...

In België wordt het theoretisch gedeelte van de medische vervolgopleiding tot arts-specialist voorzien door de universiteiten, de stagemeesters en stagediensten erkend door de FOD Volksgezondheid staan in voor het praktische gedeelte van de opleiding."De kwaliteit van de opleiding tot arts-specialist wordt in ons land tot op heden niet structureel opgevolgd", schetst de FOD Volksgezondheid in het rapport 'Kwaliteit van de stages van de artsen-specialisten in opleiding'..De stagediensten en stagemeesters worden dan wel erkend door de federale minister van Volksgezondheid, "de erkenningscriteria zijn niet gericht op de evaluatie van de kwaliteit van de opleiding, en zijn voor sommige specialismen verouderd"."Bovendien", zo vervolgt de federale overheidsdienst, "wordt een erkenning zelden ingetrokken als er zich problemen voordoen".Nog in de inleiding schrijven de auteurs van het rapport dat België "wetgevend weinig concrete maatregelen heeft getroffen, terwijl andere landen ernstig inzetten om het systeem voor het bevorderen van de kwaliteit van de professionele vorming te blijven ontwikkelen".Daarop nam de dienst Gezondheidsberoepen en Beroepsuitoefening van de FOD Volksgezondheid in 2021 en 2022 een bevraging af bij de betrokken actoren: de artsen-specialisten in opleiding, stagemeesters en coördinerend stagemeesters. Hoe verloopt de opleiding in België, en wat is hun visie is op specifieke aspecten van de opleiding?Feedback gevenEen succesvol initiatief, zo blijkt: "Een grote respons van de verschillende actoren op de bevraging geeft aan dat het onderwerp leeft", merkt de FOD op.In de bevraging werd onder meer gepeild naar de organisatie van de theoretische en wetenschappelijke opleiding en van de arbeidsduur, de kwaliteit van de opleiding en het opleidingsklimaat, de rol en de werklast van de stagemeesters en de coördinerend stagemeesters, overleg en feedback, en acties voor de continue verbetering van de opleiding.Wat blijkt? Aso's evalueren hun stage in het algemeen positief op vlak van verworven kennis en competenties. Hun verbeterpunten hebben meer betrekking op de manier waarop ze deze verwerven. De drie thema's die stagemeesters en hun stageteams prioritair moeten aanpakken, zijn volgens de aso's: constructief feedback geven, de planning en de organisatie van het evenwicht tussen 'de dienstverlening' in het ziekenhuis en de opleiding, en supervisie geven aan individuele arts-specialisten in opleiding. De vaardigheden en de kennis van de stagemeesters, net als het aanbod van de activiteiten op de stagediensten, komen positief uit de verf. Stagemeesters en coördinerend stagemeesters lijken zich evenwel bewust van bepaalde tekortkomingen en verbeterpunten in het huidig systeem, klinkt het in het rapport.Kwaliteitsproblemen die de coördinerend stagemeesters voornamelijk tegenkomen hebben te maken met inadequate supervisie, begeleiding en/of feedback. Worden ook genoemd: het vooropstellen van de noden van de dienst boven de opleiding van de kandidaat-specialisten, onvoldoende of eenzijdig blootstellen aan pathologie of technische vaardigheden, en onvoldoende praktische opleidingsmomenten. De stagemeesters geven het verlichten van de administratieve last, de georganiseerde leermomenten en de feedback aan als belangrijkste punten om de kwaliteit van de opleiding te verbeteren.Visitaties stageplaatsenIn een reactie op het rapport betreurt de Vlaamse vereniging voor arts-specialisten in opleiding dat de lijst met aanbevelingen "eerder beperkt" is. Volgens Vaso toont het rapport "tal van opportuniteiten voor administratieve, pedagogische en kwalitatieve verbetering van de opleiding tot arts-specialist". "Wij zijn bijvoorbeeld al lang vragende partij voor het organiseren van structurele visitaties van de opleidingsplaatsen of teach-the-teacher initiatieven, wat nu ook ondersteund lijkt te worden door de resultaten uit dit rapport", zegt de vereniging bij monde van voorzitter dr. Jonas Brouwers. "Het is aan de overheid om nu de knopen door te hakken en werk te maken van een grondige hervorming van de opleiding tot aso", besluit hij.SamenwerkenHet is de eerste keer dat aso's, stagemeesters en coördinerend stagemeesters in ons land op een dergelijke schaal werden bevraagd. In 2010 publiceerde het Federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE) wel een rapport rond de vraag hoe de kwaliteit van de stageplaatsen objectief kan gemeten worden. In 2016 en in 2018 publiceerden respectievelijk de Koninklijke Academie voor geneeskunde van België (KAGB) en de Hoge raad van artsen-specialisten en van huisartsen (HRASHA) adviezen rond de kwaliteit van opleiden.Volgens de FOD Volksgezondheid is het nu de ambitie "om mits samenwerking met de verschillende actoren van de opleiding en gezamenlijke inspanningen te werken aan een duurzaam en gezond systeem voor de toekomst met centraal de optimale kwaliteit van zorg voor de patiënt door een optimale kwaliteit van opleiding".