...

Dat het credo van Olafur Eliasson (1967) vandaag meer dan ooit aanslaat, hoeft niet te verwonderen. Klimaatactivisme behoort momenteel tot l'Air du Temps. Maar het is vooral de manier waarop Eliasson het publiek met de neus op de feiten duwt, die erg overtuigend is. Vertrekpunt in zijn kunst is de IJslandse natuur waarin de kunstenaar is opgegroeid. Het land van vulkanen en gletsjers, van geisers en kraters, van ijsvlakten en woestijnen, van buitenaardse kleuren leent zich als geen ander tot reflectie over de planeet, en in extensie over de toekomst van de planeet. In polaire omgeving word je sterker nog dan elders met de neus op de feiten gedrukt en geconfronteerd met de veranderingen in de natuur teweeggebracht door de opwarming van de aarde.Little SunUitgangspunt van de kunst van Eliasson is dan ook de observatie, het waarnemen van licht en donker met daartussen kleuren, ontstaan door de breking van het licht, het waarnemen van water en aarde, van ijs en mist, van mossen en houtstronken... Met de elementen van de natuur gaat de kunstenaar aan de slag, niet als een klassieke beeldend kunstenaar. Hij gebruikt de elementen zelf: water, licht, glas, spiegels, blinkende materialen als staal, aluminium, pure elementen uit de natuur. Zijn kunst beweegt, draait, flikkert, druppelt, spuit, speelt met licht én schaduw, met mistachtige dampen. De toeschouwer, of althans zijn schaduw wordt deel van het bewegende kunstwerk. Geen wonder dat zijn installaties zo'n grote aantrekkingskracht hebben op kinderen die zich niet gedeisd hoeven te houden, maar al rollend en bollend deel van het kunstwerk worden.Eliasson is een van de meest invloedrijke kunstenaars van het ogenblik die ook in het design zijn sporen verdient. Zijn Little Sun Solar Lamp die heel Afrika verovert, is symbool geworden voor de sociale en ecologische strijd die Eliasson mee ondersteunt en actief voert. Ondertussen zijn zowat 1 miljoen milieuvriendelijke Little Sun's voornamelijk in Afrika verspreid ter vervanging van de kerosinelamp die jaarlijks zo'n 190 miljoen ton CO2-uitstoot veroorzaakt en door branden 4,3 miljoen levens kost (cijfers van UN Environment). Eliasson levert het bewijs dat je met kunst daadwerkelijk de wereld kan veranderen.Olafur Eliasson: in real life. Tot 5 januari in Tate Modern, Londen. Open alle dagen van 10u tot 18u, zaterdag en zondag tot 22u. tate.org.uk/visit/tate-modern.Eerbetoon aan TakisEven speels is de kunst van Takis die door Tate Modern letterlijk vanonder het stof werd gehaald. Zijn magnetische en geluidsinstallaties vanaf de jaren 1950 werden voor de gelegenheid gerestaureerd en opnieuw in werking gesteld. Het resultaat is een inkijk in de wondere wereld van een artiest die de grenzen van de kunst verlegde. De tentoonstelling brengt op een bijzonder moment hulde aan de kunstenaar: Takis overleed namelijk op 9 augustus jl., op 93-jarige leeftijd, toen de tentoonstelling in London volop aan de gang was.Panayiotis Vassilakis was zijn echte naam, maar in de kunstwereld was hij bekend als Takis. Vooral in Parijs werd hij op handen gedragen als een van de grondleggers van de kinetische kunst. Hij maakte boeiende installaties waarin hij techniek en technologie verlegde naar de wereld van de kunst. Zo speelde hij met magneten, objecten die elkaar aantrekken en afstoten, met lichtstralen, met seininstrumenten. Hij produceerde ook muziekinstallaties die door het toeval bepaalde klanken voortbrengen die vaak reminisceren aan oosterse en vooral boeddhistische meditatieve muziek.Door het recente overlijden van Takis is de tentoonstelling in Tate Modern, die nadien verder doorreist naar Barcelona en Athene, een ultiem en postuum eerbetoon aan een kunstenaar die het verdient om herontdekt te worden. Zijn werk roept herinneringen op aan Pol Bury, Walter Leblanc en vooral Alexander Calder. Takis, tot 27 oktober in Tate Modern, London.