...

Een deel van het niet-gebruik van gezondheidszorg wordt allicht verklaard doordat mensen zich simpelweg kerngezond voelen. Die veronderstelling gaat echter zeker niet op voor alle 'niet-gebruikers'. Bovendien houdt een gebrek aan medische opvolging ook gevaren in. Een gebrek aan preventieve opvolging kan op langere termijn schadelijk zijn voor de gezondheid en zorgen voor grotere gezondheidsuitgaven, zowel voor de patiënt als voor de ziekteverzekering. Denk maar aan het jaarlijks controle-onderzoek bij de tandarts, het niet vaccineren van risicopatiënten enz. Uit de terugbetalingsgegevens van de leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt dat bepaalde kenmerken de kans op niet-gebruik aanzienlijk vergroten. Zo ligt het aandeel zelfstandigen in de groep niet-gebruikers twee keer zo hoog als bij het volledige LOZ-ledenbestand. En liefst zeven op de tien niet-gebruikers zijn mannen. Verder: één op de drie woont in Brussel, terwijl hoofdstedelingen goed zijn voor een vijfde van het volledige LOZ-ledental. De gemiddelde leeftijd van niet-gebruikers bedroeg 34 jaar in 2018, dat is jonger (39 jaar) dan bij het volledige ledental van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Zes op de tien zijn alleenstaanden -vijf op de tien bij het volledige ledental van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Het gaat ook meer over mensen met een lager inkomen. Het mediaan inkomen van niet-gebruikers bedroeg 23.687 euro in 2018, tegenover 25.080 euro bij het volledige ledental van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Toch is er ook goed nieuws. Het aantal niet-gebruikers van medische verzorging is gedaald van 7% in 2010 naar 5,4% in 2018. Twee jaar geleden gingen er in de eerste plaats meer mensen naar de tandarts (van 54% in 2014 naar 58,4% in 2018). Vermoedelijk heeft dat te maken met sensibiliseringsacties rond tandzorg en de introductie van het mondzorgtraject in 2016. Wie daarbij een jaar niet op controlebezoek gaat, betaalt meer remgeld. Meer mensen gingen tussen 2014 en 2018 ook langs bij de kinesist (van 16,7% naar 18,5%). Dat houdt onder meer verband met het stijgende aantal arbeidsongeschikten door problemen met het bewegingsstelsel (vooral lage rugpijn). De Onafhankelijke ziekenfondsen vinden dat er niet alleen sensibiliseringscampagnes naar de volledige bevolking moeten komen maar ook gerichte acties op maat van deze specifieke doelgroepen, vooral op vlak van preventie. Men is bijvoorbeeld voorstander van informatiecampagnes in bepaalde wijken. Dergelijke gerichte acties, aldus nog de landsbond, vragen om een betere samenwerking tussen alle beleidsniveaus. Daarnaast is er nood aan unieke contactpunten die campagnes uitwerken en de niet-gebruikers wegwijs maken in het steeds complexere zorglandschap.