...

Time is brain, vat neuroloog Raf Brouns het opzet van de studie nog eens samen. "In geval van een herseninfarct moet het verstopte bloedvat zo snel mogelijk terug geopend worden, bijvoorbeeld met thrombolyse of trombectomie. Elke minuut is daarbij belangrijk en tijdverlies verkleint de kans op goed herstel."Het UZ Brussel onderzocht de mogelijkheid om de beroertezorg al te starten tijdens het ambulancetransport. Het doel: cruciale tijd winnen, zodat de behandeling onmiddellijk bij aankomst in het ziekenhuis van start kan gaan. "Alleen bleek het financieel en organisatorisch niet haalbaar om telkens een beroerte-expert mee te sturen in de ziekenwagen", zegt dr. Brouns. Al snel verkende een multidisciplinair team van productontwikkelaars, neurologen, ingenieurs, verpleegkundigen, ambulanciers, spoedartsen en radiologen de piste om de arts virtueel bij de patiënt brengen - door middel van zogenaamde telegeneeskunde. En zo geschiedde.Volgens het telegeneeskundesysteem logt de beroertespecialist 'on call' in op een speciaal platform, waarna er een verbinding tot stand komt met zijn patiënt in de ambulance. Deze laatste communiceert op zijn beurt met de arts via een scherm met microfoon en luidsprekers.Op de persconferentie in maart vorig jaar bleek al dat het systeem veilig is zodat niemand zich kan kwetsen tijdens het transport. Dankzij een stabiele 4G-verbinding is het project ook technisch haalbaar. De vraag die toen restte, was: is het ook efficiënt?Minder vertragingen Ja, weet dokter Brouns ondertussen. "In vergelijking met het standaard zorgtraject winnen we ongeveer 20 minuten, gerekend vanaf het moment dat de 112-centrale een oproep binnenkrijgt tot wanneer de patiënt in het ziekenhuis onder de CT-scanner gaat. Een aantal stappen die normalerwijs pas in het ziekenhuis plaatsvinden, worden in dit project immers reeds uitgevoerd in de ambulance. Zo stelt de neuroloog-teleconsultant een aantal gerichte vragen die het mogelijk maken om binnen de duur van het transport naar het ziekenhuis - die gemiddeld zes minuten bedraagt ? de ernst van de beroerte in te schatten, en eventueel al een behandeling voor te stellen."Geen enkele missed call Het systeem van het UZ Brussel is uniek in de zin dat het 24/7 inzetbaar is. Vier beroertespecialisten zijn daarvoor om beurten van wacht. Een haalbare kaart, zo blijkt uit de resultaten: de teleconsultants misten geen enkele oproep (140 patiënten namen deel aan de studie, nvdr). Dokter Brouns geeft zijn collega-teleconsultants een pluim, "zeker als je weet dat bijna twee op de drie oproepen buiten de kantooruren plaatsvonden". Opmerkelijk: in zowat de helft van de teleconsultaties bevond de arts zich niet in het ziekenhuis, maar bijvoorbeeld thuis of onderweg.Betere prognose? Of patiënten die behandeld werden door middel van telegeneeskunde in de ziekenhuiswagen ook een betere prognose hebben dan patiënten die de standaardzorgen kregen, kan dr. Brouns op basis van deze studie niet zeggen. "Daarvoor moet je een multicentered effectiviteitsstudie uitvoeren met honderden of duizenden patiënten." Momenteel wordt daar nog volop funding voor gezocht. Wat wel zeker is, is dat beroertepatiënten die via telegeneeskunde behandeld werden niet meer kans maken om te overlijden dan patiënten die het standaardzorgtraject volgden. Met andere woorden, telegeneeskunde bij beroerte heeft geen negatieve gevolgen voor de mortaliteit.Uitbreiding naar andere ziekenhuizen Om het systeem te kunnen uit plooien naar andere ziekenhuizen, richtte dokter Brouns samen met vier anderen de spin-off 'Zebra Academy' op in de schoot van de Vrije Universiteit Brussel. Hij erkent dat er bij deze combinatie van wetenschappelijke activiteit en mogelijke commerciële belangen gewaakt moet worden over eventuele conflicts of interest. "Maar deze technologie mag niet alleen beschikbaar zijn voor de happy few die rond het UZ Brussel wonen."Maar hoe financieel haalbaar is het om in de toekomst meerdere ambulances met het systeem uit te rusten? "Vier jaar na de ontwikkeling is het systeem er technisch aanzienlijk op vooruit gegaan", vertelt Raf Brouns. "Het is lichter en kleiner, en het telegeneeskundeplatform is ook gebruiksvriendelijker. De arts verwacht dat dit zich in de toekomst vertaalt in een lagere kostprijs, die vergelijkbaar is met de prijs van bijvoorbeeld de defibrillator in een ambulance, en een peulschil in vergelijking met de CT-scan die je in mobile stroke units vindt."Als alles goed gaat, wordt aan het eind van deze zomer één ambulance van het Erasmus Ziekenhuis, en één ambulance van het UCL Saint-Luc uitgerust met de technologie. Raf Brouns: "Het UZ Brussel heeft de laatste vijf jaar expertise kunnen opbouwen op vlak van telegeneeskunde voor beroertezorg. De bedoeling van deze nieuwe studie is om na te gaan of we dezelfde snelheid, veiligheid, betrouwbaarheid, accuraatheid kunnen bereiken in omgevingen waar niet dezelfde ervaring voorhanden is." Zo beschikken de twee bovengenoemde ziekenwagens bijvoorbeeld niet over een PIT-verpleegkundige (PIT staat voor Paramedic Intervention Team): twee ambulanciers zullen het transport naar het ziekenhuis begeleiden.Er is ook interesse van universitaire ziekenhuizen in Europa en de Verenigde Staten, vervolgt dr. Brouns. Zo staat er een studie op de planning om het telegeneeskundesysteem uit te rollen in o.a. twee Spaanse centra met expertise in beroertezorg. "Er zal een nieuwe vorm van dataverbinding getest worden."