Deze zomer biedt Artsenkrant u een rondreis aan in het Middellandse zeegebied in gezelschap van vier artsen die er hun roots hebben. Een kennismaking met twee culturen door de ogen van artsen die in België hun carrière hebben gemaakt. Vandaag trekken we naar Catalonië met prof. Pedro Brugada.

Een interview plannen met dokter Brugada is geen sinecure. Maar van zodra je de specialist ontmoet is het ijs gebroken. "In welke taal wilt u het interview doen? Nederlands, Frans, Catalaans of Spaans?". Het wordt Spaans. Kwestie van in de juiste sfeer te komen.

Maastricht pionier

De bijna 65-jarige professor in de cardiologie aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) ontvangt ons in zijn kantoor in het Universitair Ziekenhuis Brussel (UZ Brussel). "Dat ik in België belandde was eerder een toeval", zo zegt de wereldberoemde arts. "Toen ik mijn studies cardiologie in 1979 beëindigde, besloot ik om voor zes maanden naar de Universiteit van Maastricht te gaan om er meer te leren over hartritmestoornissen. Bedoeling was dat ik nadien naar Spanje zou terugkeren. Maar toen kreeg ik voor de duur van vier jaar een baan aangeboden aan dezelfde universiteit. Maastricht was in die tijd een pionier op het vlak van hartritmestoornissen. Er kwamen ook veel Belgische patiënten omdat die toen in eigen land niet behandeld konden worden."

In 1990 kreeg Pedro Brugada een buitenkans: in België het eerste referentiecentrum voor hartritmestoornissen oprichten. Een uitdaging die de Catalaanse arts met beide handen aannam. Hij trok naar België om er nooit meer weg te gaan. "Samen met dr. Andries richtten we het centrum op in het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis (OLV) in Aalst", zo zegt de trotse cardioloog. "In 2006 besliste ik om naar de VUB te gaan waar alweer een nieuw centrum werd opgericht. In Aalst doceerde ik ook cardiologie, vooral dan over hartritmestoornissen, aan tal van artsen, zowel Belgische als buitenlandse. Vandaag zijn er in België niet minder dan 32 specialisten die hartritmestoornissen kunnen behandelen."

Taalbad bij de monniken

In Nederland leerde Pedro Brugada op korte tijd Nederlands. Een taalbad van een maand en hij had de taal onder de knie. Een geschenk uit de hemel? Een beetje. "Toen ik aankwam in Maastricht sprak ik geen woord Nederlands. Maar toen ik een baan aan de universiteit aangeboden kreeg, was het eerste wat ik deed Nederlands leren. Ik koos voor een 'totaal taalbad' via een taalacademie waar monniken mij gedurende drie weken in de Nederlandse taal onderdompelden. De jongste docent was 80 jaar schat ik, maar de methode was heel doeltreffend", zo vertelt Brugada. Frans leren was wat makkelijker. "Op school kregen we lessen Frans vanaf de lagere school - en geen Engels zoals dat vandaag het geval is. Catalaans en Frans lijken sterk op elkaar."

Dokter Brugada spreekt twee van de drie landstalen in België en meent dat ons land iets Catalaans heeft, vooral wat de mentaliteit betreft. "Vlaanderen en Catalonië lijken op elkaar zoals Wallonië op Frankrijk lijkt. Vlamingen lijken op Catalanen, ze kunnen soms een beetje vervelend zijn (lacht). Het enige wat Catalanen vandaag doen is klagen en hier is dat ook soms zo! Het zijn open mensen maar je kan ze niet vergelijken met Andalusiërs die veel meer van het leven genieten. Hier lijkt het alsof het nooit genoeg is."

"Maar vandaag lopen nationaliteiten meer en meer door elkaar", weet Pedro Brugada. "In elk land word je geconfronteerd met dezelfde problemen die te maken hebben met globalisering. Die globalisering merk je ook in het straatbeeld. De kledingwinkels van Zara zie je zowel in Spaanse als in Belgische winkelstraten, toch?".

