Mum's gone to Iceland (Bennet, 1996)

1, 2, 3, 4: Punkrockers The Ramones zongen het al in de jaren 70. In die oliecrisisjaren verscheen de vierdaagje werkweek (4DWW) al eens aan het oppervlak (Jahal et al., Asia Pac J Hum Resour, 2024).

Op 25 oktober 2024 kwam de 4DWW weer ter sprake op de website van CNN. Dit was naar aanleiding van de studie naar de 4DWW in IJsland bij 2.500 werknemers (Haraldsson & Kellam, 2021). De economie zou floreren sinds het invoeren van de 4DWW. Waarschijnlijker is de rijzende hype om naar IJsland te reizen daar debet aan: de toerismesector is al goed voor 8% van het BNP.

Voor zover ik kan nagaan bij mijn IJslandse vrienden loopt het overigens zo'n vaart nog niet. Zoals mag blijken uit deze cijfers: in de publieke sector wordt er 13 minuten per dag minder gewerkt, gedurende 5 dagen.

De toepassingen van de 4DWW in andere landen zijn vaak bij grote ondernemingen en multinationals, en divers van opzet. Bovendien zijn er een halve eeuw lang weinig wetenschappelijke studies verricht.

Vaak hebben ze zelfgerapporteerde data als basis, met kans op deelnemersbias. Er is wel wat meer output van de populaire media, de vakbonden, de politieke partijen, allerlei belangengroepen, think thanks, maar weinig van de academische wereld. Daarenboven, de weinige studies worden breed uitgemeten en gepromoot op onder andere CNN! De studies worden soms zelfs volledig verkeerd geïnterpreteerd, zoals trouwens het geval is met de IJslandse studie (Campbell, Manag Rev Q, 2024).

In België maakt de 4DWW deel uit van de Arbeidsdeal afgesloten in november 2022. Het doel is dit in te zetten als "wapen tegen burn-out en voor werkbaar werk". Het wordt echter maar sporadisch gevraagd door de werknemer.

Maar is het wel zo'n succesverhaal? Is "vier" het nieuwe magische woord en de oplossing tegen de technostress, een burn-out en een verstoorde worklife balance?

Voor zover ik kan nagaan bij mijn IJslandse vrienden loopt het overigens zo'n vaart nog niet.

Maar of vier drukke, lange dagen en een verlengd weekend de kansen op burn-out reduceren? De work-life balance zou verbeteren waardoor het welzijn van de werknemers verhoogt, wat dan weer minder ziekteverzuim (-60%) en minder burn-out (-70%) oplevert (Cambridge University pilootonderzoek, 2023).

De potentiële voordelen voor de werkgever zijn divers: minder ziektedagen, hogere productiviteit, werknemersretentie (gedaalde intention to leave the current job) en de onderneming komt positief in de kijker te staan. De pro's voor de werknemers zijn: taken in het huishouden kunnen doen (rolverdeling), gezonde bezigheden ontwikkelen (fitness, lopen, wandelen), vrijwilligerswerk doen en allerlei hobby's kunnen ontplooien.

Campbell (2024) vond 31 interessante publicaties terug in zijn systematische review. Zijn conclusies zijn echter minder rooskleurig dan de rapporten met voordelen die bedrijven en vakbonden vrijgeven.

4DWW vereist sowieso maatwerk. Het kan niet zomaar op 1, 2, 3, 4 ingevoerd worden. Er is ook geen one size fits all. Een vierdaagse werkweek is zeker niet weggelegd voor alle sectoren, bedrijven en beroepen.

Tot slot: een mooi bijkomstig voordeel is dat er minder woon-werkverkeer is met minder files en een kleinere ecologische voetafdruk tot gevolg.

Mum's gone to Iceland (Bennet, 1996)1, 2, 3, 4: Punkrockers The Ramones zongen het al in de jaren 70. In die oliecrisisjaren verscheen de vierdaagje werkweek (4DWW) al eens aan het oppervlak (Jahal et al., Asia Pac J Hum Resour, 2024).Op 25 oktober 2024 kwam de 4DWW weer ter sprake op de website van CNN. Dit was naar aanleiding van de studie naar de 4DWW in IJsland bij 2.500 werknemers (Haraldsson & Kellam, 2021). De economie zou floreren sinds het invoeren van de 4DWW. Waarschijnlijker is de rijzende hype om naar IJsland te reizen daar debet aan: de toerismesector is al goed voor 8% van het BNP. Voor zover ik kan nagaan bij mijn IJslandse vrienden loopt het overigens zo'n vaart nog niet. Zoals mag blijken uit deze cijfers: in de publieke sector wordt er 13 minuten per dag minder gewerkt, gedurende 5 dagen.De toepassingen van de 4DWW in andere landen zijn vaak bij grote ondernemingen en multinationals, en divers van opzet. Bovendien zijn er een halve eeuw lang weinig wetenschappelijke studies verricht. Vaak hebben ze zelfgerapporteerde data als basis, met kans op deelnemersbias. Er is wel wat meer output van de populaire media, de vakbonden, de politieke partijen, allerlei belangengroepen, think thanks, maar weinig van de academische wereld. Daarenboven, de weinige studies worden breed uitgemeten en gepromoot op onder andere CNN! De studies worden soms zelfs volledig verkeerd geïnterpreteerd, zoals trouwens het geval is met de IJslandse studie (Campbell, Manag Rev Q, 2024).In België maakt de 4DWW deel uit van de Arbeidsdeal afgesloten in november 2022. Het doel is dit in te zetten als "wapen tegen burn-out en voor werkbaar werk". Het wordt echter maar sporadisch gevraagd door de werknemer. Maar is het wel zo'n succesverhaal? Is "vier" het nieuwe magische woord en de oplossing tegen de technostress, een burn-out en een verstoorde worklife balance? Maar of vier drukke, lange dagen en een verlengd weekend de kansen op burn-out reduceren? De work-life balance zou verbeteren waardoor het welzijn van de werknemers verhoogt, wat dan weer minder ziekteverzuim (-60%) en minder burn-out (-70%) oplevert (Cambridge University pilootonderzoek, 2023).De potentiële voordelen voor de werkgever zijn divers: minder ziektedagen, hogere productiviteit, werknemersretentie (gedaalde intention to leave the current job) en de onderneming komt positief in de kijker te staan. De pro's voor de werknemers zijn: taken in het huishouden kunnen doen (rolverdeling), gezonde bezigheden ontwikkelen (fitness, lopen, wandelen), vrijwilligerswerk doen en allerlei hobby's kunnen ontplooien.Campbell (2024) vond 31 interessante publicaties terug in zijn systematische review. Zijn conclusies zijn echter minder rooskleurig dan de rapporten met voordelen die bedrijven en vakbonden vrijgeven.4DWW vereist sowieso maatwerk. Het kan niet zomaar op 1, 2, 3, 4 ingevoerd worden. Er is ook geen one size fits all. Een vierdaagse werkweek is zeker niet weggelegd voor alle sectoren, bedrijven en beroepen. Tot slot: een mooi bijkomstig voordeel is dat er minder woon-werkverkeer is met minder files en een kleinere ecologische voetafdruk tot gevolg.