In het Nationaal MS Center Melsbroek, dat zorgtrajecten op maat aanbiedt voor personen met MS en aanverwante neurologische aandoeningen, gaan wekelijks 'dialoogvergaderingen' door. Dé gelegenheid voor patiënten om hun vragen, ideeën en voorstellen m.b.t. de dagelijkse werking van het NMSC te uiten.
Toen ik tien jaar geleden aan de slag ging bij het Nationaal MS Center bestond de dialooggroep reeds, vertelt Sara De Bondt, die samen met ombudsvrouw Mieke De Medts de vergadering begeleidt. De dialooggroep kan met andere woorden terugkijken op een lange ervaring, en is uitgegroeid tot een begrip binnen het centrum, en ook ver daarbuiten. Al was het (voort)bestaan van de vergadering niet altijd een evidentie. Sara De Bondt: "De voorbije jaren hebben we een aantal directiewissels gehad. Telkens heb ik de meerwaarde van de dialooggroep met vuur verdedigd."
Verloop therapieën
'De dialooggroep', dat is een wekelijkse samenkomst bestaande uit een vaste groep van een zestal ambulante MS-patiënten, aangevuld met patiënten die op dat moment gehospitaliseerd zijn. Sara De Bondt: "Zij zijn, omwille van hun mondigheid en dus goede communicatievaardigheden , zowel letterlijk als figuurlijk de stem van de andere patiënten in het centrum. Niet iedereen is even assertief en/of er zijn spraak- of taalstoornissen. Ongeveer de helft van de personen met MS krijgt spraakproblemen, deze variëren van heel licht - enkele subtiele problemen bij vermoeidheid - tot heel ernstig."
Ja, ze houden het allemaal goed in de gaten (lacht). Een dergelijke betrokkenheid van je patiënten is voor een ziekenhuis natuurlijk alleen maar mooi om vast te stellen' - Sara De Bondt
Concreet kan het 'patiëntenpanel' tijdens de vergadering vragen stellen, opmerkingen uiten, voorstellen doen, ... aangaande de dagelijkse werking van het NMSC. "De gespreksonderwerpen die aan bod komen zijn heel gevarieerd, van het kleinste detail tot de grootste verandering. Van een kapotte deur en de kwaliteit van het eten tot het verloop van therapieën", licht Sara De Bondt toe, die in het centrum als klinisch (neuro)psychologe werkt. "Maar ik woon de vergaderingen niet bij in mijn rol van psychologe", stipt ze aan, "en patiënten weten dat. Ze zijn vrij om te zeggen wat ze willen, dus af en toe valt er ook een opmerking over de psychologische dienst (glimlacht)."
Rookstopbegeleiding
Een vaak wederkerend gesprekstopic was en is de nieuwbouw (eerder dit jaar diende het MS Centrum een nieuwe bouwaanvraag in om het ziekenhuis te renoveren. Het is al de derde vergunning sinds het tien jaar geleden zijn bouwplannen aankondigde, nvdr). "De patiënten hebben onder meer tips aangereikt om rekening mee te houden bij de bouw, zoals de hoogte van de lavabo's, de breedte van de deuren, de aanwezigheid van een stille ruimte, ... Zaken die binnen de huidige gebouwstructuren voor verbetering vatbaar zijn."
Naast uiteraard de patiënten, reiken ook de artsen in het centrum regelmatig een topic aan voor de gespreksagenda. Sara De Bondt vertelt: "Zo volgde een van onze artsen recent een opleiding tot tabakoloog, en zij wilde graag weten hoe patiënten tegenover rookstopbegeleiding staan. Wat verwachten ze? Welke hulpmiddelen kunnen volgens hen nuttig zijn, welke niet? Enzovoort. Ook de hoofdarts schuift op tijd en stond mee aan tafel, bijvoorbeeld om informatie te geven rond bepaalde medicatie of duiding over een nieuwe studie."
