...

Alle waarschuwingslichten staan op rood. Sinds het begin van de uitbraak heeft de epidemie nog geen enkel teken van verzwakking getoond. Volgens recente schattingen voor de drie meest getroffen landen - Guinee, Sierra Leone en Liberia - leidt elke infectie tot gemiddeld 1,5 tot 2,5 nieuwe gevallen. Dat lijkt een laag cijfer, maar het betekent dat het aantal ebola-gevallen exponentieel toeneemt. Prognoses geven aan dat het tegen het einde van de maand over 5.000 tot 10.000 gevallen zal gaan.Ebola-epidemieën kunnen ingedijkt worden met eenvoudige preventieve maatregelen. Quarantaine van patiënten en de identificatie, observatie en isolatie van mensen die contact hadden met deze patiënten tot met zekerheid is vastgesteld dat ze geen infectie hebben opgelopen, zijn maatregelen die goedkoop maar zeer doeltreffend zijn. Bij eerdere uitbraken hebben ze transmissie verminderd en lieten ze de epidemie vanzelf uitdoven. Maar de verdere verspreiding van de epidemie is onafwendbaar wanneer deze maatregelen niet efficiënt kunnen worden uitgevoerd.Voedselcrisis Moet er nogmaals aan herinnerd worden dat ebola een ongeneeslijke ziekte is en dat meer dan de helft van de besmette personen sterft in ondraaglijke pijn? Moeten we eraan herinneren hoeveel moed en zelfopoffering het vereist om deze patiënten te verzorgen en hen te ondersteunen in wat vaak de laatste dagen van hun leven zijn? Moeten we er nog eens aan herinneren dat de gezondheidscentra in Liberia en Sierra Leone de situatie niet onder controle krijgen en dat door gebrek aan personeel het op veel plaatsen niet meer mogelijk is om nog mensen op te sporen die contact hebben gehad met een zieke? Artsen Zonder Grenzen (AZG) was één van de eerste organisaties die de bestrijding van de epidemie heeft aangevat en zij levert op het terrein werk af waarvan de hoge kwaliteit wordt gewaardeerd door alle internationale experten. De organisatie trok reeds in maart aan de alarmbel maar vond geen gehoor. Haar verzorgingscentra worden overrompeld maar door het gebrek aan aandacht en al te trage internationale reacties, blijft de epidemie zich onverbiddelijk uitbreiden.Enkele dagen geleden zei Tom Frieden, directeur van de US Centers for Disease Control en Prevention (CDC): " There is a window of opportunity to tamp this down, but that window is closing." De kans om nog efficiënt in te grijpen, is bijna verlopen. De Food and Agriculture Organization (FAO) in de Verenigde staten waarschuwde dat de ebolacrisis nu al leidt tot een toename van de voedselprijzen en dat het komende oogstseizoen in gevaar komt, waardoor de kwetsbaarste bevolkingsgroepen nog meer getroffen worden. Deze gezondheidscrisis dreigt zo ook een voedselcrisis te veroorzaken.Wereldprobleem Onze instellingen moeten dit probleem krachtdadig aanpakken. De responsstrategieën zijn bekend en de WHO heeft ze opgelijst in haar roadmap. Tegelijkertijd moet AZG ten volle ondersteund blijven, zij hebben het voordeel het terrein te kennen en ze hebben ervaring met noodzorgcentra. USAID en de Europese Commissie hebben aangekondigd bijna 200 miljoen euro vrij te maken. Dat is een belangrijke stap, maar het is onvoldoende en, vooral, het komt de urgentie van de problematiek niet tegemoet. Er zullen weken of zelfs maanden overheen gaan vooraleer die middelen beschikbaar komen, maar ondertussen neemt de epidemie exponentieel toe. AZG vraagt van landen die over de middelen beschikken om dergelijke biologische rampen doeltreffend aan te pakken, een dringende tussenkomst met hun civiele en militaire medische diensten. De Verenigde Staten kondigden gisteren aan dat ze hun leger willen inzetten voor het leveren van uitrusting en andere assistentie. Elk welvarend westers land, inclusief België (met onder meer het B-fast-team), beschikt over civiele en militaire structuren om snelle interventies (veldhospitalen, ...) uit te voeren in geval van dergelijke medische en humanitaire crisissen. Met solidariteit en doeltreffendheid werden deze middelen in het verleden ingezet wanneer fragiele landen hard geraakt werden door natuurrampen. Op wat wachten we om ze opnieuw in te schakelen? Als we wachten tot de epidemie zich uitbreidt naar nog meer landen, tot de eerste gevallen zich aandienen in ons eigen land of tot de publieke opinie zich zorgen begint te maken omdat dit virus voor de eigen deur staat, dan zal elke actie veel te laat komen. Dan zullen we met wroeging terugdenken aan de gemiste kans om met een gecoördineerde, massale en doelgerichte actie de epidemie in West-Afrika een halt toe te roepen en zo verspreiding naar andere Afrikaanse landen of naar het geïndustrialiseerde noorden te vermijden.Misschien denken sommigen dat de ebola-epidemie slechts een zoveelste plaag is die vooral Afrika treft, net zoals dat het geval zou zijn met oorlogen, hongersnood of aids. Maar dat is een onmenselijke en onverantwoordelijke houding. Zoals de CDC-topman zei na zijn recente bezoek aan het getroffen gebied: "Dit is niet enkel een probleem voor Afrika, het is een probleem op wereldniveau en de wereld moet reageren."Gepubliceerd in De Standaard van 9 september 2014, blz. 40.