"De ernst, omvang en snelheid van de oorlog in Oekraïne hebben geleid tot enorme noden en enorm lijden", zegt dr. Joanne Liu, een ervaren kinderarts en lid van het noodhulpteam van Artsen Zonder Grenzen, net terug uit Oekraïne.

Dr. Liu bezocht Oekraïense ziekenhuizen om hun behoeften te beoordelen en te bespreken hoe AZG kan helpen. Joanne Liu: "Het Oekraïense medische systeem is duidelijk robuust. De manier waarop het met de uitdaging van de oorlog omgaat, is indrukwekkend."

"Het beste wat we kunnen doen, is goed luisteren en de specifieke gebieden begrijpen waar onze ondersteuning een echte toegevoegde waarde kan bieden. We hebben een aantal belangrijke gebieden geïdentificeerd waar onze humanitaire en medische hulp echt, praktisch en soms onmiddellijk levensreddend kan zijn."

Medische spoedbenodigdheden

Joanne Liu: "Wat meteen duidelijk was, was de hoge nood om de juiste medische benodigdheden zo snel mogelijk bij de juiste ziekenhuizen te krijgen. Dit begon met dringende telefoontjes van ziekenhuispersoneel in de buurt van gevechten en bombardementen in de frontlinie, zij hadden vooral chirurgische, trauma- en wondverzorgingsmedicijnen en -benodigdheden nodig. De laatste tijd is dit uitgebreid met geneesmiddelen voor ziekten als astma, hypertensie, hiv, hypothyreoïdie en tuberculose."

Voorraden verplaatsen door een land in oorlog is geen makkelijke opgave, de Oekraïense spoorwegen zijn van onschatbare waarde

"Artsen zonder Grenzen opende een groot distributiemagazijn in de westelijke stad Lviv en opende vervolgens andere magazijnen op verschillende locaties in Oekraïne. Op dit moment (11/04/2022, nvdr) heeft Artsen Zonder Grenzen meer dan 225 ton medische en hulpgoederen naar Oekraïne gebracht."

"Een groot deel daarvan is al naar ziekenhuizen en gezondheidscentra verzonden, of naar het ministerie van Volksgezondheid voor verder vervoer naar de plaatsen waar ze het meest nodig zijn. Voorraden verplaatsen door een land in oorlog is geen makkelijke opgave, maar onze teams hebben ontdekt dat de Oekraïense spoorwegen van onschatbare waarde zijn."

Dr. Joanne Liu., AZG
Dr. Joanne Liu. © AZG

"We loodsten ook vijf containers met thermische fleecedekens, slaapzakken, warme kleding en hygiëneartikelen (zoals tandpasta, tandenborstels, zeep en handdoeken) Oekraïne binnen. Die doneerden we aan lokale maatschappelijke organisaties in Lviv om ze uit te delen aan mensen in de stad of mensen op de vlucht naar de landsgrenzen. We deelden ook hulpgoederen uit in Kyiv, Kharkiv en andere locaties."

Verwijzingen medische trein

Joanne Liu: "Op 1 april rondde Artsen zonder Grenzen haar eerste verwijzing met haar medische trein af, met negen mensen die gewond raakten in of nabij Marioepol. De patiënten werden opgevolgd door ons team van negen AZG-medici, en zo van ziekenhuizen in Zaporizja naar ziekenhuizen in Lviv vervoerd. De trein bestaat uit twee wagons, ingericht als basisziekenhuisafdeling."

"Drie andere verwijzingen door deze trein waren afkomstig van ziekenhuizen in de buurt van de frontlinies van de oorlog in de regio's Donetsk en Loehansk. Tot nu toe zijn in totaal 114 patiënten medisch geëvacueerd, samen met hun familieleden. We plannen verdere medische verwijzingen per trein, want de dringende verzoeken van ziekenhuizen in het oosten blijven groeien. Daarom maken we nu een grotere en meer 'gemedicaliseerde' trein klaar voor gebruik."

Mass casualty training en traumazorg

"Als een ziekenhuis veel patiënten tegelijk ontvangt, noemen we het een mass casualty situation - wanneer je niet genoeg middelen hebt en de patiënten te veel behoeften hebben", zegt Barbara Maccagno, Emergency Medical Coordinator in Oekraïne.

