De verpleegkundigen scoorden het best. Dat is niet anders dan in de voorgaande nationale campagnes ter bevordering van de handhygiëne in de Belgische ziekenhuizen. Sinds 2004 financiert en organiseert de FOD Volksgezondheid samen met de Belgische Commissie voor de Coördinatie van het Antibioticabeleid (BAPCOC) regelmatig campagnes om een groter bewustzijn te creëren over goede praktijkvoering rond handhygiëne en om het gebruik van handalcohol te bevorderen. Naar schatting lopen elk jaar ruim 100.000 patiënten in het ziekenhuis een infectie op, onder meer door een gebrekkige handhygiëne bij zorgverleners.
De verpleegkundigen worden op de voet gevolgd door de kinesitherapeuten (78,5%) en de zorgkundigen (78,2%). Bij alle beroepsgroepen steeg de toepassing van een goede handhygiëne gemiddeld met ongeveer 7,5%. Dat is in dezelfde lijn als de voorgaande campagnes. Opvallend: de artsen maakten de grootste sprong, en stegen 12,3%. Zij klokken daarmee af op 72,9%.
Handhygiëne vóór contact
Om het effect van de handhygiënecampagne te kunnen meten, wordt vóór en ná de campagne gekeken in hoeveel procent van de situaties waar handhygiëneregels in acht genomen moeten worden, dit ook effectief gebeurt.
"Een goede handhygiëne ná contact met de patiënt is voor gezondheidswerkers duidelijk evidenter dan vóór contact met de patiënt", zegt dr. Boudewijn Catry van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV). "Na contact zien we dat in 82,3% van de gevallen de juiste handhygiënemaatregelen worden toegepast. Vóór contact ligt dat merkelijk lager (68,9%)."
Met een compliantiepercentage dat in de richting gaat van 80% na de campagne, spreken de uitvoerende instanties (*) van een succes. De deelname was ook hoog, merken ze op (in totaal bezorgden 170/207 (82,13 %) ziekenhuizen vóór de campagne compliantieobservaties, en 147 ziekenhuizen dienden na de campagne observaties in).
Op lange termijn
"Naast het directe effect op korte termijn, zien we ook een verbetering in het blijvende effect van de opeenvolgende handhygiënecampagnes", voegt dr. Boudewijn Catry nog toe. "Sinds de eerste opmetingen in 2005 steeg het percentage van een goede toepassing van handhygiëne aan het begin van elke nationale campagne van 49,6% naar 71,6%. Goede handhygiëne wordt dus steeds meer een gewoonte bij zorgverleners."
Ook minister Maggie De Block toont zich tevreden met de resultaten, maar tegelijkertijd duidt ze erop dat het nog beter moet. De sensibiliseringscampagnes zullen dan ook voortgezet worden, zo geeft ze aan, "tot de patiënt kan rekenen op een perfect rapport".
(*) De campagne 2016-2017 werd uitgevoerd door het Federaal Platform voor Ziekenhuishygiëne, het WIV, de Belgische Vereniging voor de Verpleegkundige-ziekenhuishygiënisten (ABIHH), de Belgische Vereniging voor Infectiepreventie (BICS) en het Nationale Verbond van Katholieke Vlaamse Verpleegkundigen (NVKVV).
Op het laatste indicatorenforum werd de indicator handhygiëne voor de psychiatrische ziekenhuizen toegelicht.
Op dit ogenblik werken reeds vele psychiatrische ziekenhuizen mee aan de nationale campagne handhygiëne van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. Met deze piloot wordt er naast de interne meting inherent aan de campagne van WIV ook een externe audit tussen ziekenhuizen georganiseerd.
Deelname aan de meting via VIP² GGZ impliceert dus zowel een interne meting in het ziekenhuis (19 nov tem 21 december 2018) als een externe audit (5 mei tem 8 juni). Voor deze externe audit geeft u 2 auditoren door die de audit kunnen uitvoeren in 2 andere ziekenhuizen. Uw ziekenhuis wordt dan ook beoordeeld door 2 onafhankelijke, externe auditoren.
De doelstelling van deze piloot meting is tweedelig. Vooreerst nagaan of deze indicator haalbaar is voor de psychiatrische ziekenhuizen en daarnaast nagaan of een voldoende grote steekproef kan worden samengesteld.
Inschrijven voor de deelname kan tot 3 april 2018 via: https://www.zorg-en-gezondheid.be/oproep-pilootmeting-handhygiëne-pz