...
Zowat 1,2 miljoen bezoekers kwamen in 2016, het jaar van de herdenking, naar Verdun afgezakt. Het Mémorial in Fleury-devant-Douaumont werd voor de gelegenheid helemaal verbouwd en pakt uit met een tentoonstelling die aan je ribben blijft kleven: Les secours aux blessés et aux victimes de la Grande Guerre à nos jours. Twee Franse artsen, Olivier Farret en Raymond Wey, kenners van de oorlogsgeneeskunde hebben aan dit project meegewerkt. In vijf hoofdstukken wordt het verhaal verteld van de zorg waarmee de hoofdrolspelers van dit gruwelijke verhaal, de soldaten, in de loopgraven en achter het front werden omkaderd. In onnoemelijke omstandigheden waagden honderden artsen, verpleegkundigen en brancardiers hun leven om de gekwetsten zo snel mogelijk uit de gevarenzone weg te halen en over te brengen naar het lazaret waar ze in allerijl geopereerd werden en van gekwetste ledematen werden verlost.Medische vooruitgangDe tentoonstelling leert ons hoe de aard van het terrein in oorlogsomstandigheden bepalend is voor de wijze van hulpverlening, hoe de oorlogsgeneeskunde is geëvolueerd van Verdun tot vandaag, hoe de chirurgie in razendsnel tempo vooruitgang boekt in crisissituaties, hoe de strijd tegen gangreen en het onderzoek naar verdovings- en ontsmettingsmiddelen in een stroomversnelling terecht kwam, hoe de beeldvorming evolueerde en hoe zelfs een vorm van oorlogspsychiatrie ontstond om slachtoffers van het geweld te begeleiden. Het klinkt wreed: als een oorlog ergens goed voor is, is het omwille van de medische vooruitgang die hij genereert.Bijzondere aandacht wordt besteed aan gezichtsrenconstructie, met foto's voor en na van wat men weinig respectvol 'les gueules cassées' noemt, aan orthopedische chirurgie, psychische trauma's... De evacuatie van de slachtoffers wordt in beeld gebracht, om ten slotte de chaotische situatie in de veldhospitalen te belichten. In naakte cijfers uitgedrukt: we leren dat 16% van de slachtoffers aan het hoofd verwondingen opliep, 10% aan de thorax, 8% aan de buik en liefst 67% aan de ledematen. De trousse waarmee de dokters de loopgraven werden ingestuurd lijkt meer op een gereedschapskist van een bouwvakker, met allerlei zagen, tangen, scharen én bobijnen met garen.De expositie trekt ook het verhaal open in de tijd en toont de evolutie van de oorlogs- en rampgeneeskunde gedurende de voorbije 100 jaar. WOII en vele andere gewapende conflicten waarbij Frankrijk in de loop van een eeuw betrokken werd, passeren de revue: Marokko, l'Indochine, de slag bij Tonkin, Tsjaad, Kameroen, Beiroet, Haïti, Algerije, Afghanistan, Vietnam... de lijst is lang. Om uiteindelijk bij vandaag terecht te komen: de hulpverlening bij de recente aanslagen in Parijs.Het veld van eerWie zich helemaal wil onderdompelen in het oorlogsgeweld raadden we aan om ook de permanente opstelling te bekijken. Geluid en beeld doen de hel losbarsten en je hebt de indruk te midden een regen van bommen en salvo's van machinegeweren terecht te komen. Ook hier wordt ruim aandacht besteed aan de medische hulpverlening rond het slagveld. Tijdens de 300 dagen van de Slag van Verdun werden naar schatting zo'n 60 miljoen obussen gedropt. Tal van citaten van dokters maken duidelijk in welke hel zij terecht waren gekomen. Voor sommigen was het ook het veld van eer: "Nous sommes affectés au groupe des brancardiers divisionnaires. C'est un poste d'honneur: nous irons ramasser les blessés sur le champ de bataille", liet de jonge arts Laby in 1914 optekenen. Vele dorpen werden tijdens de Slag van Verdun helemaal van de kaart geveegd. De stuk geschoten terreinen waar de natuur zich wonderwel herstelt, vormen nu het decor voor de vele graven en monumenten die een onuitwisbare stempel op de streek gedrukt hebben. De stilte heeft de rol overgenomen van het geweld. Les secours aux blessés et aux victimes de la Grande Guerre à nos jours. Tot 31 maart in het Mémorial de Verdun. Open van 9u30 tot 17u (zat en zon tot 18u30). www.memorial-verdun.frToerisme Meuse:www.tourisme-meuse.comToerisme Lorraine: www.tourisme-lorraine.frToerisme Verdun: www.verdun-tourisme.com