Euthanasie krijgen op basis van niet-terminaal en ondraaglijk lijden kwam de laatste weken in de aandacht naar aanleiding van het tragisch verhaal van Marieke Vervoort. Niet iedereen kan echter over het waar en wanneer van zijn euthanasie beslissen.
...
In de bewonersbrochure van de woonzorgkoepel VZW Zorg-Saam Zusters Kindsheid Jesu is nl. het volgende te lezen: "Vanuit onze christelijke levensvisie kiezen we er voor een euthanasieverzoek niet in te willigen. We geloven immers meer in het heilzame van liefdevolle en deskundige zorg in nabijheid en betrokkenheid tijdens uw laatste levensfase." Goede zorgMijn patiënte had in 2015 een herseninfarct waarna ze in een rolstoel belandde en noodgedwongen, dicht bij haar zoon, werd opgenomen in WZC St. Elisabeth te Eeklo. Ondanks haar progressieve en onbehandelbare neuropathische pijn werd ze er omringd met de best mogelijke zorg. Maar vorig jaar werd de pijn, ondanks de medicatie en specialistische consulten, ondraaglijk. Ze vroeg om euthanasie.Wettelijkheid zorgvuldig uitgewerktGezien het niet-terminale karakter van de aandoening werd er getemporiseerd. Na een twintigtal contacten met de patiënte en de verpleegkundigen werd na zeven maand het officieel verzoek op schrift gesteld. Naast de drie (!) huisartsen van de patiënte werden in de volgende maand nog een neuroloog, een psychiater, een pijnarts en onafhankelijke huisarts geconsulteerd. Ook de coördinerende raadgevende arts van de instelling nam later inkijk in het dossier. Geen enkele van deze artsen trok de euthanasieprocedure in twijfel. Weigering van de euthanasie Tijdens een - door de VZW opgelegd - multidisciplinair overleg met de pastorale begeleider, zorgverantwoordelijke en hoofdverpleegkundige werd het acht maanden durende proces overlopen. Na een grondig gesprek en het voorleggen van de specialistische verslagen waren de medewerkers van de instelling overtuigd dat alles wettelijk en zorgvuldig verlopen was. Mijn patiënte en haar zoon kregen enkele uren later echter, tot hun grote verbazing, te horen dat volgens de christelijke visie een niet-terminaal lijden geen basis kan zijn voor euthanasie. Ik kreeg dan ook zelf de volgende schriftelijke mededeling:"Dag dokter,Ik heb zonet geprobeerd om de beleidsverantwoordelijken zorg en ethiek te overtuigen om de euthanasie te mogen laten uitvoeren in het WZC. Doch men gaat daar niet in mee. De euthanasie kan dus niet op de kamer uitgevoerd worden."ZorgverantwoordelijkeMijn patiënte werd dan ook, ondanks gekende pijnscores van 9/10 bij verplaatsing, via tiltliften en een ziekenwagen, overgebracht naar het ziekenhuis om euthanasie te krijgen. Dit was, vlak voor de euthanasie, een zeer traumatische ervaring voor mijn patiënte en haar geliefden.Leugens en vertragingsmanoeuvres Na de weigering zocht de zoon van mijn patiënte een uitlaatklep in de sociale media en kwam in contact met een journalist wat resulteerde in een artikel in Het Nieuwsblad. Hij trok de wettelijkheid van de weigering in twijfel en werd hierin bijgetreden door expert ter zake Prof. Wim Distelmans. De openlijke schriftelijke reactie op de website van de VZW kwam als een mokerslag. Men ontkende dat de euthanasie binnen de muren werd geweigerd: "Naar aanleiding van een euthanasievraag van een bewoner van het WZC Sint-Elisabeth, is een persbericht verschenen waarin staat dat wij het uitvoeren ervan, binnen de muren van de voorziening, zouden weigeren en verhinderen. Als directie en beleid van de vzw Zorg-Saam Zusters Kindsheid Jesu willen we dit met klem tegenspreken..." Men ontkende dat niet-terminaal lijden een exclusiecriterium is. Men ontkende dat men overtuigd was van de wettelijkheid en zorgvuldigheid, en dat terwijl de zorgverantwoordelijke er alles aan deed om de euthanasie toch binnen de muren te laten doorgaan...Deze leugenachtige berichtgeving werd dan ook onmiddellijk door de directeur van het WZC verwijderd, maar zonder schroom, de dag na de euthanasie in het ziekenhuis, terug online geplaatst door de overkoepelende VZW. Verder kreeg ik ineens nog een melding van de CEO van de VZW, dat na telefonisch overleg met het kabinet Vandeurzen, een onderzoek moest plaatsvinden naar de zorgvuldigheid. Dit onderzoek kwam er vanzelfsprekend nooit want men had alle informatie en wist al dat alles wettelijk en zorgvuldig was verlopen. Ondanks de uitstekende samenwerking met alle medewerkers van de zorginstelling, was het dus de overkoepelende VZW Zorg-Saam Kindsheid Jesu, die bleef dwars liggen en valse verklaringen afleggen.Oproep tot verduidelijking wetgevend kaderSommige christelijke instellingen blijven ervan overtuigd dat ze euthanasie kunnen verhinderen binnen hun muren, ondanks een eerdere veroordeling van een WZC in Diest in 2016 waarbij morele schadevergoeding moest betaald worden aan de nabestaanden. De veroordeelde gaat er zelfs mee akkoord dat een WZC de uitvoering van een euthanasie door een onafhankelijke, externe arts niet mag verhinderen. Rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens doet, volgens experten, echter uitschijnen dat beperkingen in de uitvoering van euthanasie in woonzorgcentra een inbreuk zijn op het privéleven van de bewoners. Het nieuwe woonzorgdecreet dat in voege treedt op januari 2020 stelt dat rusthuizen geen euthanasie meer mogen weigeren. Maar zolang overkoepelende ethische commissies hier hun zeg in hebben, zal er mijns inziens niet veel veranderen. Ze zullen zich vanuit hun religieuze geworteld-zijn, blijven verschuilen achter ontradings- en vertragingsstrategieën waarbij men zogezegd 'meer tijd' zal nodig hebben om overtuigd te raken van alle vooropgestelde criteria. Dit soort 'oneigenlijke' tijd, die er bij euthanasie omwille van ondraaglijk lijden, niet is voor de patiënten. Dus moet er mijns inziens dringend verduidelijkende wetgeving komen waarbij multidisciplinair samenwerken een voordeel moet zijn in plaats van een onneembare horde. Dit zodat patiënten in woonzorgcentra, na bijna 20 jaar euthanasiewetgeving, eindelijk dezelfde wijze van benadering kunnen krijgen als patiënten in een thuissetting.