'Vlamingen en Catalanen lijken op elkaar zoals Walen op Fransen lijken'

Preciosidad

'Preciosidad' is het woord dat dr. Pedro Brugada het vaakst gebruikt en dat best vertaald kan worden in 'schoonheid'. Men kan niet anders dan superlatieven gebruiken als je de uitspraken van de cardioloog moet vertalen. "Er zijn zoveel wondermooie dingen in Catalonië. Eerst en vooral zijn er de indrukwekkende Pyreneeën, maar er zijn ook de kusten, vooral de Costa Brava. De streek van Gerona is ook buitengewoon mooi, net zoals het meer van Banyoles dat ruim twee kilometer groot is. En dan is er ook nog het prachtige binnenland en het dorp waar ik vandaan kom, Banyoles. Er is zo ontzettend veel moois te zien. Aanraders? Het hangt er van af wat je graag wil zien. Er is de uitzonderlijke natuur, er zijn geweldige steden zoals Tarragona, Gerona en natuurlijk ook Barcelona. Het zijn super interessante steden. Iedereen weet dat Barcelona gewoonweg betoverend is. En er is ook Figueres met het geweldige Dali Museum, er zijn charmante regio's aan het estuarium van de Ebro met een wondermooi natuurreservaat. Ik denk dat Catalonië een van de mooiste plekken is die ik ooit gezien heb. Ik beschouw het als een voorrecht om er op te groeien."

Verrukkelijke keuken

Catalonië heeft op cultureel vlak heel wat te bieden met Gaudí, Picasso, Miró, Dali en andere kunstenaars, maar ook op het vlak van natuur en gastronomie. Je zou denken dat Catalonië het op dat laatste vlak minder goed doet dan Baskenland of Galicië, maar niets is minder waar.

"Catalonië heeft excellente en wereldberoemde restaurants", zegt de cardioloog. Het beste restaurant ter wereld bevindt zich in Gerona, El Celler de Can Roca, en voordien was er El Bulli in Roses, het restaurant dat nu niet meer bestaat maar waar een van de grootste koks ter wereld aan het vuur stond, Ferran Adrià. Hij was de culinaire paus van de moleculaire gastronomie. In 2011 sloot hij de deuren van zijn restaurant om zich aan nieuwe gastronomische avonturen te wagen. Maar volgend jaar komt het restaurant met de drie sterren terug onder de naam El Bulli 1846."

"Wat de plaatselijke specialiteiten betreft is er de beroemde crema catalana, maar ook de iets minder bekende fideuà, een variant van paella die typisch is voor Valencia. Maar de meest gekende en meest typische Catalaanse delicatesse is wellicht de pa amb tomàquet. Hoewel de globalisering laat zich ook voelen in de keuken, is het beste Catalaanse gerecht, het meest beroemde en het meest eenvoudige, brood met tomaten en ham. Een simpel, maar overheerlijk en voedzaam gerecht. En daar hoort natuurlijk Catalaanse wijn bij. Een cava bijvoorbeeld, maar ook een priorat."

Volg de gids

Wat zijn volgens dr. Brugada de dingen die je moét zien in Catalonië? "Je moet natuurlijk Barcelona bezoeken, de Sagrada Família en het Güell park van Gaudí. En het Picasso Museum is ook een must. Overal kan je in Catalonië goed eten. En drinken. Dat kan ook in Gerona en in Tarragona dat inmiddels een heel mooie stad is geworden. Lleida is een kleinere stad, maar wel heel charmant. En als er u dan nog wat tijd rest dan kunt u genieten van de natuur, de mooie bergen incluis."

Voordat u afreist naar El Prat, de internationale luchthaven van Barcelona, is enige lectuur aangewezen voor een eerste kennismaking met de Catalaanse cultuur, de castells en de sardane, een traditionele dans. "En dan zijn er nog de dorpsfeesten die zeker de vergelijking doorstaan met de feria de Abril in Sevilla en de San Fermín in Pamplona."

Bij wijze van afsluiter wil Pedro Brugada het ook even hebben over Spanje vandaag. "De politieke situatie in Spanje doet mij verdriet. De toestand is bijzonder complex en dat is nefast voor het functioneren van land. Dat is pijnlijk. Het is geen goede zaak voor Spanje omdat het land vandaag niet meer vooruitgaat. Als er geen regering is dan gaat het slecht, zo eenvoudig is dat. Het doet me overigens denken aan de Belgische situatie van een paar jaar geleden."

België - Spanje

Zijn er niet teveel Belgen aan de Costa Brava?

Ach, vele Belgen blijven hangen in Frankrijk! En nu beginnen Belgen ook het zuiden van Spanje te ontdekken. In Gerona aan de Costa Brava zijn er natuurlijk wel Belgen, maar zeker niet té veel.

Hoe kijkt men vanuit Spanje naar België?

Wat vooral opvalt in vergelijking met andere Europese landen is de sociale bescherming waar de burgers van genieten. Op dat vlak staat België in de top van de Europese landen, ook al is daar de laatste tijd wat verandering in gekomen. We zijn op een punt beland waarop een dergelijke sociale bescherming onbetaalbaar wordt en dat is een groot probleem. Toen ik in Nederland woonde was het imago van België dat van een land waar de sociale bescherming heer en meester was en democratie geen hol begrip.