JCI
Voor Sara De Bondt was en is de begeleiding van de dialooggroep een manier om iedereen in het ziekenhuis snel te leren kennen, vertelt ze. Na elke vergadering maakt ze een verslag, opmerkingen en vragen geeft ze door aan de verantwoordelijke personen of dienst. Als 'tussenpersoon' tussen de patiënten en het ziekenhuis - zo beschrijft ze het zelf -, volgt ze op in welke mate suggesties opgepikt werden door de betrokkenen. "Tijdens de JCI-accreditering werd de dialooggroep benoemd als een schoolvoorbeeld van een kwaliteitscirkel. Een probleem wordt er gedefinieerd, besproken en opgevolgd. Hierdoor ziet iedereen binnen het NMSC nog meer het belang van de dialooggroep in."
Het staat iedereen vrij om mee aan de gesprekstafel te schuiven. In het verleden kwamen zo al langs: de algemeen directeur, de hoofdarts, de verpleegkundig directeur, het diensthoofd van de sociale dienst, de kok, diëtist, en ga zo maar door.
Of patiënten zich wat meer inhouden als er een hoge piet voor hen zit? "Helemaal niet", lacht Sara De Bondt. "Overigens, als ik er een keertje niet ben en de vergadering niet kan doorgaan, vergaderen ze - gewoon in de wandelgangen - zonder mij. Maar om de procedures achter bepaalde beleidsbeslissingen te kaderen, is het wel aangewezen dat er iemand bij de vergadering aanwezig is die de werking van het ziekenhuis kent en kan toelichten. Anders zouden gesprekken wel eens kunnen uitmonden in een klaagzang. Om die reden is ook de ombudsvrouw aanwezig, die tevens kwaliteitscoördinator is in het ziekenhuis."
Affiches
Door de coronacrisis stonden de dialoogvergaderingen een tijdje on hold - ook de ambulante revalidatie ging immers niet (meer) door. Ondertussen is de ambulante revalidatie terug gestart en zal ook de dialooggroep opnieuw kunnen samenkomen, laat Sara De Bondt weten. Wat haar (vermoedelijk) te wachten staat? Een emmer vol verse feedback!
"Zo kreeg ik recent een mailtje van een patiënt uit de dialooggroep, over onze affiches met betrekking tot het dragen van een mondmasker. Zeg, klonk het, waarom hangen die affiches daar alleen in het Frans? Ja, ze houden het allemaal goed in de gaten (lacht). Een dergelijke betrokkenheid van je patiënten is voor een ziekenhuis natuurlijk alleen maar mooi om vast te stellen."
Elke maand brengt Artsenkrant een inspirerend initiatief van patiënten-participatie in ziekenhuizen onder de aandacht. Volgende aflevering: patiëntenparticipatie in UZ Gent.
Toen ik tien jaar geleden aan de slag ging bij het Nationaal MS Center bestond de dialooggroep reeds, vertelt Sara De Bondt, die samen met ombudsvrouw Mieke De Medts de vergadering begeleidt. De dialooggroep kan met andere woorden terugkijken op een lange ervaring, en is uitgegroeid tot een begrip binnen het centrum, en ook ver daarbuiten. Al was het (voort)bestaan van de vergadering niet altijd een evidentie. Sara De Bondt: "De voorbije jaren hebben we een aantal directiewissels gehad. Telkens heb ik de meerwaarde van de dialooggroep met vuur verdedigd." 'De dialooggroep', dat is een wekelijkse samenkomst bestaande uit een vaste groep van een zestal ambulante MS-patiënten, aangevuld met patiënten die op dat moment gehospitaliseerd zijn. Sara De Bondt: "Zij zijn, omwille van hun mondigheid en dus goede communicatievaardigheden , zowel letterlijk als figuurlijk de stem van de andere patiënten in het centrum. Niet iedereen is even assertief en/of er zijn spraak- of taalstoornissen. Ongeveer de helft van de personen met MS krijgt spraakproblemen, deze variëren van heel licht - enkele subtiele problemen bij vermoeidheid - tot heel ernstig." Concreet kan het 'patiëntenpanel' tijdens de vergadering vragen stellen, opmerkingen uiten, voorstellen doen, ... aangaande de dagelijkse werking van het NMSC. "De gespreksonderwerpen die