In een recent arrest oordeelde het Europees Hof van Justitie dat de vrijstelling van btw voor medische verzorging niet zonder meer mag worden voorbehouden aan de beoefenaars van een gereglementeerd medisch of paramedisch beroep. Wat betekent dit concreet, en wat zijn de gevolgen?
...
Op 20 december 2021 publiceerde de FOD Financiën de Circulaire 2021/C/114 betreffende de vrijstelling van de belasting inzake medische verzorging verricht door bepaalde personen en inzake ziekenhuisverpleging. Deze circulaire bevat een uitvoerige toelichting bij de wijziging van de btw-wetgeving door de wet van 11 juli 2021 tot wijziging van het btw-wetboek wat betreft de vrijstelling van deze belasting inzake medische verzorging. Deze wetswijziging kwam er na een arrest van het Europees Hof van Justitie in de Belgische chiropraxiezaak. Het Hof oordeelde daarin dat de vrijstelling van btw voor medische verzorging niet zonder meer mag worden voorbehouden aan de beoefenaars van een gereglementeerd medisch of paramedisch beroep. Om hieraan tegemoet te komen wordt de bestaande btw-vrijstelling niet langer meer exclusief voorbehouden aan de beoefenaars van gereglementeerde medische of paramedische beroepen. Beroepsbeoefenaars die door een adequate opleiding geacht kunnen worden een equivalent kwaliteitsniveau te bereiken (waaronder sommige niet- gereglementeerde paramedische beroepsbeoefenaars) zullen zich kunnen beroepen op de vrijstelling. De circulaire vermeldt onder meer de psychologisch consulent. Dat deze en andere niet-gereglementeerde beroepsbeoefenaars wel eens onbevoegd de geneeskunde zouden kunnen uitoefenen, is blijkbaar geen punt. Artsen zijn vrijgesteld voor alle ingrepen en behandelingen met een therapeutisch doel die de diagnose, de behandeling of de genezing van ziekten of gezondheidsproblemen, dan wel de bescherming, het behoud of het herstel van de gezondheid van de mens hoofdzakelijk tot doel hebben. Het is de medische beroepsbeoefenaar die de hoofdhandeling uitvoert die in eer en geweten oordeelt of een medische behandeling een therapeutisch doel dient. Hierbij is het van geen belang of de medische beroepsbeoefenaar onder leiding en toezicht staat van een andere medische beroeps- beoefenaar. Het in acht moeten nemen van de geldende regels in een ziekenhuis of het moeten opvolgen van instructies verhindert de toepassing van de vrijstelling niet. De circulaire bevat een indicatieve lijst van vrijgestelde handelingen vaccinatie, immunisering en testen (screening); medisch handelen in verband met vruchtbaarheid en zwangerschap; esthetische ingrepen die een therapeutisch doel hebben; periodieke medische controle door de behandelende arts; het afnemen van bloed of andere lichaamssubstanties voor het testen op virussen, infecties of andere ziekten, naar aanleiding van een jaarlijks medische controle op verzoek van de patiënt of de behandelende arts. Maar ook de diensten van de hoofdarts en de arts-diensthoofd die verantwoordelijk zijn voor de goede gang van zaken in het medisch departement resp. de verschillende diensten van het medisch departement in een ziekenhuis, ongeacht of deze diensten worden verricht door een zelfstandige ziekenhuisarts of een artsenvennootschap zijn vrijgesteld. Hetzelfde geldt voor de diensten van een arts die verantwoordelijk is voor de ziekenhuishygiëne-ziekenhuisinfectiebeheersing; de diensten van een coördinerend en raadgevend arts in woonzorgcentra en de diensten van een arts die administratieve, medische en verpleegkundige gegevens ter beschikking moet stellen van de FOD Volksgezondheid. Zelfs de vergoeding van de patiënt voor het niet tijdig annuleren van de afspraak (no show fee) is vrijgesteld. In principe moet het betaalde bedrag gezien worden als een vergoeding, die het gevolg is van schade die door de patiënt wordt veroorzaakt, die niet belast is met btw, aldus de circulaire. De circulaire geeft ook voorbeelden van handelingen die niet van btw zijn vrijgesteld omdat zij geen therapeutisch doel hebben. Daartoe behoren onder meer het maken van zogenaamde pretecho's, dit zijn niet-medische echo's waarbij vooral de nadruk gelegd wordt op de fotografie van het ongeboren kind maar ook het meewerken aan onderzoeken in opdracht van de farmaceutische industrie, een medisch onderzoek voor het krijgen van een rijgeschiktheidsattest of een medisch attest voor piloten en... een lijkschouwing door een forensisch arts.