Je hoeft geen psychiater of psycholoog te zijn om te vermoeden dat de impact van covid-19 op de mentale gezondheid ongemeen hard is/zal zijn. Voorgaande studies konden ons reeds een indicatie geven. Volgens een analyse in het vakblad Crisis waren er in Hongkong na de SarsCov1-epidemie dertig procent meer zelfdodingen onder 65-plussers.
Een rapport in augustus 2020 gepubliceerd door het US Centers voor Disease Control and Prevention, toonde bij volwassenen een verdrievoudiging van angstsymptomen en een verviervoudiging van depressieve klachten aan ten opzichte van 2019.
Uit deze studie bleek tevens een zware tol onder jongeren; 62,9 procent van de adolescenten kampte met een angst- of depressieve stoornis en erkende een kwart (meer) drugs of alcohol te gebruiken om stress gerelateerd aan covid-19 te minderen.
Nog eens een kwart gaf aan 'zelfmoord ernstig overwogen te hebben' in de afgelopen dertig dagen. Voor alle duidelijkheid werden deze resultaten opgetekend nog vóór er sprake was van een tweede (en in de Verenigde Staten een derde) golf van SarsCov2, en dus ook vóór het vooruitzicht op een koude kerstperiode.
Helaas blijft het niet bij overwegingen rond zelfdoding, zoals ikzelf en mijn collega's ervaren. Naast kwantiteit haal ik graag ook kwaliteit van suïdicale ideaties en daden aan.
Wat bezielde deze jongeren om alle verbondenheid door te knippen, en te ontkennen dat deze ooit bestaan heeft?
Een dwars krasje op de arm volstaat niet meer, nee, we kerven van pols tot elleboog diep tot op de fascia, lopen dan weg van huis en hopen voldoende lang vermist te blijven zodat ouders enkel nog een koud, uitgebloed lichaam rest. Of we drinken ons lazarus en springen in een eenzame vijver, hopende dat door de avondklok niemand ons zal opmerken. Of mijlenver van huis en haard proberen we ongezien van een hoge brug boven de autosnelweg te springen.
Naast de agressie, de rouw- en hardheid van deze daden werd ik vooral ook getroffen door de eenzaamheid waarin deze jongeren zich op hun vermeende laatste momenten bevonden. Wat blijft over van twintig jaar in goede of minder goede omstandigheden veiligheid in relaties te hebben opgebouwd? Wat bezielde deze jongeren om alle verbondenheid door te knippen, en te ontkennen dat deze ooit bestaan heeft?
Maar wie heeft de banden doorgesneden? Deden de jongeren dat zelf, of werd dat in hun plaats gedaan?
Maar wie heeft de banden doorgesneden? Deden de jongeren dat zelf, of werd dat in hun plaats gedaan? Waar het speelveld van hechting zich bij kinderen, volwassenen en ouderen vooral binnen het gezin afspeelt, hebben jongeren voor het uitbouwen van een gezond hechtingspatroon nood aan relaties en contacten buíten het gezin, dus buiten de knuffelbubbel.
Maar biecht als jongere maar eens op dat je nu eigenlijk meer nood hebt aan je vriendin dan aan je oma... En vertel je net-niet beste vriend(in) maar eens dat je een nog net iets hechtere beste vriend(in) hebt en dus niet met hem/haar kunt afspreken, terwijl jij voor jouw vriend(in) wél bovenaan haar knuffellijst staat. Of kies je voor je lief waar je tot over je oren verliefd op bent, dan wel voor je jeugdvriend(in) met wie je sinds de crèche lief en leed deelt? Verbondenheid tilt een mens over moeilijke tijden heen.
Het huidige beleid in onze samenleving is volledig afgestemd op het vermijden van covid-19-doden (elke dode is er voor alle duidelijkheid steeds een te veel). Helaas geldt dit momenteel niet voor zelfdodingsdoden. Te merken aan de tag die ik tijdens een ontspannend fietstochtje op de 'Groene 62' tegenkwam (foto) ben ik niet de enige die er zo over denkt. Deze noodkreet werd naar ik vermoed niét door een psychiater of psycholoog achtergelaten.
