Het zou de bedoeling zijn dat de voornoemde zorgvormen opgaan in de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) die de Vlaamse Regering verder wil uitbouwen als extra laag bovenop de federale sociale zekerheid. Met de VSB kiest Vlaanderen voor een verzekeringsmodel waarbij de premie gekoppeld is aan rechten op financiële tegemoetkomingen en vergoedingen voor zorg naar het model van de zorgverzekering.

Belangrijke doelstellingen hierbij zijn de toepassing van de PVF en de behandeling, verzorging, begeleiding en ondersteuning over de sectoren zorg en welzijn heen. Omwille van de complexiteit van de integratie in het Vlaams verzekeringsmodel koos de Vlaamse Regering voor een gefaseerde aanpak. In een overgangsfase zullen onder andere proefprojecten worden uitgevoerd m.b.t. PVF samen met de invoering van de BELRAI. Er zal moeten gezocht naar een passend instrument dat als basis kan dienen voor de toekenning van de PVF. De uitdaging bestaat erin de zorgnoden zo objectief mogelijk en op wetenschappelijk onderbouwde wijze in kaart te brengen.

Empowerment

Laten we even de kansen en bedreigingen overlopen. Over de positieve kanten van PVF bestaat vrijwel geen discussie. Langs de kant van de patiënt of de bewoner leidt PVF tot meer empowerment, zorg op maat en keuzevrijheid. Hierbij gaan we uit van de hypothese dat het toegekende budget toereikend zal zijn om de reële zorgnood te financieren met voldoende rechtszekerheid. Langs de kant van de zorgaanbieder komt meer ruimte voor het sociaal ondernemerschap. Zorgaanbieders willen zich nog veel meer als sociale ondernemers opstellen. PVF biedt ook kansen om een continuüm van zorg te creëren binnen zowel de sector geestelijke gezondheidszorg als over de sectoren zorg en welzijn heen.

De kansen die persoonsvolgende financiering nu al biedt zijn te belangrijk voor bepaalde patiënten en bewoners om het kind met het badwater weg te gooien

Globaal gezien zal het gaan over de doelgroep met een langdurige en complexe psychiatrische problematiek. Op basis van objectieve criteria zal moeten uitgemaakt worden voor welke patiënten of bewoners de PVF een geschikt financieel instrument is en voor wie niet.

Uiteraard zullen niet alle patiënten en bewoners in staat zijn om de regie over het aan hen toegekend budget over te nemen. We denken hierbij concreet aan de niet wilsbekwame patiënten en bewoners. Sowieso zal onder meer via bijstandsorganisaties de nodige ondersteuning moeten aangeboden worden om het toegekende budget optimaal aan te wenden binnen de aangeboden keuzemogelijkheden. Een goed uitgebouwd sociaal netwerk is een belangrijke kritische succesfactor voor PVF. In bepaalde gevallen zal een vouchersysteem meer aangewezen zijn dan een cashsysteem.

Collectief

Voorts ontstaat het risico dat het huidige onzichtbaar solidariteitsmechanisme wordt aangetast. Vandaag kan een patiënt of bewoner in functie van de evoluerende zorgvraag of ondersteuningsbehoefte gebruik maken van een aangepast zorgaanbod. De vervanging van de collectieve financiering door een geïndividualiseerd budget maakt dat quasi niet langer mogelijk. PVF voorziet immers geen collectief aanwendbaar deel van middelen om bijvoorbeeld op voorzieningenniveau voor de bepaalde groepen van zeer kwetsbare patiënten of bewoners extra zorg te verstrekken. Het ontbreken van dat collectief aanwendbaar deel ligt in de lijn van het geruisloos toenemen van het meritocratisch gedachtegoed.

Het risico bestaat dat het huidige onzichtbaar solidariteitsmechanisme wordt aangetast

Voor de zorgaanbieders vergroot PVF de strategische risico's. In de prijsbepaling van de zorgverlening zal als gevolg van een veel groter gedifferentieerd aanbod voldoende rekening gehouden worden met de recuperatie van de vaste kosten en het realiseren van de vereiste rentabiliteit om de continuïteit van het zorgaanbod te garanderen.

Andere dimensie

PVF zal ook meer aanzetten tot commercieel en concurrentieel denken. De relatie tussen de zorgvragers en zorgaanbieders krijgt een andere dimensie: de zorgvragers of budgethouders worden "kopers" en de zorgverleners "verkopers" van zorg. Ook tussen de zorgverleners wijzigt de relatie. In plaats van collega's zullen zorgverleners concullega's of concurrenten van elkaar worden. De vertaling van de zorg in euro's naar een geïndividualiseerd budget versterkt het beeld bij de zorgvragers van een contractueel vastgelegde hoeveelheid zorg.

Langs de kant van de patiënt of de bewoner leidt PVF tot meer empowerment, zorg op maat en keuzevrijheid

Rekening houdend met de toch wel vele consequenties van PVF is het goed dat grondig overleg zal gebeuren met alle betrokken actoren (patiënten- en bewonersverenigingen, familieverenigingen, zorgverleners, overheid, ...). Uit de bestaande toepassing van PVF in de sector voor meerderjarige personen met een beperking kunnen ongetwijfeld een aantal lessen getrokken worden.

