...

De HFEA (Human Fertilisation and Embryology Authority) herinnerde eraan dat het verboden blijft om embryo's te gebruiken om ze dan terug te plaatsen bij vrouwen, maar gaf zijn goedkeuring in antwoord op een aanvraag die een team van het Francis Crick Institute in Londen vorig jaar in september had ingediend. Dat instituut, dat de naam draagt van de mede-ontdekker van de DNA-structuur, heeft de volgende doelstellingen: meer kennis verwerven over de rol van sleutelgenen tijdens de eerste dagen van de ontwikkeling van de cellen die daarna niet alleen de placenta maar ook het menselijke embryo zullen vormen, nagaan waarom sommige vrouwen misvallen krijgen om hun aantal te kunnen beperken, en nieuwe behandelingen tegen onvruchtbaarheid ontwikkelen. Om dat te bereiken, willen de onderzoekers eerst proberen om OCT4 te blokkeren, een gen dat een invloed lijkt te hebben op de manier waarop embryonale cellen zich delen om enerzijds de foetus en anderzijds de placenta te vormen. Het verkennende onderzoek zou worden uitgevoerd op een dertigtal embryo's. De studie zal pas begin maart van start gaan maar veroorzaakt al een polemiek nog voor ze goed en wel begonnen is. Reden daarvoor is dat de Crispr-Cas9-methode defecte genen in het DNA kan opsporen en de expressie ervan kan wijzigen, ze kan elimineren of vervangen door andere 'therapeutische' genen die door een geïnactiveerd virus worden overgedragen. De techniek die niet duur, snel en efficiënt is, werd in 2012 ontwikkeld door de Amerikaanse Jennifer Doudna, die samen met de Franse Emmanuelle Charpentier al getipt wordt voor een Nobelprijs. Hij wordt vaak het 'Zwitsers mes' van de genetica genoemd wegens zijn ongeëvenaarde precisie. De techniek combineert het eiwit Cas9, een enzym dat gespecialiseerd is in het doorknippen van DNA, met een 'moleculaire kit' bestaande uit 'Crispr', korte repetitieve sequenties die in het hele DNA worden teruggevonden. De techniek werd in 2015 door het tijdschrift Science zelfs uitgeroepen tot wetenschappelijke ontdekking van het jaar. Volgens sommige experts vormt de zopas verleende toestemming een vooruitgang omdat die zal leiden tot een beter begrip van de fundamentele genetische mechanismen die de verdeling van de cellen in het embryo regelen en instaan voor de gezonde en normale ontwikkeling daarvan. Voor anderen is het echter een ontsporing. Zij trokken in april jongstleden al aan de alarmbel in het tijdschrift Science toen een Chinees team Crispr uittestte op zowat 80 niet-leefbare menselijke embryo's, in de strijd tegen de genetische ziekte bètathalassemie, omdat ze vonden dat de grens van het ethisch toelaatbare overschreden werd. Vorig jaar in december hadden de ontdekkers van Crispr-Cas9 zelf al een tribune gekregen in het tijdschrift Nature waarin ze dringend opriepen om hun techniek beter af te schermen. Dezelfde specialisten herhalen vandaag hun angst voor een hellend vlak naar gevaarlijke of niet-ethische toepassingen. Het gaat altijd om dezelfde achterliggende angst voor eugenetica, voor het creëren van 'baby's op maat', met alle vragen die dat oproept en alle gevaren die dat inhoudt. Terwijl volgens Nature momenteel vier andere Chinese teams op menselijke embryo's werken, wordt een wereldwijd debat over dat onderwerp almaar noodzakelijker.