"Een van de meest effectieve manieren om zoveel mogelijk levens te redden, is om triagesystemen te hebben waarmee je snel de ernstigste patiënten kunt beoordelen die meteen moeten worden behandeld, en de patiënten die minder ernstig zijn en wat langer kunnen wachten. Het is vrij gemakkelijk aan te leren, maar het moet wel geoefend worden, omdat het anders is dan de gebruikelijke manier waarop ziekenhuisopnames werken."

"Ziekenhuizen in Berehove, Bila Tserkva, Dnipro, Kharkiv, Kiev, Lviv, Mukachevo, Odessa, Orikhiv, Vinnytsia, Zaporizhzhia en ziekenhuizen in en rond Zhytomyr kregen al mass casualty training van Artsen Zonder Grenzen."

Triagesystemen zijn vrij gemakkelijk aan te leren, maar het moet wel geoefend worden

"In onze teams zitten vaak ook ervaren oorlogstraumachirurgen. In Oekraïne hebben er een aantal van hen aanvullende praktische training in chirurgische technieken gegeven, voor bijvoorbeeld het verwijderen van kogels en granaatscherven en het reinigen van wonden."

Minder zichtbare behoeften

Barbara Maccagno:"Voordat de oorlog begon, behandelden we al tuberculosepatiënten in Zjytomyr; we blijven zoeken naar manieren om hen te ondersteunen bij hun behandeling. Natuurlijk is zoiets een uitdaging wanneer mensen onderweg zijn. In Kiev heeft Artsen Zonder Grenzen een telefoonlijn opgezet voor mensen met niet-overdraagbare ziekten, waar ouderen en kwetsbare personen naar kunnen bellen om hun medicijnen thuis te laten bezorgen. In Kharkiv runnen we mobiele klinieken voor mensen die schuilen in metrostations. Velen onder hen kampen begrijpelijk met stress en psychologische trauma's als gevolg van de oorlog."

Barbara Maccagno., AZG
Barbara Maccagno. © AZG

"Een van de ziekenhuizen in Tsjernihiv kreeg een substantiële donatie van medische benodigdheden, en we hebben ook mobiele klinieken opgezet in naburige dorpen en in de stad zodat we kunnen reageren op gezondheidsbehoeften."

"De nood aan geestelijke gezondheidsondersteuning wordt hoe langer hoe duidelijker. Onze teams beginnen deze dan ook te bieden aan mensen die de gebieden van meer actieve gevechten zijn ontvlucht en zich verzameld hebben in Kiev, Vinnytsia en Berehove of op doorreis zijn door Zaporizja. In en rond Dnipro bieden we essentiële hulpgoederen aan mensen die kunnen ontsnappen zijn uit Marioepol en de regio Donetsk."

"Op plaatsen met actieve oorlogsvoering die onze teams niet kunnen bereiken, zijn er natuurlijk de grootste noden. Burgers die vastzitten in belegerde steden hebben een veilige doorgang nodig naar locaties naar keuze, en moeten overal en altijd beschermd worden, op grond van de oorlogsregels en het internationaal humanitair recht. Maar ook humanitaire hulpgoederen moeten gebieden kunnen bereiken waar burgers het hard nodig hebben. Dat is nu een echte uitdaging voor Artsen Zonder Grenzen."

De nood aan geestelijke gezondheidsondersteuning wordt hoe langer hoe duidelijker. Onze teams beginnen deze dan ook te bieden aan mensen die de gebieden van meer actieve gevechten zijn ontvlucht

Rond de grenzen van Oekraïne

Barbara Maccagno: "Volgens UNHCR zijn meer dan vier miljoen vluchtelingen uit Oekraïne gevlucht naar buurlanden. In de meeste van deze landen is er massale solidariteit om Oekraïners te verwelkomen en te helpen, en we zijn niet van plan deze activiteiten te herhalen. In landen die grenzen aan Oekraïne, runnen onze teams klinieken met medische en geestelijke gezondheidszorg. Soms bij grensovergangen en soms aan beide kanten van de grens. We doneren er ook medische benodigdheden en we ondersteunen lokale maatschappelijke organisaties, bijvoorbeeld door ze op te leiden in psychologische eerste hulp."