We mogen ons zeker niet alleen laten afschrikken door een aantal mogelijke bedreigingen, maar we moeten alle inspanningen aan de dag leggen om die bedreigingen om te zetten in kansen. De kansen die nu al geboden worden door PVF zijn te belangrijk voor bepaalde patiënten en bewoners om het kind met het badwater weg te gooien. Let's go!

Het zou de bedoeling zijn dat de voornoemde zorgvormen opgaan in de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) die de Vlaamse Regering verder wil uitbouwen als extra laag bovenop de federale sociale zekerheid. Met de VSB kiest Vlaanderen voor een verzekeringsmodel waarbij de premie gekoppeld is aan rechten op financiële tegemoetkomingen en vergoedingen voor zorg naar het model van de zorgverzekering. Belangrijke doelstellingen hierbij zijn de toepassing van de PVF en de behandeling, verzorging, begeleiding en ondersteuning over de sectoren zorg en welzijn heen. Omwille van de complexiteit van de integratie in het Vlaams verzekeringsmodel koos de Vlaamse Regering voor een gefaseerde aanpak. In een overgangsfase zullen onder andere proefprojecten worden uitgevoerd m.b.t. PVF samen met de invoering van de BELRAI. Er zal moeten gezocht naar een passend instrument dat als basis kan dienen voor de toekenning van de PVF. De uitdaging bestaat erin de zorgnoden zo objectief mogelijk en op wetenschappelijk onderbouwde wijze in kaart te brengen. EmpowermentLaten we even de kansen en bedreigingen overlopen. Over de positieve kanten van PVF bestaat vrijwel geen discussie. Langs de kant van de patiënt of de bewoner leidt PVF tot meer empowerment, zorg op maat en keuzevrijheid. Hierbij gaan we uit van de hypothese dat het toegekende budget toereikend zal zijn om de reële zorgnood te financieren met voldoende rechtszekerheid. Langs de kant van de zorgaanbieder komt meer ruimte voor het sociaal ondernemerschap. Zorgaanbieders willen zich nog veel meer als sociale ondernemers opstellen. PVF biedt ook kansen om een continuüm van zorg te creëren binnen zowel de sector geestelijke gezondheidszorg als over de sectoren zorg en welzijn heen.Globaal gezien zal het gaan over de doelgroep met een langdurige en complexe psychiatrische problematiek. Op basis van objectieve criteria zal moeten uitgemaakt worden voor welke patiënten of bewoners de PVF een geschikt financieel instrument is en voor wie niet.Uiteraard zullen niet alle patiënten en bewoners in staat zijn om de regie over het aan hen toegekend budget over te nemen. We denken hierbij concreet aan de niet wilsbekwame patiënten en bewoners. Sowieso zal onder meer via bijstandsorganisaties de nodige ondersteuning moeten aangeboden worden om het toegekende budget optimaal aan te wenden binnen de aangeboden keuzemogelijkheden. Een goed uitgebouwd sociaal netwerk is een belangrijke kritische succesfactor voor PVF. In bepaalde gevallen zal een vouchersysteem meer aangewezen zijn dan een cashsysteem.CollectiefVoorts ontstaat het risico dat het huidige onzichtbaar solidariteitsmechanisme wordt aangetast. Vandaag kan een patiënt of bewoner in functie van de evoluerende zorgvraag of ondersteuningsbehoefte gebruik maken van een aangepast zorgaanbod. De vervanging van de collectieve financiering door een geïndividualiseerd budget maakt dat quasi niet langer mogelijk. PVF voorziet immers geen collectief aanwendbaar deel van middelen om bijvoorbeeld op voorzieningenniveau voor de bepaalde groepen van zeer kwetsbare patiënten of bewoners extra zorg te verstrekken. Het ontbreken van dat collectief aanwendbaar deel ligt in de lijn van het geruisloos toenemen van het meritocratisch gedachtegoed.Voor de zorgaanbieders vergroot PVF de strategische risico's. In de prijsbepaling van de zorgverlening zal als gevolg van een veel groter gedifferentieerd aanbod voldoende rekening gehouden worden met de recuperatie van de vaste kosten en het realiseren van de vereiste rentabiliteit om de continuïteit van het zorgaanbod te garanderen. Andere dimensiePVF zal ook meer aanzetten tot commercieel en concurrentieel denken. De relatie tussen de zorgvragers en zorgaanbieders krijgt een andere dimensie: de zorgvragers of budgethouders worden "kopers" en de zorgverleners "verkopers" van zorg. Ook tussen de zorgverleners wijzigt de relatie. In plaats van collega's zullen zorgverleners concullega's of concurrenten van elkaar worden. De vertaling van de zorg in euro's naar een geïndividualiseerd budget versterkt het beeld bij de zorgvragers van een contractueel vastgelegde hoeveelheid zorg.Rekening houdend met de toch wel vele consequenties van PVF is het goed dat grondig overleg zal gebeuren met alle betrokken actoren (patiënten- en bewonersverenigingen, familieverenigingen, zorgverleners, overheid, ...). Uit de bestaande toepassing van PVF in de sector voor meerderjarige personen met een beperking kunnen ongetwijfeld een aantal lessen getrokken worden. We mogen ons zeker niet alleen laten afschrikken door een aantal mogelijke bedreigingen, maar we moeten alle inspanningen aan de dag leggen om die bedreigingen om te zetten in kansen. De kansen die nu al geboden worden door PVF zijn te belangrijk voor bepaalde patiënten en bewoners om het kind met het badwater weg te gooien. Let's go!