Na de gedeeltelijke cassatie van de uitspraak van het Gentse Hof van Assisen van 28 februari 2020 moest dokter Van Hove voor de correctionele rechtbank van Dendermonde verschijnen. Op 14 september heeft de rechtbank de pleidooien van de burgerlijke partijen en van de verdediging aanhoord. Het vonnis zal naar verwachting op 12 oktober worden uitgesproken.
Het klopt dat dr. Van Hove niet langer het risico loopt om strafrechtelijk te worden veroordeeld. De schade die dit proces kan toebrengen aan de rechtshandhaving zou echter veel verder kunnen reiken dan de zaak van deze arts alleen.
Heeft de heer Van Cauter, raadsman van de burgerlijke partijen, niet, zoals hij voor het Hof van Assisen heeft gedaan, gepleit dat Tine Nys niet in staat was om euthanasie te bekomen?
En toch is zowel voor het Hof van Assisen als voor de correctionele rechtbank aangetoond dat de medische toestand van Tine Nys ernstig en ongeneeslijk was. Psychiater Paul Cosyns herinnerde eraan dat Tine Nys onder therapeutische behandeling was geweest tot de dag voor de euthanasie en dat ze, ondanks alle behandelingen, na periodes van remissie, helaas terugviel in haar problemen. Het was door deze herhaalde mislukkingen en terugvallen dat bij Tine Nys autisme werd vastgesteld. Hoe kan de familie dat niet snappen?
In deze zaak zie je door het bos de bomen niet meer. Het gaat er niet om, zoals de burgerlijke partijen en hun advocaat beweren, de juiste toepassing van de wet van 28 mei 2002 inzake euthanasie te verdedigen. Integendeel. Dit is een regelrechte aanval op de euthanasiewet.
En die aanval heeft navolging gekregen.
Met bezorgdheid zie ik een toenemend aantal acties van familieleden om zich te verzetten tegen het verzoek om euthanasie van hun moeder, vader of kind. Er wordt druk uitgeoefend op de artsen om een euthanasieprocedure te onderbreken, ook al is het dossier volledig, met het advies van de arts of artsen die volgens de wet moeten worden geraadpleegd, en de datum van de euthanasie die in onderling overleg met de patiënt en de behandelende arts is vastgesteld.
Na de rechtszaak in Gent zijn artsen, ondanks de vrijspraak, veel terughoudender geworden om een verzoek om euthanasie in te willigen
Na de rechtszaak in Gent zijn artsen, ondanks de vrijspraak, veel terughoudender geworden om een verzoek om euthanasie in te willigen, of zelfs om een advies te geven. Ze zijn immers niet gevrijwaard van gerechtelijke vervolging. Wat de wetgever had willen vermijden door op dit gebied wetgeving uit te vaardigen, namelijk de juridisering van deze kwesties rond het levenseinde, gebeurt nu. En als de arts er desondanks mee instemt om het verzoek om euthanasie in te willigen, volstaat het dat een familielid, of zelfs een "vriend" of ex-partner, zijn of haar verzet kenbaar maakt, opdat de arts terugkrabbelt en op zijn beslissing terugkomt.
Het opperste wapen van familieleden die zich tegen euthanasie willen verzetten: een verzoekschrift indienen bij de vrederechter om de euthanasieaanvrager onder persoonlijke bewindvoering te laten plaatsen!
Dat beroep op de bewindvoering geeft enerzijds blijk van een denigrerende houding tegenover de persoon die om euthanasie durft te verzoeken en de ontkenning van zijn of haar autonomie.
Anderzijds opent het een discussie die ooit zal moeten worden gevoerd. Op louter vertoon van een medisch attest, na de betrokkene kort te hebben gehoord, kan hem immers de uitoefening van zijn rechten worden ontzegd, zowel wat het beheer van zijn goederen als wat zijn persoon betreft.
In de medische verklaring kan de ziekte van alzheimer worden vermeld, zonder het stadium te specificeren. En de vrederechter zal de vakjes aankruisen. "De heer of mevrouw X is door medische omstandigheden niet in staat tot het verrichten van persoonlijke handelingen." Bij lezing van de lijst verneem je zo dat een 60-jarige vrouw niet kan instemmen met sterilisatie of medisch begeleide voortplanting!
Tot zover de anekdote. Belangrijker is dat we op dit zinnetje stuiten: "Om het verzoek om euthanasie in te dienen zoals bedoeld in de artikelen 3 en 4 van de wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie". Wat moet er in dat geval gebeuren? Niemand kan om euthanasie vragen in naam van de patiënt. En in casu wordt hem dit recht ontnomen louter op vertoon van een medisch attest waaruit blijkt dat hij aan een ziekte lijdt, en niet dat hij al dan niet in staat is om beslissingen te nemen die hem alleen aangaan.
Evolueren we naar een samenleving waarin iemand die om euthanasie verzoekt, zich moet laten bijstaan door een advocaat om het verzet van een familielid te weerleggen? Zal een arts die een verzoek om euthanasie wil inwilligen zich ook moeten laten bijstaan door een advocaat? Wat een dwaling!