"Eind januari 2022 is een heel belangrijke deadline. Tegen dan moet er een akkoord zijn over een beheersingsmechanisme aan het begin van de artsenstudies. Is dat er niet, dan nemen we federaal een initiatief."
...
Dat verklaarde minister Vandenbroucke in september in de commissie Volksgezondheid van het federaal parlement. Sterker nog. Doelend op de interkabinettennota waarover we op bladzijde 1 van AK2700 berichten, zei hij over het responsabiliseringsmechanisme: "Het is helemaal uitgeschreven. De teksten liggen in mijn schuif te wachten. Dit is een puur federaal mechanisme dat we puur binnen federale bevoegdheden kunnen uitvoeren. Ik hoop dat ik ze niet uit mijn schuif moet halen. Het zou immers beter zijn dat we een afspraak hebben met de onderwijsgemeenschappen en de verantwoordelijken voor de volksgezondheid, dat we inderdaad een beheersing organiseren bij het begin van de studies." Bij wijze van geheugensteuntje een kleine pro memorie over dit al lang aanslepende en communautair gevoelige dossier. Tussen 2004 en 2021 overschreed de Franstalige gemeenschap het contingent artsen dat recht heeft op een Riziv-nummer met 1.531 eenheden. Daarom werd beslist dat het Franstalige contingent - tot het overtal is weggewerkt - vanaf 2024 jaarlijks in principe beperkt blijft tot maximaal 505 artsen. Op voorwaarde dat voor 2024-2026 de quota gerespecteerd worden, geldt wel een 'lissage' van 191 artsen. Daarbij wordt een teveel in het ene jaar het daaropvolgende jaar gecompenseerd. Om zich in regel te stellen, voerde de Franse gemeenschap in 2018 - een fel gecontesteerd - ingangsexamen in. Het geldt voor de quota vanaf het jaar 2024. Maar in 2021 slaagden 1.277 studenten - van wie 222 buitenlanders - in dat ingangsexamen. Zelfs met aftrek van de buitenlandse studenten zijn er dat veel meer dan wat het contingent bepaalt. En dus veegde de federale ministerraad van 23 juli 2021 er de spons over. Bij KB kregen alle gediplomeerde artsen van het promotiejaar 2020-2021 - met inbegrip van de 'overtalligen' ten opzichte van de vroeger vastgelegde quota - toegang tot een stageplaats. Een tweede KB legde de globale quota voor 2027 voor wie huisarts of specialist wil worden vast op 977 Vlaamse en 505 Franstalige kandidaten. Met de gemeenschappen werd afgesproken om overtallen te oriënteren naar knelpuntspecialismen zoals huisartsgeneeskunde, psychiatrie, geriatrie enz. Tot slot en ter vergelijking. Tussen 2004 en 2021 onderbenutte de Vlaamse gemeenschap haar contingent met 1.040 artsen. Daarom wordt het Vlaamse contingent met 69 eenheden opgehoogd in 2024 en 2025 en met 152 eenheden in 2026.