Merkbare veranderingen

...

De anticonceptiepil verliest de laatste jaren aan populariteit en dat heeft zo zijn redenen. Men ziet onder meer dat de stiptheid van inname achteruit gaat. Daarnaast stijgt het aantal jongeren met obesitas, waarbij de betrouwbaarheid van de pil beïnvloed kan worden. Binnen deze vorm van anticonceptie is er sinds enkele jaren wel een duidelijke trend naar de eerder natuurlijke hormonen. "Op het ogenblik zijn de natuurlijke preparaten nog wat duurder, maar de prijs zal in de toekomst nog verlagen en de overgang naar deze preparaten zal zich dan ook verderzetten," aldus prof. Johan Verhaeghe. Ook oudere vrouwen geven wat de pil betreft vaker de voorkeur aan de natuurlijke preparaten.Sinds een aantal jaren kiezen meer en meer vrouwen voor LARC (Long-Acting Reversible Contraception). Hieronder vallen de intrauteriene apparaten (IUD's) en de onderhuidse implantaten. "De IUD's zijn aan een opmars bezig in alle leeftijdsgroepen. Ze zijn al langer populair bij vrouwen met een voldane kinderwens, maar men ziet nu ook een uitbreiding naar nullipare vrouwen en vrouwen die het tussen zwangerschappen door gebruiken." IUD's hebben onder meer het voordeel van een hoge betrouwbaarheid, een lage kostprijs en zeer weinig contra-indicaties. Recent zijn er twee nieuwe versies van hormonale spiralen (Kyleena® en Jaydess®) uitgebracht voor jongere individuen, die drie à vijf jaar bescherming bieden.Ook wat betreft koperspiralen zijn er interessante ontwikkelingen. Zo is er de nieuwe 'Intrauterine Ball' (IUB?) die na plaatsing, een driedimensionale sferische vorm aanneemt vanwege het nitinol (een legering van titanium en nikkel) en zijn geheugeneffect voor deze vorm. Het koper zit niet op de centrale stam, maar in de vorm van kralen. De IUB komt in drie formaten voor en de omvang is een derde tot 50% kleiner dan de klassieke IUD's, waardoor de plaatsing minder/niet pijnlijk zou zijn.Sterilisaties worden tegenwoordig veel minder uitgevoerd dan vroeger. "Het aantal sterilisaties in België neemt bijzonder snel af. Je kan op dit ogenblik eigenlijk stellen dat er te weinig sterilisaties gebeuren, want er zijn zeker nog koppels waarvoor dit een goede optie zou zijn. Op termijn creëert dat een sneeuwbaleffect, want wanneer men niemand in de naaste omgeving kent die zoiets heeft laten uitvoeren, is men ook minder geneigd daar zelf voor te kiezen. We slagen er echter niet in een positieve boodschap over te brengen.""Zo'n 8-10% gebruikt geen enkele vorm van anticonceptie. Deze groep blijft ook relatief constant. Men ziet bovendien dat het aantal abortussen toeneemt. In West-Europa is dit aantal tussen 1990 en 2010 gestegen van 17% naar 21%, wat duidelijk aantoont dat er heel wat vrouwen onvoldoende beschermd zijn. Ondanks maatregelen die het gebruik van anticonceptie aanmoedigen (vb. terugbetaling voor jongeren < 21 jaar), zijn deze toch ontoereikend om het aantal abortussen te doen dalen.""Voor mensen met epilepsie zijn er nu veel meer mogelijkheden beschikbaar dan vroeger. Het probleem is dat door anti-epileptica de klaring van de pil veel sneller verloopt, waardoor dit geen geschikte anticonceptie vormt. Maar bij een anticonceptiepleister of een vaginale ring bijvoorbeeld, speelt dat klaringseffect een veel kleinere rol. Bovendien zijn de LARC ook perfect aanvaardbaar, inclusief de nieuwe vormen.""Voor HIV-patiënten bestaan er geen contra-indicaties. Vroegere studies associeerden IUD's met een verhoogd risico voor bekkeninfecties. Intussen zijn er voldoende studies uitgevoerd die aantonen dat dit niet het geval is. IUD's mogen dus gebruikt worden bij HIV-patiënten, zoals alle andere anticonceptiemiddelen.""De pil is niet meteen de eerste keus bij aangeboren hartafwijkingen, maar bij vele congenitale hartafwijkingen is de pil met natuurlijke oestrogenen ook niet onmogelijk. Uiteraard moet men wel opletten wanneer het gaat om hartafwijkingen met een hoog risico op een trombose. Verder mogen de andere vormen van anticonceptie wel gebruikt worden.""De moeilijkste groep bestaat uit patiënten die in het verleden een bewezen trombose hebben gehad. Dan zijn alle vormen met oestrogenen uit den boze en resten er alleen nog anticonceptiemiddelen met enkel progestagenen. Dat vormt dus wel een belangrijke beperking, meer zelfs dan congenitale hartafwijkingen.""Uiteraard zijn er zeer weinig methoden ter beschikking voor patiënten met een hormoonafhankelijke borstkanker die niet in een kunstmatige menopauze zijn gebracht.""Van de vrij verkrijgbare geneesmiddelen moet men enkel opletten voor een negatieve interactie tussen de anticonceptiepil en het sint-janskruid. Deze plant met antidepressieve eigenschappen wordt nog relatief vaak gebruikt en kan de metabolisatie van de pil versnellen.""Het zijn boeiende tijden voor anticonceptie. We zien een shift gebeuren en we moeten duidelijk nog verdergaan. Op dit ogenblik worden er veel inspanningen geleverd, maar het zijn veelal variaties op eenzelfde concept. Men moet toch dringend een bladzijde omslaan en overgaan naar biologicals, die nu al in andere domeinen gebruikt worden. De hormonale basis van de anticonceptie zou moeten verdwijnen. We zouden eerder moeten proberen te streven naar middelen die op de fertiliteit zelf werken en die beschikbaar zijn, maar helaas worden die stappen niet gezet."