Vorige week werd een akkoord gesloten over de terugbetaling van de psychologische zorg tussen de psychologen, de FOD en het Riziv.

Laat mij eerst en vooral de grote pluspunten van het akkoord aanhalen. Immers, dit akkoord laat toe om psychologische zorg laagdrempelig en bereikbaar (althans toch voor het financiële aspect ervan) uit te bouwen en dat kan ik, als medestichter van de Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid, alleen maar toejuichen. Bovendien krijgen de psychologen een correcte betaling voor hun psychotherapeutische interventies.

Maar er is veel in dit akkoord dat mij en vele collegae de wenkbrauwen doet fronsen, zoals de hoogte van het honorarium en de terugbetaling. Ineens is het zo dat psychologen evenveel betaald worden als psychiaters, hun patiënten krijgen zelfs een grotere terugbetaling.

Dit geeft vooral aan dat psychiaters te weinig betaald worden, zeker wanneer je het probeert te correleren met hun opleidingsjaren en klinische verantwoordelijkheden. Deze onderbetaling is een oud en gekend zeer, maar - hoewel flagrant duidelijk door dit akkoord - niet meteen het speerpunt van dit betoog.

Wat daarnaast opvalt en ook verontrust, is dat de minister een onderscheid maakt tussen specialistische geestelijke gezondheidszorg (20 sessies terugbetaald) en eerstelijns geestelijke gezondheidszorg (8 sessies terugbetaald).

Dit is niets minder dan de invoering van een echelonneringsprincipe in onze (g)gz. Wij zijn daar niet tegen, maar deze versie is nooit onderhandeld en dit is eigenlijk ook een lege doos. Wie bepaalt immers de doorverwijzing van eerste lijn naar specialistische zorg: het zorgnetwerk, de behandelende psycholoog zelf, de huisarts of de psychiater? En volgens welke klinische richtlijnen en criteria?

Met andere woorden: wat is dan eigenlijk die 'specialistische' ggz? Ik hoop van harte niet dat het slechts de 8 of 20 sessies zijn, want een dergelijke farce hebben we al eens gehad met de psychotherapiehonoraria, destijds gekoppeld aan 45' tijd.

En nog: wie zijn de wetenschappers en clinici die deze specialistische zorg zullen vormgeven op inhoudelijk vlak?

Wat is eigenlijk die 'specialistische' ggz? Ik hoop van harte niet dat het slechts de 8 of 20 sessies zijn

Dat brengt ons bij een volgende, maar niet minder pertinente vaststelling: als we positief zijn dan plaatsen we de psychiater (de huisarts?) in deze evaluerende en doorverwijzende rol. Wat is dan de identiteit van de psychiater hier als medisch specialist? Van die vraag moeten we dringend werk maken. Nu komt men wat onze specialist-definitie betreft niet verder dan ons biopsychosociaal model en het voorschrijven van medicatie, een magere definitie van een medisch specialist.

Als we - volgens collega-psychiaters en mij - echter ook onze klinische ervaring en opleiding mogen inzetten om klinische processen (van de psychotherapie) regelmatig te mogen evalueren en doorverwijzen -lees: spelverdeler zijn -, dan zou dit ons duidelijk tot een medisch specialist maken.

Dan moeten we weliswaar weer het varkentje wassen dat er een soort hiërarchie insluipt tussen psycholoog en psychiater (vergelijkbaar met die van bv. een orthopedist en een kinesitherapeut), en dat willen de psychologen hoegenaamd niet.

Besluit: dit is een akkoord dat zeer snel gecommuniceerd werd in een hoerastemming, maar vol gaten zit en pertinente vragen onbeantwoord laat, of deze vragen slechts financieel, syndicaal of strategisch (in de middenveldorganisaties) oplost.

Het is zeker geen inhoudelijk akkoord, laat staan wetenschappelijk. De vernoemde zorgen en vragen, en het noodzakelijke debat hierover, moeten nu in de openheid gebracht worden door ook andere stemmen dan de wetenschappelijke of beroepsvereniging aan het woord te laten.

