Aan de minister van Volksgezondheid,
Aan het kabinet,
Aan de voorzitter en leden van het BGP,
Aan het RIZIV,
Aan de syndicaten,
Aan de lokale besturen,
Op 6 november 2023 heeft een vergadering plaatsgevonden waarop alle dertien huisartsenwachtposten gelegen in de provincie Antwerpen uitgenodigd waren. Op de agenda slechts één punt, nl. de evaluatie van de functionele samenwerkingsverbanden (FSV) in de vorm waarin ze nu op tafel liggen en de implicaties die ze met zich meebrengen voor de toekomst van het wachtpostenlandschap in onze provincie.
De voornaamste conclusie is dat de wachtposten in de provincie Antwerpen zich niet kunnen vinden in het FSV in zijn huidige vorm, mét verplichte VZW en met de huidige beperkingen en onduidelijkheden!
Wij benadrukken dat de wachtposten en hun besturen absoluut niet weigerachtig staan tegenover samenwerken.
Het is echter wel belangrijk dat als we in een nieuwe structuur (moeten) stappen, de spelregels duidelijk moeten zijn. Enkel op die manier kunnen we ons focussen op onze kerntaak: onze patiënten de kwalitatieve niet-planbare eerstelijnszorg geven die ze verdienen.
Binnen de huidige omschrijving van de functionele samenwerkingsbanden blijven er heel veel onduidelijkheden ondanks herhaalde pogingen om bijkomende informatie in te winnen. We lichten de grootste struikelblokken hieronder toe.
Er is bij de besturen een bereidheid om samen te werken op voorwaarde dat optimalisatie en vereenvoudiging de insteek ervan is. We willen echter afzien van de verplichte oprichting van een overkoepelende VZW die de complexiteit en de werklast gepaard aan de samenwerking enkel doet toenemen. Een samenwerking voor de diepe nacht tussen wachtposten is ook mogelijk zonder deze volledige herstructurering van de wachtposten binnen 1 nieuw op te richten vzw.
We willen ook begrijpen waarom er wordt vastgehouden aan een minimum van 3 wachtposten en 300.000 inwoners en we willen ook verstaan waarom deze getallen als referentiepunt zijn genomen.
Onze achterban (de huisartsen die de wachtdienst moeten verzorgen) en onze besturen begrijpen deze beslissing niet. Men geeft steeds aan vanuit de overheid dat het niet om een bezuiniging gaat.
Binnen de huidige omschrijving van de functionele samenwerkingsbanden blijven er heel veel onduidelijkheden
Voor de Vlaamse huisartsenwachtposten is dat nochtans wel het geval. Maar als wij hier duidelijkheid en simulaties over vragen dan krijgen we die niet. Als het niet om een bezuiniging gaat dan lijkt de enige reden een vermindering van het aantal wachtpostdossiers voor het RIZIV. Maar gezien die dossiers veel complexer worden kan ook dat de reden niet zijn. De dooddoener 'efficiëntie' volstaat niet als antwoord gezien de huidige werking al zeer kostenbewust en zuinig is.
We staan -binnen een veranderend zorglandschap- vaak voor nieuwe uitdagingen en we worden uitgedaagd om ondanks de vergrijzing van de huisartsenpopulatie de juiste zorg op de juiste plaats te kunnen blijven bieden.
Het financiële kostenplaatje van de FSV is nog steeds niet afgeklopt, de talloze onduidelijkheden bemoeilijken de situatie op het werkveld en vergroot de onzekerheid. Het lijkt ons te overwegen om bij de opmaak van het definitief financieel kader in overleg te gaan met het werkveld en alternatieve financieringsmethoden te bekijken. Er is overleg binnen het Begeleidingsplatform maar daar is er weinig inbreng vanuit het werkveld mogelijk door de verdeling van de mandaten en het gebrek aan tijd door een beperkt aantal overlegmomenten. Daardoor komen praktische overwegingen te weinig aan bod.
Ook de gemeentebesturen en spoeddiensten van ziekenhuizen zijn geen vragende partij voor het sluiten van het merendeel van de huisartsenwachtposten tijdens de diepe nacht
Zo zijn wij voorstander van een model dat vertrekt vanuit een bedrag per inwoner (met een correctie voor landelijke gebieden) en gekoppeld aan kwaliteitsnormen zoals het voorzien van vervoer en het leveren van de door het RIZIV vereiste vorm van financieel verslag zoals we dit nu ook al doen. Dit zou wachtposten de vrijheid geven om hun werkzaamheden uit te voeren in lijn met de specifieke regionale behoeften.
Zoals u weet zijn ook de gemeentebesturen en spoeddiensten van ziekenhuizen geen vragende partij voor het sluiten van het merendeel van de huisartsenwachtposten tijdens de diepe nacht.
Het is daarom belangrijk om steeds de regionale context te laten meewegen en te streven naar de best mogelijke oplossing binnen de regio door het optimaal inzetten van de beschikbare middelen zonder te raken aan de kwaliteit van zorg.
Hierbij staat voorop dat de patiënt op de meest optimale manier wordt geholpen wat tenslotte het doel is. Werken met een bedrag per inwoner zou hiervoor veel meer flexibiliteit bieden zonder duurder te zijn voor de overheid.
Alle dertien Antwerpse wachtposten kunnen omwille van de bovenvermelde redenen niet instemmen met de functionele samenwerkingsverbanden zoals die nu voorliggen.
We zijn en blijven steeds bereid om in dialoog te gaan, blijven openstaan voor samenwerking en hebben nog steeds de intentie om te bekijken of optimalisatie voor de diepe nacht mogelijk is. Maar wij zijn tevens vastberaden om te streven naar een aanpak die recht doet aan onze specifieke behoeften en de regionale context.
Namens alle wachtposten een welgemeende dankjewel aan Wachtposten Vlaanderen die onze bezorgdheden blijvend mee bewaken.
Huisartsenwachtpost Brabo(Antwerpen Centrum en Berchem)
Huisartsenwachtpost AntwerpenNoord
Huisartsenwachtpost Antwerpen Oost
Huisartsenwachtpost Antwerpen Zuid
Huisartsenwachtpost Mechelen
Huisartsenwachtpost N16 (Puurs)
Huisartsenwachtpost Noordrand
Huisartsenwachtpost Heist op den Berg
Huisartsenwachtpost Pallieterland
Huisartsenwachtpost Turnhout
Huisartsenwachtpost ZORA (Zuid-Oost Rand Antwerpen)
Huisartsenwachtpost Voorkempen
Huisartsenwachtpost Zuiderkempen