In een notendop

Aan welk gerecht denkt u spontaan voor België?

Mosselen natuurlijk! Met frieten.

En voor Catalonië?

Brood met tomaten en ham.

Wat is de meest typische drank in België?

Zelf drink ik geen bier, maar ik zou zeggen een trippel!

En in Catalonië?

Wijn. Priorat.

Als u België moet samenvatten in één plek?

Een van de mooiste plekken in België is Brugge. Zonder twijfel.

Wat is de mooiste plek in Catalonië?

Dat hangt er van af. Als je stadssfeer wil opsnuiven moet je naar Barcelona, als je van de natuur houdt dan ga je best naar Banyoles, mijn geboortestad.

Welk boek typeert België het best?

Hugo Claus, Het verdriet van België.

En welk boek raadt u aan voor Catalonië?

Er zijn er zoveel dat ik niet kan kiezen. Ik kan niet op een naam komen, maar ze liggen op het puntje van mijn tong!

Deze zomer biedt Artsenkrant u een rondreis aan in het Middellandse zeegebied in gezelschap van vier artsen die er hun roots hebben. Een kennismaking met twee culturen door de ogen van artsen die in België hun carrière hebben gemaakt. Vandaag trekken we naar Catalonië met prof. Pedro Brugada.Een interview plannen met dokter Brugada is geen sinecure. Maar van zodra je de specialist ontmoet is het ijs gebroken. "In welke taal wilt u het interview doen? Nederlands, Frans, Catalaans of Spaans?". Het wordt Spaans. Kwestie van in de juiste sfeer te komen.De bijna 65-jarige professor in de cardiologie aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) ontvangt ons in zijn kantoor in het Universitair Ziekenhuis Brussel (UZ Brussel). "Dat ik in België belandde was eerder een toeval", zo zegt de wereldberoemde arts. "Toen ik mijn studies cardiologie in 1979 beëindigde, besloot ik om voor zes maanden naar de Universiteit van Maastricht te gaan om er meer te leren over hartritmestoornissen. Bedoeling was dat ik nadien naar Spanje zou terugkeren. Maar toen kreeg ik voor de duur van vier jaar een baan aangeboden aan dezelfde universiteit. Maastricht was in die tijd een pionier op het vlak van hartritmestoornissen. Er kwamen ook veel Belgische patiënten omdat die toen in eigen land niet behandeld konden worden."In 1990 kreeg Pedro Brugada een buitenkans: in België het eerste referentiecentrum voor hartritmestoornissen oprichten. Een uitdaging die de Catalaanse arts met beide handen aannam. Hij trok naar België om er nooit meer weg te gaan. "Samen met dr. Andries richtten we het centrum op in het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis (OLV) in Aalst", zo zegt de trotse cardioloog. "In 2006 besliste ik om naar de VUB te gaan waar alweer een nieuw centrum werd opgericht. In Aalst doceerde ik ook cardiologie, vooral dan over hartritmestoornissen, aan tal van artsen, zowel Belgische als buitenlandse. Vandaag zijn er in België niet minder dan 32 specialisten die hartritmestoornissen kunnen behandelen." In Nederland leerde Pedro Brugada op korte tijd Nederlands. Een taalbad van een maand en hij had de taal onder de knie. Een geschenk uit de hemel? Een beetje. "Toen ik aankwam in Maastricht sprak ik geen woord Nederlands. Maar toen ik een baan aan de universiteit aangeboden kreeg, was het eerste wat ik deed Nederlands leren. Ik koos voor een 'totaal taalbad' via een taalacademie waar monniken mij gedurende drie weken in de Nederlandse taal onderdompelden. De jongste docent was 80 jaar schat ik, maar de methode was heel doeltreffend", zo vertelt Brugada. Frans leren was wat makkelijker. "Op school kregen we lessen Frans vanaf de lagere school - en geen Engels zoals dat vandaag het geval is. Catalaans en Frans lijken sterk op elkaar." Dokter Brugada spreekt twee van de drie landstalen in België en meent dat ons land iets Catalaans heeft, vooral wat de mentaliteit betreft. "Vlaanderen en Catalonië lijken op elkaar zoals Wallonië op Frankrijk lijkt. Vlamingen lijken op Catalanen, ze kunnen soms een beetje vervelend zijn (lacht). Het enige wat Catalanen vandaag doen is klagen en hier is dat ook soms zo! Het zijn open mensen maar je kan ze niet vergelijken met Andalusiërs die veel meer van het leven genieten. Hier lijkt het alsof het nooit genoeg is.""Maar vandaag lopen nationaliteiten meer en meer door elkaar", weet Pedro Brugada. "In elk land word je geconfronteerd met dezelfde problemen die te maken hebben met globalisering. Die globalisering merk je ook in het straatbeeld. De kledingwinkels van Zara zie je zowel in Spaanse als in Belgische winkelstraten, toch?". 