aan bod komen zijn heel gevarieerd, van het kleinste detail tot de grootste verandering. Van een kapotte deur en de kwaliteit van het eten tot het verloop van therapieën", licht Sara De Bondt toe, die in het centrum als klinisch (neuro)psychologe werkt. "Maar ik woon de vergaderingen niet bij in mijn rol van psychologe", stipt ze aan, "en patiënten weten dat. Ze zijn vrij om te zeggen wat ze willen, dus af en toe valt er ook een opmerking over de psychologische dienst (glimlacht)."Een vaak wederkerend gesprekstopic was en is de nieuwbouw (eerder dit jaar diende het MS Centrum een nieuwe bouwaanvraag in om het ziekenhuis te renoveren. Het is al de derde vergunning sinds het tien jaar geleden zijn bouwplannen aankondigde, nvdr). "De patiënten hebben onder meer tips aangereikt om rekening mee te houden bij de bouw, zoals de hoogte van de lavabo's, de breedte van de deuren, de aanwezigheid van een stille ruimte, ... Zaken die binnen de huidige gebouwstructuren voor verbetering vatbaar zijn." Naast uiteraard de patiënten, reiken ook de artsen in het centrum regelmatig een topic aan voor de gespreksagenda. Sara De Bondt vertelt: "Zo volgde een van onze artsen recent een opleiding tot tabakoloog, en zij wilde graag weten hoe patiënten tegenover rookstopbegeleiding staan. Wat verwachten ze? Welke hulpmiddelen kunnen volgens hen nuttig zijn, welke niet? Enzovoort. Ook de hoofdarts schuift op tijd en stond mee aan tafel, bijvoorbeeld om informatie te geven rond bepaalde medicatie of duiding over een nieuwe studie." Voor Sara De Bondt was en is de begeleiding van de dialooggroep een manier om iedereen in het ziekenhuis snel te leren kennen, vertelt ze. Na elke vergadering maakt ze een verslag, opmerkingen en vragen geeft ze door aan de verantwoordelijke personen of dienst. Als 'tussenpersoon' tussen de patiënten en het ziekenhuis - zo beschrijft ze het zelf -, volgt ze op in welke mate suggesties opgepikt werden door de betrokkenen. "Tijdens de JCI-accreditering werd de dialooggroep benoemd als een schoolvoorbeeld van een kwaliteitscirkel. Een probleem wordt er gedefinieerd, besproken en opgevolgd. Hierdoor ziet iedereen binnen het NMSC nog meer het belang van de dialooggroep in." Het staat iedereen vrij om mee aan de gesprekstafel te schuiven. In het verleden kwamen zo al langs: de algemeen directeur, de hoofdarts, de verpleegkundig directeur, het diensthoofd van de sociale dienst, de kok, diëtist, en ga zo maar door. Of patiënten zich wat meer inhouden als er een hoge piet voor hen zit? "Helemaal niet", lacht Sara De Bondt. "Overigens, als ik er een keertje niet ben en de vergadering niet kan doorgaan, vergaderen ze - gewoon in de wandelgangen - zonder mij. Maar om de procedures achter bepaalde beleidsbeslissingen te kaderen, is het wel aangewezen dat er iemand bij de vergadering aanwezig is die de werking van het ziekenhuis kent en kan toelichten. Anders zouden gesprekken wel eens kunnen uitmonden in een klaagzang. Om die reden is ook de ombudsvrouw aanwezig, die tevens kwaliteitscoördinator is in het ziekenhuis." Door de coronacrisis stonden de dialoogvergaderingen een tijdje on hold - ook de ambulante revalidatie ging immers niet (meer) door. Ondertussen is de ambulante revalidatie terug gestart en zal ook de dialooggroep opnieuw kunnen samenkomen, laat Sara De Bondt weten. Wat haar (vermoedelijk) te wachten staat? Een emmer vol verse feedback! "Zo kreeg ik recent een mailtje van een patiënt uit de dialooggroep, over onze affiches met betrekking tot het dragen van een mondmasker. Zeg, klonk het, waarom hangen die affiches daar alleen in het Frans? Ja, ze houden het allemaal goed in de gaten (lacht). Een dergelijke betrokkenheid van je patiënten is voor een ziekenhuis natuurlijk alleen maar mooi om vast te stellen."