Belgische artsen en verpleegsters in de Spaanse Burgeroorlog

Kleine verhalen worden door de geschiedenis vaak weggegomd. Nochtans vertellen deze 'kleine' verhalen soms meer over mensen dan het grote nieuws dat aan de klok hangt. Dat is ongetwijfeld het geval voor het verhaal van Las mamàs belgas, zoals de groep Vlaamse en Nederlandse verpleegkundigen in Spanje genoemd werd.We schrijven 1937, een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Spanje. Auteur Sven Tuytens reconstrueerde niet alleen het verhaal van deze dappere vrouwen, hij gaf ze ook een naam: Vera Luftig, Genia Gross, Henia Hass... Enkele van hen kwamen tijdens WOII om in het concentratiekamp van Auschwitz.Ospedale El Belga in OntenienteMet tientallen waren ze, de verpleegkundigen die uit België, meestal Vlaanderen, naar Spanje trokken. Velen van hen waren Joodse immigranten uit Oost-Europa die in België waren neergestreken. Zij gingen aan de slag als verpleegster of hulpverpleegster in het militaire ziekenhuis Onteniente dat al gauw El Belga genoemd werd, sommigen trokken zelfs naar het front. In totaal waren ook negen Belgische artsen in Spanje actief. Zo werd het militair hospitaal van Onteniente ingericht door dokter Albert Marteaux, die later van 1944 tot 1947 minister van Volksgezondheid zou worden in vijf Belgische regeringen. Een andere bekende naam is Fernand Neuman, een student van dr. Léon Lepage, onder wiens leiding hij zich tijdens de Balkanoorlogen (1912) en WOI bekwaamde in de oorlogschirurgie. Neuman rondde later zijn loopbaan af als hoofdchirurg van het Brugmannziekenhuis. Andere Belgische artsen die Sven Tuytens opviste zijn: Gitla 'Guta' Gelibter, bijgenaamd la doctora, André Allard, Herman Clemens, Hubert Chatelion, Max Goudsmit (alias Sally), een zekere Acker en Léon Leva die tijdens WOII als verzetsman actief was.In januari 1939 berichtte de krant Vooruit dat in El Belga 7.000 gewonden verpleegd werden en 2.700 heelkundige ingrepen werden uitgevoerd. Het ziekenhuis draaide op volle toeren na het bombardement van Jàtiva, het Valenciaanse Guernica. Een drama dat dankzij dit boek weer uit de vergetelheid wordt gehaald.Sven Tuytens, Las mamàs belgas. De onbekende strijd van jonge vrouwen uit Vlaanderen en Nederland tegen Franco en Hitler. Uitg. Lannoo, 302 blz., 24,99 euro.