...

We volgen vanaf het onthaal route 120 naar de afdeling nierdialyse; het is - zoals in veel ziekenhuizen - een eindje stappen. Diensthoofd Sofie Jamar wacht er ons op. Ze werkt al 13 jaar op de afdeling. "Mijn vader, die eveneens nefroloog was, heeft de dienst hier begin jaren 1970 opgericht", vertelt ze. "We zaten toen nog in een apart gebouwtje op de parking van het ziekenhuis, met een beperkt aantal patiënten. De dienst is sindsdien langzamerhand gegroeid en in 2009 zijn we naar deze afdeling binnen het ziekenhuis verhuisd.""Dat was een speciale ervaring, we moesten toen immers al nadenken over de toekomstige noden, hoe de dialyse zou evolueren", vervolgt dokter Jamar. Op de dienst zijn nu drie nefrologen aan de slag, naast dokter Jamar zijn dat dokter Wim Lemahieu en dokter Sara Ombelet. "Het netwerk is momenteel in volle ontwikkeling en opent weer nieuwe perspectieven en uitdagingen die we graag samen met onze collega's van Lier aangaan."Naast de afdeling in het Imeldaziekenhuis omvat de dienst nierdialyse ook twee low care centra, in Mechelen en in Heist-op-den-Berg. Dr. Jamar: "Daar behandelen we een selectie van - vaak jongere - patiënten die nog zelfredzaam zijn en geen continu medisch toezicht nodig hebben. We staan permanent in verbinding met deze locaties vanop afstand. Verpleegkundigen voeren de dialyse uit. Op regelmatige tijdstippen is een van ons fysiek aanwezig; telegeneeskunde heeft immers zijn beperkingen."We gaan later die dag langs in het centrum in Heist-op-den-Berg. Dat is ondergebracht in een modern appartementsgebouw. Het is er vrij druk, het loopt tegen de middag en de aanwezige patiënten moeten afgekoppeld worden, terwijl anderen al zitten te wachten voor de namiddagsessie. Twee verpleegkundigen zijn druk in de weer met de patiënten, die hier in comfortabele ligstoelen kunnen plaatsnemen. Toch wel een andere, huiselijkere sfeer dan in het ziekenhuis."Op de twee low care locaties zijn telkens 25 patiënten in behandeling, hier in het ziekenhuis zijn dat er 90 à 100", gaat dr. Jamar verder. Dialysepatiënten komen standaard drie keer per week naar de afdeling, voor telkens vier uur. Met de rit heen en weer erbij, kom je al snel aan een halve dag. "Thuisdialyse zou in een aantal gevallen zeker te verkiezen zijn qua levenskwaliteit, en we promoten dat ook. Wij geven aan iedereen uitleg over de mogelijkheden, maar nogal wat mensen kiezen zelf voor de klassieke in-hospitaaldialyse. We hopen dat toekomstige 'patiëntvriendelijkere' technieken hier verandering in zullen brengen."Hoofdverpleegkundige Bert Van Den Wijngaert leidt ons verder op de afdeling rond. "Groot voordeel hier in het ziekenhuis is uiteraard dat je het labo en de andere ziekenhuisdiensten onmiddellijk ter beschikking hebt", legt hij uit. In de mooie dialysezaal liggen de patiënten in één grote ruimte - wat voor de verpleegkundigen handig is - in bedden langs de muren. Indien gewenst krijgen ze een laptop en televisie ter beschikking.In zaal 1 liggen een 17-tal ambulante patiënten. In zaal 2 zijn er nog eens 13 bedden, daar liggen ook opgenomen patiënten. Alle plaatsen zijn constant bezet, ook op zaterdag, zegt Bert. Op het moment dat wij er langskomen, is het rustig. Sommige patiënten maken een praatje, de meesten slapen. "Drukke momenten zijn 's ochtends als de patiënten aangekoppeld moeten worden. En vier uur later, als we ze weer afkoppelen. Dan is het alle hens aan dek en moet er snel en efficiënt gereageerd worden. In de namiddag is er dan nog een shift." De veipleegkundigen wisselen af tussen de afdeling hier en de twee low carediensten, kwestie van op alle vlakken bij te blijven.Patiënten krijgen op de afdeling standaard een maaltijd aangeboden, in een aparte eetzaal. Bert: "Dat is een wettelijke verplichting. Sommige ziekenhuizen beperken dat tot een broodje, maar wij bieden een volwaardige maaltijd aan rekening houdend met de complexe dieetmaatregelen die deze patiënten moeten opvolgen. Het zijn immers vaak oudere patiënten en zo krijgen zij toch al minstens drie keer per week een correcte maaltijd voorgeschoteld."We lopen naar de voorraadruimte - best indrukwekkend wat daar allemaal ligt : buisjes allerhande, verbanden, kunstnieren,... "De materiaalstock is de verantwoordelijkheid van de arts, evenals de filtering van het water, waarvoor een specifieke installatie zorgt", legt dr. Jamar uit.Hoofdverpleegkundige Bert neemt ons mee naar het bed van een patiënt. "De digitalisering is hier volop aan de gang. Nu ligt bij elke patiënt nog een papieren fiche met gegevens, dat moet op korte termijn vervangen worden door een smart connector, een digitale tool." De afdeling is ook aan het overschakelen naar nieuwe, grotere dialysetoestellen. "Je kan dat vergelijken met een auto: de nieuwe toestellen hebben meer toeters en bellen, maar de basis blijft uiteindelijk dezelfde: kunstnier, bloed en tijd. De evolutie verloopt eigenlijk minder snel dan verwacht, net omdat het om een erg complexe aandoening gaat."Regelmatig organiseert de dienst een opendeurdag voor familie en huisartsen.De sociale dienst van het ziekenhuis regelt voor de dialysepatiënten eventuele vakanties - privé of via de patiëntenvereniging - en verplaatsingen, zaken waar heel wat bij komt kijken uiteraard. Bert: "Onze sociaal verpleegkundige heeft daarnaast ook een belangrijke psychologische rol, vooral dan bij opstart van de dialyse, als bij de patiënt het besef komt dat deze behandeling levenslang is." Van de 150 dialysepatiënten in het ziekenhuis staan er gemiddeld 30 op de wachtlijst voor transplantatie. Jaarlijks ondergaan er 12 van hen een transplantatie, vult dr. Jamar aan.Een levenslange behandeling, dat betekent dat zowel de artsen als de verpleegkundigen een hechte band opbouwen met deze patiënten. "Het gaat hier over chronisch zieken die een groot deel van hun tijd bij ons doorbrengen. Dialyse is een technische aangelegenheid maar een luisterend oor mag hier zeker niet ontbreken", verwoordt Bert het.