...

Na een lange voorbereiding waaraan heel wat mensen, ook heel wat huisartsen en andere zorgverleners, in zes thematische werkgroepen meewerkten, vond vorige week donderdag de Conferentie Eerstelijnszorg plaats - de opvolger van de Eerstelijnsconferentie uit 2010. Het was een dag vol interessante presentaties en discussies. In de slottoespraak lichtte minister Vandeurzen (CD&V) zijn conclusies toe - en de beleidslijnen voor de komende periode.OndersteuningsplanIn de gezondheidszorg komt meer en meer de zorg voor chronische patiënten op het voorplan te staan. Daarbij is het zaak de autonomie en het zelfmanagement van de patiënt te versterken. En om mantelzorg te ondersteunen als de patiënt niet langer in staat is zelf het roer in hand te houden. Zorgverleners moeten een vraaggestuurde en geïntegreerde zorg aanbieden. Een belangrijk instrument daarbij wordt het gedeeld zorg - en ondersteuningsplan - dat digitaal is en het eindresultaat van de gegevensdeling tussen de zorgverleners.Ook de patiënt krijgt toegang tot dit digitale plan - en heeft een belangrijke input. Bij chronische zorg staat niet genezing voorop: het is de patiënt die zelf aangeeft wat voor hem belangrijk is en, naargelang de zorg complexer wordt, wat voor hem vooral nog telt in het leven.ZorgcoördinatieDe patiënt staat in het beste geval zelf in voor de coördinatie van de zorg - eventueel kan ook iemand uit de mantelzorg die rol op zich nemen. Na verloop van tijd kan het nodig zijn dat een zorgverlener de coördinatie naar zich toetrekt. Dat hoeft niet per se de huisarts te zijn - iedere zorgverlener zou daartoe moeten zijn opgeleid. Er komt ook een mantelzorgplan om de positie van mensen uit de omgeving die een sleutelrol spelen in de ondersteuning, te versterken.Wanneer de zorg te complex wordt, wanneer het allemaal mis dreigt te lopen, kan het team een beroep doen op een externe case manager.Buurtgerichte zorgVandeurzen wil ook een grote gezamenlijke toegangspoort voor de zorg- en welzijnsector om de drempel verder te verlagen: het 'geïntegreerd breed en herkenbaar onthaal'. Lokale besturen moeten hier de expertise van OCMW's, CAW's en de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen bundelen om de toegang tot de zorg en 'de toekenning van rechten' te vergemakkelijken.Dit idee van de integratie van zorg en welzijnswerk - en samenwerking met de lokale besturen - staat ook centraal in het concept van een buurtgerichte zorg.SamenwerkingsverbandenEen sterke eerste lijn is voor minister Vandeurzen essentieel voor een toegankelijke gezondheidszorg. De patiënt - of de mantelzorg - moet een zorgteam op maat kunnen samenstellen met verschillende professionals uit die eerste lijn. Vandeurzen is er niet voor gewonnen om "verplichte samenwerkingsverbanden" op te leggen. Dat zorverleners zich "in een duurzaam samenwerkingsverband gaan positioneren" wil hij stimuleren maar niet "door een keurslijf van regels opleggen aan de sector".Dubbel regionaal 'mesoniveau'De minister wil de verschillende zorgverleners op een regionaal niveau ondersteunen door zogenaamde eerstelijnszones - die interdisciplinaire samenwerking moeten ondersteunen. De eerstelijnszones worden aangestuurd door een zorgraad, bij voorkeur voorgezeten door een huisarts. Ze moeten voor de populatie in de zorgregio toezien op een toegankelijk, efficiënt en kwalitatief aanbod.Er zouden een zestigtal eerstelijnszones in Vlaanderen komen (kleinstedelijk zorgregioniveau met 75.000 à 125.000 inwoners. Daarnaast komt er een regionaal zorgregioniveau - ongeveer 400.000 inwoners waarop expertise kan worden gebundeld. Uitgaande van de bestaande situatie: palliatieve zorgnetwerken, expertisecentra dementie, preventie (Logo's) en geestelijke gezondheidszorg. De regionale zorgzones overlappen ook met de ziekenhuisnetwerken die worden gevormd, en staan mee in voor de zorgstrategische planning in de regio.Vlaams Instituut voor de Eerste LijnOm de reorganisatie in goede banen te leiden, komt er op Vlaams niveau een Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn. Dat bundelt verder expertise en ondersteunt de zorgverleners en structuren in de zorgregio's. Het werkt daartoe samen met organisaties als Sensoa, Vigez, de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten,... Het krijgt ook de opdracht om mee kwaliteitsmetingen in de eerste lijn te organiseren.Alle teksten, presentaties en een groot deel van de conferentie op videostreaming vindt u hier.