Vanavond stemmen de leden van het Britse Lagerhuis over het brexitakkoord dat premier Theresa May met de Europese Unie (EU) heeft gesloten. Deal of geen deal, het vertrek van het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de EU heeft verregaande gevolgen voor patiënten en het bredere NHS-gezondheidszorgsysteem.
...
Een eerste zorgenpunt is de geneesmiddelentoevoer. Het VK importeert maandelijks 37 miljoen geneesmiddelendoosjes vanuit de EU. Het exporteert zelfs meer.Een no-deal kan flinke vertragingen teweegbrengen aan de haven van Dover, de belangrijkste handelsroute. De regering heeft farmabedrijven gevraagd een medicatiestock van zes weken te voorzien.Maar dat blijkt logistiek gemakkelijker gezegd dan gedaan, bijvoorbeeld wat betreft geneesmiddelen die koel bewaard moeten worden zoals insuline en vaccins. Kleinere bedrijven hebben al laten weten dat het voor hen financieel niet mogelijk is om een dergelijke grote voorraad te voorzien.Artsen en verpleegkundigenEen tweede belangrijk punt van discussie, vooral bij artsen, is de bestaffing. Zo'n 5% van de personeelsleden in de zorgsector zijn afkomstig uit Europa. Met een akkoord kunnen deze zorgverleners aan het werk blijven. Maar over wat de gevolgen zijn van een no-deal, heerst meer onduidelijkheid. Een recente bevraging van de British Medical Assiocation wees uit dat meer dan een derde van de EU-artsen overweegt om het VK te verlaten omwille van de Brexit.De regering heeft al laten weten dat ze, in het kader van een langetermijnmigratieplan, het mogelijk wil maken om artsen en verpleegkundigen vanuit de rest van de wereld tewerk te stellen. 'Voorwaarde' is wel dat de zorgverlener in kwestie min. £30.000 per jaar verdient. Daardoor zullen heel wat zorgpersoneelsleden met een lager inkomen uit de boot vallen, vrezen de vakbonden. VerzekeringskaartenMet de Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) hebben VK-inwoners die medisch noodzakelijke zorg genieten tijdens een tijdelijk verblijf in de EU, recht op terugbetaling van die zorg door een buitenlands ziekenfonds. Hetzelfde geldt voor EU-inwoners die de kaart gebruiken in het VK.Als een er een deal komt, blijft de kaart geldig tijdens de overgangsperiode (tijdens deze periode, die zoals de EU en het VK overeenkwamen tot 31 december 2020 loopt, zouden de EU-regels en -wetten in het Verenigd Koninkrijk nog gelden). Wat er na de overgangsperiode zal gebeuren, is nog niet duidelijk.Komt er geen deal, dan verdwijnen in theorie de rechten die de kaart biedt.Medisch onderzoekVandaag kan het VK rekenen op onderzoekssubsidies vanuit de EU via programma's als Horizon 2020 en het Innovative Medicines Initiative. Dat blijft zo als er een overgangsperiode komt, maar eens die periode verstreken is, is het waarschijnlijk dat het VK beschouwd wordt als een derde partij. Het land verliest daarmee zijn recht om onderzoeksprogramma's te leiden en te ontwikkelen. Ook de samenwerking rond zeldzame ziekten staat op het spel. Aangezien er in elk land maar een klein aantal patiënten is met een dergelijke ziekte, is het aangewezen om klinische trials te organiseren over landen heen, aldus de Brexit Health Alliance.Daarnaast kunnen beperkingen wat betreft het vrij verkeer van onderzoekers en academici een impact hebben. Ter illustratie: ongeveer drie vierde van de VK-onderzoekers hebben tijdens hun loopbaan in het buitenland gewerkt, momenteel is een vijfde van de academici in wetenschaps-, technologie-, ingenieurs- en wiskunderichtingen aan VK-instellingen afkomstig van de EU.