...

Hopelijk slaat de ondertitel van het boek, Het had zo mooi kunnen zijn, niet op het (bij het ter perse gaan nog niet gekende) resultaat van de presidentsverkiezingen. Wij kennen de buitenlandjournalist van De Standaard Steven De Foer ook als filmjournalist en zijn niet verrast in zijn prachtboek talloze cinematografische verwijzingen aan te treffen. Elk hoofdstuk laat hij bovendien voorafgaan door een passende songtekst.U stelde zich ongetwijfeld al de vraag "Wat is dat toch met die Amerikanen en hoe kan een groot deel achter een figuur als Trump blijven staan". Daarop en op talloze andere vragen zal u een bevredigend antwoord vinden in Amerikanen. Toch is dit allesbehalve een boek over Donald Trump.Black & Red LivesSteven De Foer in de inleiding: "Over Donald Trump wil ik in dit boek niet meer schrijven dan noodzakelijk....vooral ook omdat het verschijnsel Trump de aandacht afleidt van de essentie. Dat een boosaardige oplichter en tv-clown met leugens en haatzaaierij en zonder enig benul van beleid een grote partij kan kapen, president kan worden en zich ongestraft kan ontpoppen tot een zonnekoning die aan niemand nog verantwoording aflegt, zegt evenveel over de VS als over hemzelf". De eerste twee hoofdstukken, Het uitgegomde volk en Van Slaven tot Halfburgers handelen respectievelijk over de native Americans en de zwarte bevolking. Protesten rond Black Lives Matters bereikten ons massaal in 2020. Over Red Lives horen we helaas niets. Toch omschrijft De Foer de toekomstperspectieven van de zwarte Amerikanen zowaar als minder somber dan die van de oorspronkelijke bevolking. In een derde hoofdstuk De belofte van Lady Liberty analyseert De Foer immigratie. Er is een enorm verschil met Europa, waar een oorspronkelijke bevolking zich door te massale immigratie in haar identiteit aangetast voelt. Op de native Americans na zijn de Amerikanen zelf rechtstreekse afstammelingen van immigranten. Zieke democratieEen heel hoofdstuk wijdt De Foer aan hoe ziek de democratie in de VS wel is en dat na een 20ste eeuw waarin de VS zo floreerde dat je over de Amerikaanse eeuw mag spreken. Anno 2020 kent nog slechts een minuscuul segment van de Amerikanen welvaart maar die zijn dan wel wansmakelijk rijk, zo blijkt uit het hoofdstuk No country for poor men. Hoe het zover is kunnen komen tracht De Foer met vier factoren te verklaren: "falend onderwijs, een hypergepolariseerd medialandschap waar waarheid en feiten vaak irrelevant zijn geworden, een religieus fanatisme dat met rechtse politiek verweven zit, en een wapencultuur die een sterk identitair karakter gekregen heeft". Het zal een tijdje duren voor het land van Trump kan ontgiften zo concludeert De Foer in Make America Normal Again. Hij ziet een urgente noodzaak om het aanzien van de VS in de wereld te herstellen, een vriendelijk gezicht (terug) te vinden, het tweepartijenstelsel open te breken, de corruptie aan te pakken, oogkleppen af te doen en ons voorbeeld te volgen. Toch vindt De Foer hoop bij de Amerikaanse jongeren meer "dan bij die in onze eigen contreien, die volgens de peilingen steeds meer sympathie hebben voor extreemrechts".Gezondheidszorg Ziek is ook het systeem van de Amerikaanse gezondheidszorg "dat niet alleen per hoofd van de bevolking een stuk duurder is dan in West-Europa, Canada of Nieuw-Zeeland maar bovendien aan zijn burgers absoluut niet de betaalbare zorg biedt die wij kennen. Veel werknemers zijn als het ware gegijzeld door het bedrijf waar ze een goed gezondheidsplan hebben, anderen vallen nog steeds tussen de mazen van het net of betalen zich arm aan peperdure medicijnen". Volgens De Foer het gevolg van een gezondheidslobby die georganiseerde gezondheidszorg à la Medicare for all voorstelt als des duivels en de aanhangers ervan zoals de democraten Sanders of Warren als gevaarlijke radicalen. Nochtans bewijzen gezondheidswetenschappers hoe een Universal Health Care die in 32 van de 33 meest welvarende landen bestaat, in de VS de rekening met honderden miljoenen zou doen dalen.Hoe somber al het bovenstaande moge klinken, toch leest Amerikanen dankzij de talloze anekdotes vlotjes weg. Wij voelden ons alvast extra goed geïnformeerd, een zegen en stilletjes aan een rariteit in deze donkere tijden.Steven De Foer, Amerikanen. Het had zo mooi kunnen zijn. Polis, 328 blz.