Een ongeziene gezondheidscrisis teistert het Verenigd Koninkrijk. Verpleegkundigen staken, maar ook artsen doen hun duit in het zakje. Deze situatie is er niet zomaar gekomen. Covid heeft, zoals ook elders het geval, een bestaande situatie enkel versterkt.
De wachttijden op de spoed zijn surrealistisch. Ziekenwagens moeten soms uren wachten, vooraleer hun patiënt te kunnen afleveren. Er zou zelfs sprake zijn van oversterfte. Ook de eerstelijnszorg kraakt in haar voegen. De berg administratie is zodanig aangezwollen, dat je in de praktijk de helft van de tijd bezig bent met in veel gevallen zinloze administratie.
Dat is in ons land niet anders. UZ Leuven moet een significant aantal bedden afschakelen. In hoofdzaak wegens gebrek aan personeel. Mensen vinden geen huisarts meer. De wachttijden bij sommige specialismen zijn niet meer van deze tijd. Veel ziekenhuizen zitten ook financieel op hun tandvlees. Een herziening van de wijze van financiering dringt zich op, maar voorlopig is het nog koffiedik kijken. Ook in de eerste lijn wordt werk gemaakt van een hervorming, middels de uitrol van een zogenaamde New Deal. Of dat het tij zal keren, is nog maar de vraag. Het loont alleszins wel de moeite om daar werk van te maken. Een opheffing van de numerus clausus is alleszins de gemakkelijkste oplossing. Alsof meer afgestudeerden automatisch voor de eerste lijn zullen kiezen. Het belooft alleszins geen evidentie te worden om een evenwichtige spreiding van het aantal afgestudeerden te bewerkstelligen. De recente analyse in De Morgen van prof. De Grauwe bekijkt dat tekort puur vanuit een economische logica van vraag en aanbod. In zijn ogen lost dit tekort zich vanzelf op door het aanbod te verhogen, lees, door het opheffen van het ingangsexamen. Zonder afbreuk te willen doen aan de expertise van De Grauwe op economisch vlak, denk ik niet dat hij de meest aangewezen persoon is om een gefundeerd oordeel te vellen over deze moeilijke evenwichtsoefening.
Een heet hangijzer is de relatie tussen de artsenbonden en de bevoegde minister
Een ander heet hangijzer is de relatie tussen de artsenbonden en de bevoegde minister. Als VDB zijn goesting krijgt, zal het verboden worden nog langer supplementen te rekenen bij ambulante zorg aan mensen met verhoogde tegemoetkoming. Dus ook gedeconventioneerde artsen zouden dan geacht worden zich te houden aan de conventietarieven. En dat ziet de Bvas niet zitten. Dat is voor hen de symbolische rode lijn die dan zou overschreden worden. Er wordt gezwaaid met grote dreigementen. Als de minister voet bij stuk houdt, dreigt er een juridische procedure.
Supplementen vragen bij mensen met verhoogde tegemoetkoming... Meestal betreft dat patiënten die het op zich al niet zo breed hebben. Dan lijkt het me logisch, de Eed van Hippocrates indachtig, dat we rekening houden met de persoon die voor ons in de spreekkamer zit in al zijn dimensies. Dus ook de financiële draagkracht doet ertoe. Een extract uit die Eed zegt bovendien het volgende : 'Ik zal verantwoordelijk omgaan met de middelen die de maatschappij ter beschikking stelt en ijveren voor een gezondheidszorg die toegankelijk is voor iedereen.'
Als je deze passage leest, dan houdt deze in dat zorgverleners ervoor zorgen dat iedereen, ongeacht zijn financiele slagkracht, moet kunnen rekenen op kwaliteitsvolle zorg. Bijkomende honoraria vragen aan minvermogenden lijkt me dan, althans in mijn ogen, daar haaks op te staan. Eigenlijk wil de Bvas net niet gezegd hebben dat al wie de conventie naleeft, inferieure kwaliteit levert.
We zijn ondertussen enkele dagen verder. Er is overleg geweest. De minister heeft beslist voorlopig sommige van zijn plannen nog niet ten uitvoer te brengen. Dat was voor de Bvas blijkbaar genoeg om hun dreigement in te trekken. Eigenaardig, de minister zal voorlopig zijn plannen niet doorzetten. Met de nadruk op 'voorlopig'. Iets wat ogenschijnlijk voor de Bvas al voldoende is om hun oorlogsretoriek wat te milderen. Als het de Bvas dan toch menens is, waarom eisen ze dan niet meer garanties? O ja, ze mogen mee de pen van de minister vasthouden. Alsof dit syndicaat representatief is voor het hele artsenkorps...
Hoe noemen ze dat ook alweer ? Een tactiek van warm en koud tegelijk blazen. Even terzijde weze opgemerkt dat noch Domus Medica, noch het ASGB erg opgezet leek met de démarche van de Bvas. Daarnaast merken we ook op dat de Bvas vooral een specialistensyndicaat is. En dat ze lijken te vergeten dat ook hun leden een groot gedeelte gehonoreerd worden door de belastingbetaler.
Het zal niet meer volstaan met morrelen in de marge. Er moeten gewoon drastisch andere prioriteiten worden gelegd
Een eerste lijn die kopje onder gaat, te weinig verpleegkundigen om nog kwalitatieve zorg te bieden in ziekenhuizen, een toxische ziekenhuisfinanciering, welke overconsumptie in de hand werkt, een verstoorde relatie tussen een deel van het artsenkorps en de minister, een ongezonde ongelijkheid in artsenverloning, het plan een groter deel operaties in dagkliniek te laten plaatsvinden. Dat verplaatst de zorg alleen maar naar de ambulante setting. Een sector die trouwens ook kreunt onder een structureel gebrek aan zorgverleners. De rationale achter deze maatregel is natuurlijk duidelijk: meer dagkliniek betekent minder ziekenhuisopname, betekent meer mogelijkheid tot besparen op personeel.
Ziedaar een greep uit het aanbod aan onopgeloste angels die fundamenteel andere keuzes noodzakelijk maken.
Het zal niet meer volstaan met morrelen in de marge. Er moeten gewoon drastisch andere prioriteiten worden gelegd.
Doen we dat niet, dan staan we over tien jaar even ver als vandaag.