...

"Dringt een grondige hervorming van de gezondheidszorg zich op?" Dat was de titel van de voordracht van Lieven Annemans, gezondheidseconoom aan de UGent en de VUB. Prof. Annemans is stellig de overtuiging toegedaan dat onze gezondheidszorg aan een grondige verandering toe is. Hij zei dat hij eigenlijk niet zo tevreden is over het systeem en gaf een aantal suggesties om het te verbeteren. De uitgaven in de gezondheidszorg zijn de laatste jaren sneller gestegen dan het welzijn. Zo kan het dus niet verder omdat anders een deel van het welzijn zal worden opgeofferd aan de gezondheidszorg. De kostenexplosie is vooral toe te schrijven aan de ontwikkeling van nieuwe technologieën en de vergrijzing van de bevolking. Volgens Annemans is er ook veel overtollige zorg. "Dat is toe te schrijven aan ons systeem van betaling per prestatie." Zo zien we dat er grote verschillen zijn bij de aanpak van een gegeven medisch probleem. "Die artsen kunnen toch niet allemaal gelijk hebben." Ook schiet de coördinatie van de zorg tussen de eerste en de tweede lijn en tussen curatieve en preventieve zorg tekort, terwijl de zorgtoegankelijkheid, die vroeger uitstekend was, begint te tanen. "Almaar meer mensen zeggen dat ze de zorg uitstellen wegens geldtekort. Ook zien we nu meer en meer wachtlijsten verschijnen, iets wat enkele jaren geleden nog ondenkbaar was."En dat is niet eigen aan ons land. De meeste geïndustrialiseerde landen worden met die problemen geconfronteerd. Lieven Annemans onderstreepte ook het gevoel van onzekerheid wat de gezondheid betreft. Dat maakt dat een verzekering tegen inkomensverlies als gevolg van ziekte een belangrijke rol speelt. Die verzekering zet de mensen er echter toe aan om meer zorg te vragen dan als ze niet verzekerd zouden zijn. Als reactie daarop gaan de zorgverzekeraars over tot een zekere selectie van het risico. Er is voorts ook een zeer duidelijke asymmetrie wat de informatie betreft: de zorgverstrekkers weten uiteraard veel meer dan de patiënten, wat tot gevolg kan hebben dat de vraag wordt geïnduceerd door het aanbod. We hebben er allen belang bij dat de mensen gezonder zijn. "We kunnen die sector dus niet gewoonweg overlaten aan de wetten van de markt. De openbare machten moeten een regulerende rol spelen. Als de uitgaven zouden blijven stijgen zoals de laatste jaren, zou tegen 2060 30% van het bnp uitgaan naar de gezondheidszorg. Er is dus nood aan een sterke, daadkrachtige, flexibele regelgevende overheid met een visie." Volgens Annemans ontbreekt die visie echter. De overheid streeft vooral naar besparingen. Hij zei dat de groei, die momenteel werd geblokkeerd, zelfs niet meer volstaat om gewoon de vergrijzing van de bevolking te betalen en dan spreken we nog niet van de nieuwe technologieën. "Zelfs in een periode van recessie mag besparen niet het enige strijdpunt zijn, ook al omdat, als er dan te veel wordt bespaard, het onmogelijk wordt om uit de recessie te geraken." De overheid kan op twee manieren ingrijpen. Reactief, zoals ze nu doet. Dat resulteert evenwel in een inkrimping, ook van nuttige gezondheidszorg met alle gevolgen vandien. Bovendien zal het zorgvolume dan stijgen ter compensatie van de gedaalde prijzen. De overheid kan echter ook proactief optreden en de nadruk leggen op de efficiëntie van de zorg eerder dan op de prijs ervan. Ze moet kwaliteit belonen, wat momenteel helemaal niet het geval is. Het zorgproces moet ook beter worden gestructureerd, zei Prof. Annemans nog. Of zoals de ministers van de 27 lidstaten van de EU recentelijk nog hebben gesteld: het gezondheidsbeleid moet tot doel hebben om de gezondheid van de bevolking te maximaliseren met de beschikbare middelen. Wat het politieke beheer van zorgsector betreft, staan we echter nog nergens.