"De solidariteit voor Oekraïense vluchtelingen is natuurlijk hartverwarmend. Toch zij we bij Artsen Zonder Grenzen erg ongerust over de sterk repressieve benaderingen die de regeringen van de EU-lidstaten blijven tonen voor vluchtelingen van andere nationaliteiten die in Europa aankomen. Daarom dringen we óók aan op een veilige doorgang en een waardige opvang voor álle mensen die in Europa aankomen als migranten, asielzoekers of vluchtelingen, waar ze ook aankomen en met welke middelen dan ook!"

"De ernst, omvang en snelheid van de oorlog in Oekraïne hebben geleid tot enorme noden en enorm lijden", zegt dr. Joanne Liu, een ervaren kinderarts en lid van het noodhulpteam van Artsen Zonder Grenzen, net terug uit Oekraïne.Dr. Liu bezocht Oekraïense ziekenhuizen om hun behoeften te beoordelen en te bespreken hoe AZG kan helpen. Joanne Liu: "Het Oekraïense medische systeem is duidelijk robuust. De manier waarop het met de uitdaging van de oorlog omgaat, is indrukwekkend.""Het beste wat we kunnen doen, is goed luisteren en de specifieke gebieden begrijpen waar onze ondersteuning een echte toegevoegde waarde kan bieden. We hebben een aantal belangrijke gebieden geïdentificeerd waar onze humanitaire en medische hulp echt, praktisch en soms onmiddellijk levensreddend kan zijn."Medische spoedbenodigdheden Joanne Liu: "Wat meteen duidelijk was, was de hoge nood om de juiste medische benodigdheden zo snel mogelijk bij de juiste ziekenhuizen te krijgen. Dit begon met dringende telefoontjes van ziekenhuispersoneel in de buurt van gevechten en bombardementen in de frontlinie, zij hadden vooral chirurgische, trauma- en wondverzorgingsmedicijnen en -benodigdheden nodig. De laatste tijd is dit uitgebreid met geneesmiddelen voor ziekten als astma, hypertensie, hiv, hypothyreoïdie en tuberculose.""Artsen zonder Grenzen opende een groot distributiemagazijn in de westelijke stad Lviv en opende vervolgens andere magazijnen op verschillende locaties in Oekraïne. Op dit moment (11/04/2022, nvdr) heeft Artsen Zonder Grenzen meer dan 225 ton medische en hulpgoederen naar Oekraïne gebracht.""Een groot deel daarvan is al naar ziekenhuizen en gezondheidscentra verzonden, of naar het ministerie van Volksgezondheid voor verder vervoer naar de plaatsen waar ze het meest nodig zijn. Voorraden verplaatsen door een land in oorlog is geen makkelijke opgave, maar onze teams hebben ontdekt dat de Oekraïense spoorwegen van onschatbare waarde zijn.""We loodsten ook vijf containers met thermische fleecedekens, slaapzakken, warme kleding en hygiëneartikelen (zoals tandpasta, tandenborstels, zeep en handdoeken) Oekraïne binnen. Die doneerden we aan lokale maatschappelijke organisaties in Lviv om ze uit te delen aan mensen in de stad of mensen op de vlucht naar de landsgrenzen. We deelden ook hulpgoederen uit in Kyiv, Kharkiv en andere locaties."Verwijzingen medische trein Joanne Liu: "Op 1 april rondde Artsen zonder Grenzen haar eerste verwijzing met haar medische trein af, met negen mensen die gewond raakten in of nabij Marioepol. De patiënten werden opgevolgd door ons team van negen AZG-medici, en zo van ziekenhuizen in Zaporizja naar ziekenhuizen in Lviv vervoerd. De trein bestaat uit twee wagons, ingericht als basisziekenhuisafdeling." "Drie andere verwijzingen door deze trein waren afkomstig van ziekenhuizen in de buurt van de frontlinies van de oorlog in de regio's Donetsk en Loehansk. Tot nu toe zijn in totaal 114 patiënten medisch geëvacueerd, samen met hun familieleden. We plannen verdere medische verwijzingen per trein, want de dringende verzoeken van ziekenhuizen in het oosten blijven groeien. Daarom maken we nu een grotere en meer 'gemedicaliseerde' trein klaar voor gebruik."Mass casualty training en traumazorg "Als een ziekenhuis veel patiënten tegelijk ontvangt, noemen we het een mass casualty situation - wanneer je niet genoeg middelen hebt en de patiënten te