Nederlandse VVD-premier Rutte daarentegen stelde bij zijn regeringsvorming dit thema liever op de lange baan. Zijn openbaar ministerie (OM) eiste op 4 december jl. in hoger beroep een voorwaardelijke celstraf van drie maanden tegen Albert Heringa vanwege hulp bij de zelfdoding van zijn 99-jarige moeder. Tegen de richtlijnen in'De Pil van Drion bestaat', was donderdag 30 november de conclusie op een symposium van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Het NVVE wil afwachten of het OM toestaat dat het middel ter beschikking komt. De voorzitter van de Coöperatie Laatste Wil (CLW) wil echter de confrontatie met het OM aangaan: "We gaan het gewoon doen en wachten af wat er dan gebeurt", sprak hij zelfverzekerd tot de driehonderd aanwezigen. Hoe de Kroatische oud-generaal Slobodan Praljak zichzelf in de verdoemenis dronk werd op alle media als breaking news getoond, tegen de richtlijnen van de zelfmoordlijn 1813 in. Hij is vermoedelijk overleden aan hartfalen nadat hij het gif kaliumcyanide had ingenomen, aldus de eerste voorlopige resultaten van de toxicologische test, meldde het OM. In Toronto bleek dat kaliumcyanide niet het beste idee is als eenvoudig en goed werkend middel om je leven te beëindigen. 'New Technologies in Self-Deliverance' reikte voor het eerst een prijs van vijfduizend dollar uit voor het beste idee inzake zelfdoding in eigen regie. De Australiër Philip Nitschke die nu in Nederland woont - voor hem het meest euthanasievriendelijke land ter wereld - stelde er een sarcofaag voor waarin je met behulp van stikstof een einde aan je leven kunt maken.Echte waardigheidEn toch is er ook echte waardigheid te lezen en te zien en te horen in de media. Zo vertelden patiënten mij over de mediaprijs van de Werkgroep Verder, de organisatie voor nabestaanden na zelfdoding. Die vereniging zette de VTM-reeks 'Familie' in de bloemetjes: "Door de verhaallijn rond Cédric die kampte met suïcidale gedachten, bericht VTM op een respectvolle en hoopvolle manier over zelfdoding." Je kan de fragmenten nog zien op de VTM-website en het beamen.Vanaf 2 december ligt de biografie van voetballer Thomas Buffel in de boekhandel. Entourage!, een boek waarin hij ook de emotionele laatste momenten met zijn echtgenote Stephanie beschrijft: "Ze kreeg palliatieve sedatie. Haar bewustzijn werd daardoor gedempt, zodat ze geen ondraaglijke pijnen meer moest lijden. Samen zochten we nog de zon op in het ziekenhuis, wandelde ik met haar in de rolstoel door de gangen. Eén moment vergeet ik nooit. Tijdens een van onze wandelingen keek ik haar aan. Ik moest iets kwijt. Ik had daar mee gewacht, omdat ik altijd op beterschap had gehoopt. 'Bedankt voor alles wat je voor mij hebt gedaan. Ik ben trots op je', vertelde ik haar. Ze liet een traan. Daarna gleed ze stilletjes uit het leven. We zagen haar zo graag. Ze heeft ons allen geïnspireerd, en het is nu aan ons om haar positiviteit verder uit te dragen." Ik herinner mij nog de beelden van de zwarte spandoeken met haar naam op de voetbaltribune. Stervenswaardig om verder te kunnen leven.Eindtermen"Artsen kunnen vandaag nog afstuderen zonder ooit een patiënt te hebben zien sterven. Onaanvaardbaar", zegt de Academie voor Geneeskunde. Ze wil de opleiding bijsturen en vraagt dat palliatieve zorg in de eindtermen van de basisopleiding komt. Terecht. Ondanks het feit dat we ons best doen in de huisartsopleiding via werkplek-leren, blijft het onvoldoende. Ik wil er mij blijven voor inzetten tijdens de laatste jaren van mijn universitaire loopbaan en neem de aanbevelingen van de Academie mee naar het nieuwe curriculum. Maar kan een goede stervensbegeleiding zonder ooit nog een kind zien geboren te worden? Of behoud ik deze vraagstelling als onderwerp van mijn eerste column voor het nieuwe jaar? Ik ben nog een arts die afstudeerde als doctor in de genees-, heel-en verloskunde. Een mens zien en helpen geboren geworden zat toen in de basisopleiding van iedere dokter. Eind vorige eeuw is deze eindterm geschrapt, ook uit de huisartsopleiding. Sterfkunde was er vorige eeuw niet bij alhoewel we onze patiënten wisten te verlossen uit hun lijden.Tot slot: "Het niet-onderzochte leven is niet waard om te leven", dialogeerde Socrates. Het niet-onderzochte sterven, niet waard te sterven?Met dank aan Michaël Haneke.