'Preciosidad' is het woord dat dr. Pedro Brugada het vaakst gebruikt en dat best vertaald kan worden in 'schoonheid'. Men kan niet anders dan superlatieven gebruiken als je de uitspraken van de cardioloog moet vertalen. "Er zijn zoveel wondermooie dingen in Catalonië. Eerst en vooral zijn er de indrukwekkende Pyreneeën, maar er zijn ook de kusten, vooral de Costa Brava. De streek van Gerona is ook buitengewoon mooi, net zoals het meer van Banyoles dat ruim twee kilometer groot is. En dan is er ook nog het prachtige binnenland en het dorp waar ik vandaan kom, Banyoles. Er is zo ontzettend veel moois te zien. Aanraders? Het hangt er van af wat je graag wil zien. Er is de uitzonderlijke natuur, er zijn geweldige steden zoals Tarragona, Gerona en natuurlijk ook Barcelona. Het zijn super interessante steden. Iedereen weet dat Barcelona gewoonweg betoverend is. En er is ook Figueres met het geweldige Dali Museum, er zijn charmante regio's aan het estuarium van de Ebro met een wondermooi natuurreservaat. Ik denk dat Catalonië een van de mooiste plekken is die ik ooit gezien heb. Ik beschouw het als een voorrecht om er op te groeien." Catalonië heeft op cultureel vlak heel wat te bieden met Gaudí, Picasso, Miró, Dali en andere kunstenaars, maar ook op het vlak van natuur en gastronomie. Je zou denken dat Catalonië het op dat laatste vlak minder goed doet dan Baskenland of Galicië, maar niets is minder waar. "Catalonië heeft excellente en wereldberoemde restaurants", zegt de cardioloog. Het beste restaurant ter wereld bevindt zich in Gerona, El Celler de Can Roca, en voordien was er El Bulli in Roses, het restaurant dat nu niet meer bestaat maar waar een van de grootste koks ter wereld aan het vuur stond, Ferran Adrià. Hij was de culinaire paus van de moleculaire gastronomie. In 2011 sloot hij de deuren van zijn restaurant om zich aan nieuwe gastronomische avonturen te wagen. Maar volgend jaar komt het restaurant met de drie sterren terug onder de naam El Bulli 1846." "Wat de plaatselijke specialiteiten betreft is er de beroemde crema catalana, maar ook de iets minder bekende fideuà, een variant van paella die typisch is voor Valencia. Maar de meest gekende en meest typische Catalaanse delicatesse is wellicht de pa amb tomàquet. Hoewel de globalisering laat zich ook voelen in de keuken, is het beste Catalaanse gerecht, het meest beroemde en het meest eenvoudige, brood met tomaten en ham. Een simpel, maar overheerlijk en voedzaam gerecht. En daar hoort natuurlijk Catalaanse wijn bij. Een cava bijvoorbeeld, maar ook een priorat." Wat zijn volgens dr. Brugada de dingen die je moét zien in Catalonië? "Je moet natuurlijk Barcelona bezoeken, de Sagrada Família en het Güell park van Gaudí. En het Picasso Museum is ook een must. Overal kan je in Catalonië goed eten. En drinken. Dat kan ook in Gerona en in Tarragona dat inmiddels een heel mooie stad is geworden. Lleida is een kleinere stad, maar wel heel charmant. En als er u dan nog wat tijd rest dan kunt u genieten van de natuur, de mooie bergen incluis." Voordat u afreist naar El Prat, de internationale luchthaven van Barcelona, is enige lectuur aangewezen voor een eerste kennismaking met de Catalaanse cultuur, de castells en de sardane, een traditionele dans. "En dan zijn er nog de dorpsfeesten die zeker de vergelijking doorstaan met de feria de Abril in Sevilla en de San Fermín in Pamplona." Bij wijze van afsluiter wil Pedro Brugada het ook even hebben over Spanje vandaag. "De politieke situatie in Spanje doet mij verdriet. De toestand is bijzonder complex en dat is nefast voor het functioneren van land. Dat is pijnlijk. Het is geen goede zaak voor Spanje omdat het land vandaag niet meer vooruitgaat. Als er geen regering is dan gaat het slecht, zo eenvoudig is dat. Het doet me overigens denken aan de Belgische situatie van een paar jaar geleden."