Artsen zonder Grenzen verloochent in noodsituaties vaak de eigen principes van onafhankelijkheid en openheid. Dat zegt de organisatie zelf in een boek naar aanleiding van haar veertigste verjaardag.
...
Het Franse boek Agir à tout prix? onderzoekt welke compromissen AZG de voorbije veertig jaar heeft gesloten om hulp te kunnen verlenen aan mensen in nood. Uit interviews met hulpverleners en archiefmateriaal blijkt dat de organisatie regelmatig zaken deed met gewapende milities om patiënten toch te kunnen helpen.Ook verzweeg AZG bepaalde misstanden en liet de organisatie zich door dictatoriale regimes vertellen waar ze wel en niet mocht werken. De geboden hulp blijkt volgens de kritische zelfstudie dan ook vaak het resultaat van onderhandelingen met regeringen, plaatselijke krijgsheren en internationale vredesmachten. Zo werkt AZG in Afghanistan samen met de taliban, in sommige landen komt het zelfs voor dat plaatselijke ziekenhuisbestuurders de gratis vaccins doorverkopen waardoor AZG haar eigen vaccins moet terugkopen.In Somalië leveren medewerkers vijf procent van hun salaris in aan de extreem-islamitische beweging Al Shabaab, een organisatie met nauwe banden met Al Qaida. De organisatie benadrukt wel dat ze de opgelegde belasting van 15.000 euro, plus 7.000 euro registratiekosten als hulporganisatie, weigert te betalen. Daarmee geeft AZG aan dat ze ook in veel gevallen onderhandelingen weigeren.Overroepen noodhulpEen ander opvallend hoofdstuk in het boek handelt over medische noodhulp bij natuurrampen. Volgens AZG hebben de medische teams enkel hun bijdrage kunnen leveren na de aardbevingen in Haïti (2010) en Pakistan (2005). In alle andere gevallen schetsten de media een misleidend beeld van de situatie, werd het aantal slachtoffers overdreven en konden de plaatselijke ziekenhuizen de hulp alleen aan.De organisatie gooit dan ook een knuppel in het hoenderhok door te zeggen dat hulpverleners toch naar een ramp afzakken omdat dit van hen verwacht wordt. Ze voegen er nog aan toe dat er in dergelijke situaties veelal voor oorlogsgeneeskunde wordt gekozen, waardoor er meer armen en benen afgezet worden dan nodig.DebatHet boek is in de eerste plaats bedoeld om de eigen medewerkers te laten nadenken over ethische dilemma's en hen te helpen bij discussies over toekomstige missies. Toch zal dit rapport ongetwijfeld veel stof doen opwaaien buiten de eigen organisatie. AZG wil het debat zelf op gang brengen door de vraag te stellen welke compromissen acceptabel zijn om hulp te verlenen aan mensen in nood.