...

In november 2021 vroeg de commissie voor medische ethiek van het AZ Delta in Roeselare naar de ethische onderbouw voor het verzoek om een percentage bedden vrij te houden voor een specifieke aandoening - toen uiteraard covid. "Betekent dit geen discriminatie tegenover andere, urgente aandoeningen die evenzeer aanspraak kunnen maken op een percentage van de bedden? Of iemand zorg nodig heeft omwille van Covid, dan wel een andere aandoening, zou ons inziens niet mogen uitmaken. Hoe kunnen we, gezien de fluctuerende infectiegolven, op een duurzame manier een rechtvaardige verdeling van toegang tot ziekenhuisbedden waarborgen", stelt de commissie in haar adviesvraag.Met andere woorden: is het ethisch toelaatbaar dat de overheid publieke of private zorgorganisaties regels oplegt om bepaalde zorg voorrang te geven in situaties wanneer het zorgaanbod onvoldoende in vergelijking met de zorgvraag? Dit kan, zoals is gebleken, bv. het geval zijn tijdens een epidemie of pandemie.Verantwoordelijkheid nemenEthisch niet toelaatbaar is volgens het Comité dat een overheid regels oplegt aan zorgverleners om tekorten aan te pakken waarvoor de overheid zelf verantwoordelijk is. "In het bijzonder", zo preciseert het Comité, "wanneer het toepassen van deze regels ertoe leidt dat bepaalde patiënten niet of minder goed worden behandeld". Door de invoering van dergelijke regels zou de overheid haar verantwoordelijkheid kunnen afschuiven op de zorgverleners, meent het Comité. Ze zou in dat geval keuzes betreffende gezondheidsbeleid aan zorgverleners overlaten terwijl dit niet tot hun verantwoordelijkheid behoort. Bovendien moet diezelfde overheid ervoor zorgen dat zorgverstrekkers beslissingen kunnen nemen op basis van hun kennis en op basis van de meest recente staat van de wetenschap. Wat het Comité wel ethisch verantwoord acht is dat zorgorganisaties een kader opstellen van algemene richtlijnen die gelden wanneer ze niet aan de toevloed van zorgvragen kunnen voldoen. Morele stress vermijdenBesluiten doet het Comité door te stellen dat zorginstellingen "moeten werken aan de optimalisatie van de zorg en de medische behandelingen zodat de schaarse middelen optimaal kunnen ingezet worden in het belang van patiënten en op basis van aangetoonde expertise". Het haalt in die context de morele stress aan bij zorgverleners; die moeten zorginstellingen vermijden of "althans maximaal" proberen te verlichten. Voor dit alles acht het Comité de inbreng onontbeerlijk van wetenschappelijke instellingen zoals het Federaal Kenniscentrum voor de gezondheidszorg en de Hoge Gezondheidsraad.