...

Waarom wordt bij patiënten met een verzwikte voet of met acute rugpijn al te makkelijk een röntgenfoto gemaakt, al is dat veelal niet nodig? Die prestaties genereren ook extra inkomsten voor het ziekenhuis, en die kunnen deze goed gebruiken. Met deze bevinding start het artikel in De Tijd van dit weekend - het eerste in een reeks over de ziekenhuisfinanciering. "Op die manier wordt het hele systeem naar de overconsumptie geduwd. Dat is logisch. Je kunt het de ziekenhuizen zelfs amper kwalijk nemen", zo stelt Raf Mertens - algemeen directeur van het Kenniscentrum in het artikel.Communicerende vaten De ziekenhuizen zitten steeds krapper bij kas, zoals onlangs nogmaals bleek uit de cijfers die Belfius jaarlijks publiceert. Het verlies op de verpleegdiensten in de ziekenhuizen nam vorig jaar toe van 3,1% tot 4,3%. Wat de ziekenhuizen op de ene inkomstenpost verliezen, proberen ze elders te recupereren. Maar de inkomsten van 'winstgevende' afdelingen stijgen niet meer: de medische-technische afdelingen konden evenveel overhouden als het jaar daarvoor: 8,6%. Alleen de apotheken konden volgens het Belfius-rapport wat meer geld overhouden: 7,9% in plaats van 7,3% het jaar daarvoor. Wat De Tijd evenwel niet meldt, is dat van het globale budget voor het geneesmiddelenforfait dit jaar nog een 10 miljoen werd afgeroomd. Dat is meer dan 5%. En dat wordt niet elders gecompenseerd. De Tijd analyseerde de balans van zeven ziekenhuizen die als vzw hun rekeningen publiceerden. Ze doet daar dezelfde bevindingen: de dienst intensieve zorgen, met veel verpleegkundigen, boeken overal verlies: van 1,3 miljoen tot 4,6 miljoen euro per jaar. De medisch-technische afdeling en de apotheek boekten in sommige ziekenhuizen wel nog winst.Artsenhonoraria Een bron van inkomsten voor het ziekenhuis zijn ook de honoraria van artsen: volgens het Belfius-rapport staan specialisten gemiddeld 40% van hun honorarium af, wat 15% van de inkomsten van de ziekenhuizen oplevert. Maar een ander nefast gevolg van de huidige financieringsmechanismen, zo constateert De Tijd, is de ongelijkheid in de artseninkomens. Een nefroloog verdient gemiddeld drie keer meer dan een oncoloog, zo stelde het KCE vorig jaar vast. En omdat het over gemiddelden gaat, liggen de werkelijk verschillen tussen artsen nog veel hoger. En dat heeft zo zijn gevolgen. Ziekenhuizen kunnen maar met moeite de vacatures invullen voor geriaters, kinderartsen, spoedartsen en dermatologen. Kinderpsychiaters vind je al helemaal niet meer.Fusiegolf Waar zit dan de oplossing? Minder ziekenhuizen? In 2005 waren er nog 218 ziekenhuizen in totaal - algemene, psychiatrische, gespecialiseerde,... In 2012 was het aantal teruggelopen tot 193. Ziekenhuizen sluiten weliswaar niet hun deuren, ze fusioneren. Omdat op verschillende campussen blijven werken erg duur is, bouwen ze dan een nieuwe site. En dat kost dan weer geld. Deze fusie-operatie zijn overigens ruim onvoldoende. Zo weet prof. Jean-Pierre Baeyens dat de provincie West-Vlaanderen volgens de internationale norm maar vier ziekenhuizen zou mogen tellen - in werkelijkheid zijn het er nog twaalf. Bovendien is afbouwen niet populair.Rantsoenering De overheid weet natuurlijk ook dat er iets mis is. Eind deze week zal minister Onkelinx wellicht haar 'roadmap' bekend maken - om te komen tot een nieuw financieringsmechanisme. De richting waarin vaak gedacht wordt is om ziekenhuizen meer werkingsmiddelen te geven door artsen wat minder te laten verdienen. Artsen zouden dan wel geen bijdragen meer moeten afstaan aan het ziekenhuis. Maar dat is gevaarlijk, zo wordt dr. Marc Moens in het artikel geciteerd. Dat artsen inspraak hebben in het beleid is volgens hem geen slechte zaak. En een financiering per prestatie voorkomt het gevaar van rantsoenering. Dat laatste is, zo stelt hij, voor de patiënt veel erger dan de overconsumptie: "Er zijn landen waar je vanaf zeventig jaar niet meer op intensieve zorg terecht kan of geen nierdialyse meer krijgt. Mensen zijn zich vaak niet bewust wat ze in België voor die 10 procent van het BBP allemaal krijgen aan medische verzorging", zo stelt dr. Moens.