veel behoeften hebben", zegt Barbara Maccagno, Emergency Medical Coordinator in Oekraïne. "Een van de meest effectieve manieren om zoveel mogelijk levens te redden, is om triagesystemen te hebben waarmee je snel de ernstigste patiënten kunt beoordelen die meteen moeten worden behandeld, en de patiënten die minder ernstig zijn en wat langer kunnen wachten. Het is vrij gemakkelijk aan te leren, maar het moet wel geoefend worden, omdat het anders is dan de gebruikelijke manier waarop ziekenhuisopnames werken.""Ziekenhuizen in Berehove, Bila Tserkva, Dnipro, Kharkiv, Kiev, Lviv, Mukachevo, Odessa, Orikhiv, Vinnytsia, Zaporizhzhia en ziekenhuizen in en rond Zhytomyr kregen al mass casualty training van Artsen Zonder Grenzen.""In onze teams zitten vaak ook ervaren oorlogstraumachirurgen. In Oekraïne hebben er een aantal van hen aanvullende praktische training in chirurgische technieken gegeven, voor bijvoorbeeld het verwijderen van kogels en granaatscherven en het reinigen van wonden."Minder zichtbare behoeftenBarbara Maccagno:"Voordat de oorlog begon, behandelden we al tuberculosepatiënten in Zjytomyr; we blijven zoeken naar manieren om hen te ondersteunen bij hun behandeling. Natuurlijk is zoiets een uitdaging wanneer mensen onderweg zijn. In Kiev heeft Artsen Zonder Grenzen een telefoonlijn opgezet voor mensen met niet-overdraagbare ziekten, waar ouderen en kwetsbare personen naar kunnen bellen om hun medicijnen thuis te laten bezorgen. In Kharkiv runnen we mobiele klinieken voor mensen die schuilen in metrostations. Velen onder hen kampen begrijpelijk met stress en psychologische trauma's als gevolg van de oorlog.""Een van de ziekenhuizen in Tsjernihiv kreeg een substantiële donatie van medische benodigdheden, en we hebben ook mobiele klinieken opgezet in naburige dorpen en in de stad zodat we kunnen reageren op gezondheidsbehoeften.""De nood aan geestelijke gezondheidsondersteuning wordt hoe langer hoe duidelijker. Onze teams beginnen deze dan ook te bieden aan mensen die de gebieden van meer actieve gevechten zijn ontvlucht en zich verzameld hebben in Kiev, Vinnytsia en Berehove of op doorreis zijn door Zaporizja. In en rond Dnipro bieden we essentiële hulpgoederen aan mensen die kunnen ontsnappen zijn uit Marioepol en de regio Donetsk.""Op plaatsen met actieve oorlogsvoering die onze teams niet kunnen bereiken, zijn er natuurlijk de grootste noden. Burgers die vastzitten in belegerde steden hebben een veilige doorgang nodig naar locaties naar keuze, en moeten overal en altijd beschermd worden, op grond van de oorlogsregels en het internationaal humanitair recht. Maar ook humanitaire hulpgoederen moeten gebieden kunnen bereiken waar burgers het hard nodig hebben. Dat is nu een echte uitdaging voor Artsen Zonder Grenzen." Rond de grenzen van OekraïneBarbara Maccagno: "Volgens UNHCR zijn meer dan vier miljoen vluchtelingen uit Oekraïne gevlucht naar buurlanden. In de meeste van deze landen is er massale solidariteit om Oekraïners te verwelkomen en te helpen, en we zijn niet van plan deze activiteiten te herhalen. In landen die grenzen aan Oekraïne, runnen onze teams klinieken met medische en geestelijke gezondheidszorg. Soms bij grensovergangen en soms aan beide kanten van de grens. We doneren er ook medische benodigdheden en we ondersteunen lokale maatschappelijke organisaties, bijvoorbeeld door ze op te leiden in psychologische eerste hulp.""De solidariteit voor Oekraïense vluchtelingen is natuurlijk hartverwarmend. Toch zij we bij Artsen Zonder Grenzen erg ongerust over de sterk repressieve benaderingen die de regeringen van de EU-lidstaten blijven tonen voor vluchtelingen van andere nationaliteiten die in Europa aankomen. Daarom dringen we óók aan op een veilige doorgang en een waardige opvang voor álle mensen die in Europa aankomen als migranten, asielzoekers of vluchtelingen, waar ze ook aankomen en met welke middelen dan ook!"