Euthanasie bij dreigende dementie stelt een duivels dilemma. Je kan voor euthanasie kiezen bij nog bewaarde wilsbekwaamheid. Hugo Claus deed dat, maar verloor zo levensmaanden met bewaarde kwaliteit. Of je kan afwachten. Maar de dementering knaagt je wilsbekwaamheid geleidelijk af, en daarmee ook de mogelijkheid om je levenswens gestand te doen.
We maken dus een wet die euthanasie bij gevorderde dementie toestaat, bij het bestaan van een bij wilsbekwaamheid schriftelijk neergelegde wens. Simpel: in Nederland kan het. Het kan, maar het gebeurt heel erg zelden. Voor een in 2016 uitgevoerde euthanasie bij een diep demente dame kreeg de uitvoerende arts een rechtszaak aan de broek, onder andere omdat de dame hem had afgeweerd. Dat doen demente mensen vaak, ook als je hen gewoon wil verzorgen.
In 2017 werd euthanasie bij gevorderde dementie driemaal, in 2018 tweemaal uitgevoerd. De reden is eenvoudig. Bij een goed geplande en goed uitgevoerde euthanasie volgens de criteria van deze mooie wet, schenk je iemand een waardig einde. Maar een wilsonbekwame persoon, die niet weet wat er met haar gebeurt: die maak je van kant. Je plant eerst een verdovingsmiddel in haar bil, vervolgens maak je haar af als een zieke kat. De demente mens zelf lijdt zelden ernstig. Het zijn haar nabestaanden die lijden onder haar toestand. De persoon zelf is haar wensen vergeten: het is de familie die euthanasie wil.
Euthanasie bij dementie bij bewaarde wilsbekwaamheid gebeurt vaker in Nederland: in 2017 en 2018 betroffen 166 en 144 meldingen dementie als grondreden voor euthanasie bij nog wilsbekwame mensen. Een paar waren van mij. Ik herinner me een 96-jarige dame, feministe van het allereerste uur. Ze was soms verward, ik hield haar wens af. Maar op een dag greep ze me beet, wees naar een dame met een pop wiegend in haar armen en een bevroren dwanglach op het gezicht. Ze vroeg: "Wil je echt dat ik zo word?". Die kwam binnen. Ze heeft op eigen wens de gifbeker gedronken. Ontremd door de barbituraten vertelde ze over haar jeugd, vrolijk en gelukkig. Ik zal haar nooit vergeten.
Euthanasie bij gevorderde dementie is geen wens van demente mensen
Euthanasie bij gevorderde dementie is geen wens van demente mensen. In de dagelijkse zorg voor demente mensen heb ik maar heel zelden het gevoel dat er mij enkel nog euthanasie rest om ondraaglijk lijden te behandelen. Meestal verloopt het proces van neurocognitieve degeneratie traag. Ik begeleid veel mensen die de wens tot euthanasie al eens hebben geuit. Ik maak dan een geschreven verklaring, ik kom er geregeld op terug. Maar ofwel doen ze het dadelijk, ofwel doen ze het nooit. Hoe zeker zijn we dat ze later toch willen gedood worden? Als mijn prachtige brein na lange jaren trouwe dienst begint te haperen, wil ik bewust dit tranendal verlaten. De dis van mijn leven is rijk geweest: die laatste kruimeltjes kan ik wel laten liggen. Euthanasie bij dementie: dat beslis je tijdig. Blijf niet plakken als het feest over is: een goede gast weet wanneer het tijd is om op te staan.
We maken dus een wet die euthanasie bij gevorderde dementie toestaat, bij het bestaan van een bij wilsbekwaamheid schriftelijk neergelegde wens. Simpel: in Nederland kan het. Het kan, maar het gebeurt heel erg zelden. Voor een in 2016 uitgevoerde euthanasie bij een diep demente dame kreeg de uitvoerende arts een rechtszaak aan de broek, onder andere omdat de dame hem had afgeweerd. Dat doen demente mensen vaak, ook als je hen gewoon wil verzorgen.In 2017 werd euthanasie bij gevorderde dementie driemaal, in 2018 tweemaal uitgevoerd. De reden is eenvoudig. Bij een goed geplande en goed uitgevoerde euthanasie volgens de criteria van deze mooie wet, schenk je iemand een waardig einde. Maar een wilsonbekwame persoon, die niet weet wat er met haar gebeurt: die maak je van kant. Je plant eerst een verdovingsmiddel in haar bil, vervolgens maak je haar af als een zieke kat. De demente mens zelf lijdt zelden ernstig. Het zijn haar nabestaanden die lijden onder haar toestand. De persoon zelf is haar wensen vergeten: het is de familie die euthanasie wil.Euthanasie bij dementie bij bewaarde wilsbekwaamheid gebeurt vaker in Nederland: in 2017 en 2018 betroffen 166 en 144 meldingen dementie als grondreden voor euthanasie bij nog wilsbekwame mensen. Een paar waren van mij. Ik herinner me een 96-jarige dame, feministe van het allereerste uur. Ze was soms verward, ik hield haar wens af. Maar op een dag greep ze me beet, wees naar een dame met een pop wiegend in haar armen en een bevroren dwanglach op het gezicht. Ze vroeg: "Wil je echt dat ik zo word?". Die kwam binnen. Ze heeft op eigen wens de gifbeker gedronken. Ontremd door de barbituraten vertelde ze over haar jeugd, vrolijk en gelukkig. Ik zal haar nooit vergeten.Euthanasie bij gevorderde dementie is geen wens van demente mensen. In de dagelijkse zorg voor demente mensen heb ik maar heel zelden het gevoel dat er mij enkel nog euthanasie rest om ondraaglijk lijden te behandelen. Meestal verloopt het proces van neurocognitieve degeneratie traag. Ik begeleid veel mensen die de wens tot euthanasie al eens hebben geuit. Ik maak dan een geschreven verklaring, ik kom er geregeld op terug. Maar ofwel doen ze het dadelijk, ofwel doen ze het nooit. Hoe zeker zijn we dat ze later toch willen gedood worden? Als mijn prachtige brein na lange jaren trouwe dienst begint te haperen, wil ik bewust dit tranendal verlaten. De dis van mijn leven is rijk geweest: die laatste kruimeltjes kan ik wel laten liggen. Euthanasie bij dementie: dat beslis je tijdig. Blijf niet plakken als het feest over is: een goede gast weet wanneer het tijd is om op te staan.