Prof. Bervoets schreef deze opinie in eigen naam.

Vorige week werd een akkoord gesloten over de terugbetaling van de psychologische zorg tussen de psychologen, de FOD en het Riziv. Laat mij eerst en vooral de grote pluspunten van het akkoord aanhalen. Immers, dit akkoord laat toe om psychologische zorg laagdrempelig en bereikbaar (althans toch voor het financiële aspect ervan) uit te bouwen en dat kan ik, als medestichter van de Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid, alleen maar toejuichen. Bovendien krijgen de psychologen een correcte betaling voor hun psychotherapeutische interventies.Maar er is veel in dit akkoord dat mij en vele collegae de wenkbrauwen doet fronsen, zoals de hoogte van het honorarium en de terugbetaling. Ineens is het zo dat psychologen evenveel betaald worden als psychiaters, hun patiënten krijgen zelfs een grotere terugbetaling. Dit geeft vooral aan dat psychiaters te weinig betaald worden, zeker wanneer je het probeert te correleren met hun opleidingsjaren en klinische verantwoordelijkheden. Deze onderbetaling is een oud en gekend zeer, maar - hoewel flagrant duidelijk door dit akkoord - niet meteen het speerpunt van dit betoog. Wat daarnaast opvalt en ook verontrust, is dat de minister een onderscheid maakt tussen specialistische geestelijke gezondheidszorg (20 sessies terugbetaald) en eerstelijns geestelijke gezondheidszorg (8 sessies terugbetaald). Dit is niets minder dan de invoering van een echelonneringsprincipe in onze (g)gz. Wij zijn daar niet tegen, maar deze versie is nooit onderhandeld en dit is eigenlijk ook een lege doos. Wie bepaalt immers de doorverwijzing van eerste lijn naar specialistische zorg: het zorgnetwerk, de behandelende psycholoog zelf, de huisarts of de psychiater? En volgens welke klinische richtlijnen en criteria? Met andere woorden: wat is dan eigenlijk die 'specialistische' ggz? Ik hoop van harte niet dat het slechts de 8 of 20 sessies zijn, want een dergelijke farce hebben we al eens gehad met de psychotherapiehonoraria, destijds gekoppeld aan 45' tijd. En nog: wie zijn de wetenschappers en clinici die deze specialistische zorg zullen vormgeven op inhoudelijk vlak? Dat brengt ons bij een volgende, maar niet minder pertinente vaststelling: als we positief zijn dan plaatsen we de psychiater (de huisarts?) in deze evaluerende en doorverwijzende rol. Wat is dan de identiteit van de psychiater hier als medisch specialist? Van die vraag moeten we dringend werk maken. Nu komt men wat onze specialist-definitie betreft niet verder dan ons biopsychosociaal model en het voorschrijven van medicatie, een magere definitie van een medisch specialist. Als we - volgens collega-psychiaters en mij - echter ook onze klinische ervaring en opleiding mogen inzetten om klinische processen (van de psychotherapie) regelmatig te mogen evalueren en doorverwijzen -lees: spelverdeler zijn -, dan zou dit ons duidelijk tot een medisch specialist maken. Dan moeten we weliswaar weer het varkentje wassen dat er een soort hiërarchie insluipt tussen psycholoog en psychiater (vergelijkbaar met die van bv. een orthopedist en een kinesitherapeut), en dat willen de psychologen hoegenaamd niet.Besluit: dit is een akkoord dat zeer snel gecommuniceerd werd in een hoerastemming, maar vol gaten zit en pertinente vragen onbeantwoord laat, of deze vragen slechts financieel, syndicaal of strategisch (in de middenveldorganisaties) oplost. Het is zeker geen inhoudelijk akkoord, laat staan wetenschappelijk. De vernoemde zorgen en vragen, en het noodzakelijke debat hierover, moeten nu in de openheid gebracht worden door ook andere stemmen dan de wetenschappelijke of beroepsvereniging aan het woord te laten.Prof. Bervoets schreef deze opinie in eigen naam.