"Ben jij dom of ben jij dom. Jij mag kiezen." Dit waren de eerste woorden, maar dan in een fors Antwerps dialect, die een gerenommeerd chirurg me toewierp. De woorden werden kracht bijgezet door een welgemikte worp van een pincet in mijn richting. Het was een van mijn eerste dagen als stagiair in een ziekenhuis. We spreken 1998, het lijkt wel een eeuwigheid geleden.

Het was een chirurg die nu van het type 'Topdokter' zou zijn. Het televisieprogramma bestond toen nog niet. Hoewel dit lang geleden gebeurde, ben ik dit nooit vergeten. Het was een emotionele uppercut waar ik even van moest bekomen. Ik voelde me bijzonder klein op dat moment. Later tijdens mijn opleiding tot gastro-enteroloog ben ik hier en daar nog supervisoren tegengekomen die er een sport van maakten om je emotioneel te kleineren. Meerdere malen werden dossiers van patiënten niet besproken, omdat er een minimale tekortkoming in het dossier werd gevonden. De kaft met de (toen nog) papieren dossiergegevens werd dan gekatapulteerd door de dokterskamer. Met wat geluk bleef de kaft dan dicht, anders kon je al die documenten opnieuw klasseren. Onder het mom van 'het hoort bij de opleiding' werd dit soort gedrag door henzelf en anderen goedgepraat of weggelachen.

Stagiairs en assistenten moeten tegen een stootje kunnen. Maar supervisoren dienen zich te houden aan goed en fatsoenlijk gedrag

We zijn nu jaren verder. Sinds 2017 hebben we de #Metoo-beweging die seksueel grensoverschrijdend gedrag aankaart. De laatste tijd is er een golf van meldingen van seksueel overschrijdend gedrag in de media. Denk maar aan situatie rond Bart De Pauw of de storm die is losgebarsten rond The Voice of Holland. Ook binnen de universitaire wereld komen steeds meer van zulke verhalen aan het licht. En steeds gaat het dan over de, absoluut laakbare, houding van een meerdere ten opzichte van zijn ondergeschikte. Maar niet elk grensoverschrijdend gedrag is seksueel van aard.

De situatie die ik hierboven beschreef, is ook grensoverschrijdend gedrag. Het is een emotionele grens die wordt overschreden. En ook dit kan verregaande gevolgen hebben voor de persoon in kwestie. De student of assistent durft vaak niet te reageren, want de dader bepaalt voor een stuk mee zijn of haar toekomst. Geneeskunde is immers een kleine wereld. Bovendien heeft die supervisor verschillende rollen. Hij staat in voor de opleiding, de beoordeling en vaak ook nog voor de verloning van de assistent. Dit is een erg machtige positie. Gelukkig zullen de meeste supervisoren en stagemeesters zich wel aan de regels houden. Uit een enquête blijkt evenwel dat 40% van de aankomende artsen te maken krijgt met seksueel overschrijdend gedrag. Als we daar dan ook nog eens emotioneel overschrijdend gedrag bij moeten tellen, waar zouden we dan eindigen?

Het is waar, stagiairs en assistenten moeten tegen een stootje kunnen. Maar het is eveneens waar dat supervisoren zich ook dienen te houden aan goed en fatsoenlijk gedrag. Ik ben nu ook supervisor voor assistenten en stagiairs. Mijn ervaring uit het verleden zorgt er in ieder geval voor dat ik er voor mezelf over waak om niet zo te worden. Ik roep assistenten en stagiairs op om dit soort gedrag niet stilzwijgend te accepteren. Grensoverschrijdend gedrag van welke aard dan ook is absoluut ontoelaatbaar. De overgrote meerderheid van supervisoren doet uitstekend zijn best om een goede opleiding te geven alsook om op een volwassen manier met elkaar om te gaan. Maar een rotte appel kan belangrijke schade aanrichten. De enige aanvaardbare vorm van tolerantie in deze is nultolerantie.

"Ben jij dom of ben jij dom. Jij mag kiezen." Dit waren de eerste woorden, maar dan in een fors Antwerps dialect, die een gerenommeerd chirurg me toewierp. De woorden werden kracht bijgezet door een welgemikte worp van een pincet in mijn richting. Het was een van mijn eerste dagen als stagiair in een ziekenhuis. We spreken 1998, het lijkt wel een eeuwigheid geleden.Het was een chirurg die nu van het type 'Topdokter' zou zijn. Het televisieprogramma bestond toen nog niet. Hoewel dit lang geleden gebeurde, ben ik dit nooit vergeten. Het was een emotionele uppercut waar ik even van moest bekomen. Ik voelde me bijzonder klein op dat moment. Later tijdens mijn opleiding tot gastro-enteroloog ben ik hier en daar nog supervisoren tegengekomen die er een sport van maakten om je emotioneel te kleineren. Meerdere malen werden dossiers van patiënten niet besproken, omdat er een minimale tekortkoming in het dossier werd gevonden. De kaft met de (toen nog) papieren dossiergegevens werd dan gekatapulteerd door de dokterskamer. Met wat geluk bleef de kaft dan dicht, anders kon je al die documenten opnieuw klasseren. Onder het mom van 'het hoort bij de opleiding' werd dit soort gedrag door henzelf en anderen goedgepraat of weggelachen.We zijn nu jaren verder. Sinds 2017 hebben we de #Metoo-beweging die seksueel grensoverschrijdend gedrag aankaart. De laatste tijd is er een golf van meldingen van seksueel overschrijdend gedrag in de media. Denk maar aan situatie rond Bart De Pauw of de storm die is losgebarsten rond The Voice of Holland. Ook binnen de universitaire wereld komen steeds meer van zulke verhalen aan het licht. En steeds gaat het dan over de, absoluut laakbare, houding van een meerdere ten opzichte van zijn ondergeschikte. Maar niet elk grensoverschrijdend gedrag is seksueel van aard.De situatie die ik hierboven beschreef, is ook grensoverschrijdend gedrag. Het is een emotionele grens die wordt overschreden. En ook dit kan verregaande gevolgen hebben voor de persoon in kwestie. De student of assistent durft vaak niet te reageren, want de dader bepaalt voor een stuk mee zijn of haar toekomst. Geneeskunde is immers een kleine wereld. Bovendien heeft die supervisor verschillende rollen. Hij staat in voor de opleiding, de beoordeling en vaak ook nog voor de verloning van de assistent. Dit is een erg machtige positie. Gelukkig zullen de meeste supervisoren en stagemeesters zich wel aan de regels houden. Uit een enquête blijkt evenwel dat 40% van de aankomende artsen te maken krijgt met seksueel overschrijdend gedrag. Als we daar dan ook nog eens emotioneel overschrijdend gedrag bij moeten tellen, waar zouden we dan eindigen? Het is waar, stagiairs en assistenten moeten tegen een stootje kunnen. Maar het is eveneens waar dat supervisoren zich ook dienen te houden aan goed en fatsoenlijk gedrag. Ik ben nu ook supervisor voor assistenten en stagiairs. Mijn ervaring uit het verleden zorgt er in ieder geval voor dat ik er voor mezelf over waak om niet zo te worden. Ik roep assistenten en stagiairs op om dit soort gedrag niet stilzwijgend te accepteren. Grensoverschrijdend gedrag van welke aard dan ook is absoluut ontoelaatbaar. De overgrote meerderheid van supervisoren doet uitstekend zijn best om een goede opleiding te geven alsook om op een volwassen manier met elkaar om te gaan. Maar een rotte appel kan belangrijke schade aanrichten. De enige aanvaardbare vorm van tolerantie in deze is nultolerantie.