...

Het postgraduaat is ontstaan uit een concrete nood, zegt professor Roy Remmen van de Universiteit Antwerpen. "We zien vandaag dat huisartsenpraktijken steeds groter worden, met meer patiënten per huisarts. Daardoor holt een huisarts van het ene probleem naar het andere: van een patiënt met hoofdpijn naar een chronisch diabetespatiënt, van een meisje dat de pil wenst naar iemand die problemen heeft wegens echtscheiding, en dan weer een chronische COPD-patiënt,... Als een huisarts goed afgelijnde taken kan delegeren, is er meer tijd over voor zorg die er echt toe doet, en kan een huisarts voluit de rol op- nemen van 'clinicus van de eerste lijn'." Vandaag krijgen verpleegkundigen in een eerstelijnspraktijk al een heel ruim takenpakket, van onthaal en administratie tot medisch-technische interventies, zoals parameters meten, vaccinaties, wondzorg en ECG. Het postgraduaat bereidt verpleegkundigen voor op een nog breder en belangrijker takenpakket, stelt Remmen. Het gaat dan bijvoorbeeld over preventieonderzoeken, zorgtrajecten en de opvolging van chronische aandoeningen zoals COPD, astma en diabetes mellitus. Ook het telefonisch meedelen van labo- resultaten, consulten over anticonceptie en SOA, rookstopbegeleiding en het signaleren van bepaalde psychische problemen zoals slapeloosheid en depressie behoren tot de medisch-inhoudelijke taken die een VIPH kan vervullen. Daarnaast kan een VIHP ook een co-ördinerende rol spelen bij de organisatie van de praktijk en thuis- verpleging en hulp aan huis, contacten onderhouden met gezondheids- en welzijnsorganisaties en met sociale diensten. "De groep patiënten die chronische zorg nodig hebben, wordt snel groter", zegt Remmen. "Dan is het goed dat je iemand hebt die daaraan heel specifiek aandacht kan geven. Daar zijn verpleegkundigen heel goed in. Routinezorg kunnen huisartsen voor een groot deel uit handen geven. Met verpleegkundigen in de zorg stijgt de kwaliteit ervan, vooral bij de zorg voor onze chronische patiënten." Het wettelijk kader daarvoor is er, zegt Remmen. "Verpleegkundigen mogen en kunnen al heel veel - al blijft het stellen van een diagnose voorbehouden aan de arts. Door verpleegkundigen deze specifieke opleiding te geven, is het bovendien mogelijk het relatief tekort aan huisartsen snel op te vangen. Het duurt negen jaar om een huisarts op te leiden, terwijl we een verpleegkundige op één jaar kunnen opleiden tot VIHP." De opleiding staat open voor kandidaten met een professionele bachelor geneeskunde - idealiter iemand die al in een eerstelijnspraktijk werkt of daarop uitzicht heeft. Kandidaten met een ander diploma of werkervaring worden individueel geëvalueerd. Het aantal deelnemers is beperkt tot een 20-tal om de kwaliteit te kunnen waarborgen. Het hele studieprogramma telt 35 studiepunten, met een studieomvang van 878 uur. In principe wordt de opleiding in één jaar gevolgd, maar geïndividualiseerde deeltrajecten zijn mogelijk na overleg met de opleidingscoördinator. Het programma bestaat uit vier theoretische opleidingsonderdelen op donderdagnamiddag en -avond. De theoretische modules lopen samen met tewerkstelling in een huisartsenpraktijk als klinische stage. Aansluitend bij de stage maken de studenten ook een project waarvoor ze zelf een onderwerp kiezen, activiteiten opstarten, data verzamelen en een syntheserapport voorstellen. Zo laten ze blijken dat ze een stukje onafhankelijk kunnen werken en tonen zij hun meerwaarde. Sinds de start van het programma zijn er al een 100-tal VIHP's afgestudeerd. De overgrote meerderheid van hen is ook effectief aan het werk in de eerste lijn, weet prof. Remmen. "Dat bewijst dat de opleiding beantwoordt aan een reële vraag." Het postgraduaat wordt georganiseerd in samenwerking met Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen, Karel de Grote Hogeschool en Thomas More. De stad Antwerpen en de provincie Antwerpen ondersteunen de opleiding. De opleiding komt in aanmerking voor Vlaams Opleidingsverlof en de KMO-portefeuille. De kwaliteit ervan wordt door de universiteit gemonitord. De Artevelde Hogeschool organiseert een vergelijkbare opleiding.