Al jaren worden incidentmeldingen in het ziekenhuis geregistreerd, trends worden hierbij opgevolgd, het beleid bijgestuurd en verbeteracties uitgezet. Deze meldingen en hun verbeteracties worden transparant besproken met het team, de organisatie en de patiënt. Waar met mensen wordt gewerkt zullen er helaas altijd fouten gebeuren, hoe je omgaat met een incident is hierbij cruciaal. Elk incident is een leerkans om het de volgende keer beter te doen.

Necrologiecommissies of morbidity- & mortalitykransen worden opgericht om de dossiers van patiënten die (on)verwacht overleden in het ziekenhuis via een vaste methodiek te screenen op triggers die mogelijk een rol hebben gespeeld bij het overlijden. Deze dossiers worden besproken met artsen. "Hadden we hier meer kunnen doen?" is dan telkens de centrale vraag. Ook hier is het opnieuw de bedoeling om het zorgproces veiliger te maken door onder andere deteriorerende patiënten sneller te detecteren en de meest aangewezen zorgverlener onmiddellijk aan het bed van die patiënt te krijgen.

De human factors die een rol spelen bij (on)veiligheid komen ook aan bod. Durven verpleegkundigen elkaar aanspreken bij het zien van onveilig gedrag? Dat lukt misschien nog net. Durven artsen verpleegkundigen aanspreken wanneer ze zien dat die een fout (dreigt) te maken? De ervaring leert dat dit wel goed zit. Maar kan het ook omgekeerd? We geven de verpleegkundigen in de operatiezaal de macht om het scalpel niet aan te geven bij een chirurg die geen time out uitvoert, maar durft die verpleegkundige die macht ook daadwerkelijk te gebruiken wanneer ze naast een bulderende chirurg staat? (om maar meteen eens alle clichés te gebruiken). Durft een beginnend assistent steeds bij de minste twijfel de supervisor op bellen, al dan niet tijdens de nachtelijke uren? Ook op die factoren zetten ziekenhuizen in, de onveilige situatie voor een patiënt schuilt immers in een klein hoekje.

Kunnen we nog meer doen om het zorgproces patiëntveiliger te maken?

Maar als er een incident is, dan zijn we er ook voor het betrokken team(lid). Onderschat het effect niet van een incident op het second victim of dat nu een arts, verpleegkundige, zorgondersteuner, student, assistent of schoonmaakster is.

Incidenten ontstaan natuurlijk niet alleen binnen de muren van het ziekenhuis. Patiënten kregen soms thuis een verkeerd geneesmiddel voorgeschreven of toegediend, een diagnose werd gemist, patiënten vallen in hun woon-zorgcentrum, een verkeerde communicatie tussen de huisarts en de thuisverpleegkundige,... worden deze incidenten ook geregistreerd, geanalyseerd en besproken? Denkt er dan iemand aan de ondersteuning van de huisarts, die misschien wel worstelt met het idee een verkeerd geneesmiddel te hebben voorgeschreven of die een diagnose heeft gemist?

Kunnen we nog meer doen om het zorgproces patiëntveiliger te maken? Ik denk het wel! Een globale aanpak zonder schotten tussen de lijnen, een centrale registratie van ernstige meldingen, een actievere rol door de overheid, het uitsturen van alerts, het actiever delen van best practices,...

Laat ons, zeker als het op patiëntveiligheid aankomt, nog meer samenwerken tussen de lijnen en over de netwerken heen!

Onlangs las ik in een column van Ilse Weeghmans dat ook het Vlaams patiëntenplatform hier vragende partij is. Wanneer zitten we eens samen, Ilse?

Al jaren worden incidentmeldingen in het ziekenhuis geregistreerd, trends worden hierbij opgevolgd, het beleid bijgestuurd en verbeteracties uitgezet. Deze meldingen en hun verbeteracties worden transparant besproken met het team, de organisatie en de patiënt. Waar met mensen wordt gewerkt zullen er helaas altijd fouten gebeuren, hoe je omgaat met een incident is hierbij cruciaal. Elk incident is een leerkans om het de volgende keer beter te doen.Necrologiecommissies of morbidity- & mortalitykransen worden opgericht om de dossiers van patiënten die (on)verwacht overleden in het ziekenhuis via een vaste methodiek te screenen op triggers die mogelijk een rol hebben gespeeld bij het overlijden. Deze dossiers worden besproken met artsen. "Hadden we hier meer kunnen doen?" is dan telkens de centrale vraag. Ook hier is het opnieuw de bedoeling om het zorgproces veiliger te maken door onder andere deteriorerende patiënten sneller te detecteren en de meest aangewezen zorgverlener onmiddellijk aan het bed van die patiënt te krijgen.De human factors die een rol spelen bij (on)veiligheid komen ook aan bod. Durven verpleegkundigen elkaar aanspreken bij het zien van onveilig gedrag? Dat lukt misschien nog net. Durven artsen verpleegkundigen aanspreken wanneer ze zien dat die een fout (dreigt) te maken? De ervaring leert dat dit wel goed zit. Maar kan het ook omgekeerd? We geven de verpleegkundigen in de operatiezaal de macht om het scalpel niet aan te geven bij een chirurg die geen time out uitvoert, maar durft die verpleegkundige die macht ook daadwerkelijk te gebruiken wanneer ze naast een bulderende chirurg staat? (om maar meteen eens alle clichés te gebruiken). Durft een beginnend assistent steeds bij de minste twijfel de supervisor op bellen, al dan niet tijdens de nachtelijke uren? Ook op die factoren zetten ziekenhuizen in, de onveilige situatie voor een patiënt schuilt immers in een klein hoekje.Maar als er een incident is, dan zijn we er ook voor het betrokken team(lid). Onderschat het effect niet van een incident op het second victim of dat nu een arts, verpleegkundige, zorgondersteuner, student, assistent of schoonmaakster is. Incidenten ontstaan natuurlijk niet alleen binnen de muren van het ziekenhuis. Patiënten kregen soms thuis een verkeerd geneesmiddel voorgeschreven of toegediend, een diagnose werd gemist, patiënten vallen in hun woon-zorgcentrum, een verkeerde communicatie tussen de huisarts en de thuisverpleegkundige,... worden deze incidenten ook geregistreerd, geanalyseerd en besproken? Denkt er dan iemand aan de ondersteuning van de huisarts, die misschien wel worstelt met het idee een verkeerd geneesmiddel te hebben voorgeschreven of die een diagnose heeft gemist? Kunnen we nog meer doen om het zorgproces patiëntveiliger te maken? Ik denk het wel! Een globale aanpak zonder schotten tussen de lijnen, een centrale registratie van ernstige meldingen, een actievere rol door de overheid, het uitsturen van alerts, het actiever delen van best practices,...Laat ons, zeker als het op patiëntveiligheid aankomt, nog meer samenwerken tussen de lijnen en over de netwerken heen!Onlangs las ik in een column van Ilse Weeghmans dat ook het Vlaams patiëntenplatform hier vragende partij is. Wanneer zitten we eens samen, Ilse?