...

In 20019 was dementie, samen met coronaire hartziekte, de belangrijkste doodsoorzaak in België, goed voor ongeveer 9% van alle overlijdens. Het aantal Belgen met dementie wordt geschat op 200.000, ofwel ongeveer 8,5% van alle 65-plussers. Antidementia (N06D) zorgen bij bepaalde vormen van dementie (Alzheimer, Lewy Body en Parkinson-dementie) voor een bescheiden stabilisatie van de cognitieve functie van patiënten met een lichte of matige vorm. Het effect is echter beperkt in de tijd en de risicobatenverhouding staat ter discussie. Daarom werd in 2011 de terugbetaling van een aantal antidementia beperkt en in sommige gevallen (gingko biloba-extract) helemaal niet meer terugbetaald.Goedkeuring beperkt in tijdVandaag wordt de terugbetaling van antidementia goedgekeurd voor een periode van zes maanden goedgekeurd. Indien de patiënt nog steeds een minimumscore van 10 behaalt op de MMSE-test en de arts aangeeft dat een voortzetting van de behandeling nuttig is, kan dat verlengd worden met telkens 12 maanden. Uit de gegevens van de IMA Atlas blijkt dat in 2022 1,2% van de Belgische 65-plussers minstens één keer antidementia gebruikte. In Vlaanderen ligt dat met 1,5% dubbel zo hoog als in Wallonië (0,7%) en Brussel (0,5%). Toch wel opmerkelijk omdat Wallonië in 2008 hoger scoorde dan Vlaanderen (respectievelijk 2,1 en 1,8%). Let wel, het gaat hier om terugbetaalde antidementia. Het Riziv wijst er in het MORSE-rapport van 2014 op dat de halvering van het terugbetaald gebruik van het generieke middel donepezil tussen 2011 en 2014 zich slechts vertaalde in een daling van 11% van het totaal aantal verkochte verpakkingen.Meer vrouwen dan mannenEr bestaan grote verschillen naargelang de situatie waarin een 65-plusser zich bevindt. Van de 65-plussers die in 2022 minstens één dag in een woon-zorgcentrum verbleven, gebruikte 4,2% antidementia. In 2011 was dat nog 11,1%. De globale daling is dan ook in grote mate aan deze groep te danken stelt het IMA vast. Van de patiënten die in 2022 minstens één keer gebruik maakten van thuiszorg (en niet verbleven in een woon-zorgcentrum) gebruikte 3,5% antidementia. Het gebruik van de geneesmiddelen bij 65-plussers die geen langdurige verpleegkundige zorg kregen, daalde het voorbije decennium van 1% naar 0,7%.Het gebruik van antidementia ligt hoger bij vrouwen (1,3%) dan bij mannen (1%). Het verschil tussen beide geslachten werd de afgelopen tien jaar wel kleiner. Dat het gebruik hoger ligt bij vrouwen heeft uiteraard te maken met de hogere prevalentie van dementie bij vrouwen, wat dan weer gelinkt wordt aan hun hogere levensverwachting. Bijna negen op tien patiënten die antidementia gebruikt, doet dat gedurende een langere periode (meer dan een jaar). 5% maakt er zes tot twaalf maanden gebruik van, de resterende 7% minder dan zes maanden. Het gaat hierbij niet enkel om patiënten bij wie de behandeling wordt stopgezet, maar ook om patiënten die overlijden.