"Was u ook zo geschrokken van de Pano-reportage?" Het was afgelopen week een druk besproken onderwerp op mijn consultatie. Patiënten vroegen me of het echt zo erg was. Delicaat onderwerp natuurlijk, en als je genuanceerd wil antwoorden volstaat natuurlijk geen ja of nee.
Enerzijds zijn er personeelstekorten, maaltijden schieten vaak te kort qua smaak of calorieën, of animatie beperkt zich soms tot het kijken naar Kabouter Plop. Anderzijds zouden sommigen er in een thuissituatie zonder mantelzorg beroerder aan toe zijn en geven verpleegkundigen, verzorgenden, ergotherapeuten, artsen, kinesisten en logistiek personeel dagelijks het beste van zichzelf, soms zelfs ten koste van zichzelf.
Per slot van rekening leiden zulke reportages altijd tot foute veralgemeningen. Maar wat te zien was moet ons hoedanook toch stof tot nadenken geven. Bovendien kreeg ik toevallig dezelfde dag bezoek van een vertegenwoordigster van Farmaka (even meegeven dat alle gemaakte afspraken tot eind december zeker doorgaan!). Het thema 'Probleemgedrag bij dementie' kon niet beter gekozen zijn. Want in diezelfde rusthuizen is neuroleptiseren vaak het enige antwoord dat we in petto hebben.
Legislatuurpolitiek
Op Facebook, Twitter en de opiniepagina's van de meeste kranten bleven de reacties niet uit. Het waren voor een keer niet de zorgverstrekkers zelf die de toorn van de vox populi moesten ondergaan; het vitriool was bestemd voor de politiek. Begrijpelijk, gezien het buikgevoel van 'de mensen' gevoed wordt door het beeld dat politici vooral bezig zijn met het eigen geldgewin, een gebrek aan visie en durf tonen om meer te zijn dan een 'legislatuurpolitieker', of een gebrek aan terreinkennis etaleren. Maar het is makkelijker een systeem te viseren dan in het eigen hart te kijken. Hoeveel tijd hebben we zelf nog voor onze zorgbehoevenden?
Het is makkelijker een systeem te viseren dan in het eigen hart te kijken. Hoeveel tijd hebben we zelf nog voor onze zorgbehoevenden?
Bottom-up
Dat neemt niet weg dat beleidsmakers een andere weg moeten inslaan. Verdelen van budgetten in de zorg gebeurt al te vaak door de taart in steeds kleiner wordende stukken te verdelen, waardoor onder het mom van efficiëntie op den duur alle inzet op het terrein van warmte wordt ontdaan. Misschien kunnen beleidsmakers en academici zich wel inspireren door het idee van het persoonsvolgend budget dat nu in de gehandicaptenzorg wordt ingevoerd. Ik wil de polemiek niet voeden of die budgetten op zich toereikend zijn of snel genoeg worden toegekend, maar wat minister Vandeurzen daar tracht te doen keert in elk geval de logica van de budgettoewijzing om van top-down naar bottom-up. Zoiets kan ook elders in de zorg.
Parameters
Hoeveel kost het om dagelijks een voedzame maaltijd aan een bejaarde voor te schotelen? Hoeveel mankracht is er nodig om dagelijks elke bewoner goede hygiënische zorgen toe te dienen maar evengoed tijd voor een goede babbel? Hoeveel verpleegkundigen heb je nodig om een afdeling te bestaffen? Hoeveel geneeskundestudenten moet je laten starten om er op het einde van de rit voldoende over te houden? Hoeveel huisartsen heeft een dorp nodig? Hoeveel specialisten per discipline zijn er nodig in een regio? Nu we de mond vol hebben over doelmatigheid van zorg, health technology assessment en number needed to treat, moet het toch mogelijk zijn voor de Lieven Annemansen van deze wereld om dit soort parameters te berekenen en zo een krachtig beleidsinstrument te ontwikkelen. Een 'number needed to care' als het ware, in al haar facetten.
Enerzijds zijn er personeelstekorten, maaltijden schieten vaak te kort qua smaak of calorieën, of animatie beperkt zich soms tot het kijken naar Kabouter Plop. Anderzijds zouden sommigen er in een thuissituatie zonder mantelzorg beroerder aan toe zijn en geven verpleegkundigen, verzorgenden, ergotherapeuten, artsen, kinesisten en logistiek personeel dagelijks het beste van zichzelf, soms zelfs ten koste van zichzelf. Per slot van rekening leiden zulke reportages altijd tot foute veralgemeningen. Maar wat te zien was moet ons hoedanook toch stof tot nadenken geven. Bovendien kreeg ik toevallig dezelfde dag bezoek van een vertegenwoordigster van Farmaka (even meegeven dat alle gemaakte afspraken tot eind december zeker doorgaan!). Het thema 'Probleemgedrag bij dementie' kon niet beter gekozen zijn. Want in diezelfde rusthuizen is neuroleptiseren vaak het enige antwoord dat we in petto hebben. LegislatuurpolitiekOp Facebook, Twitter en de opiniepagina's van de meeste kranten bleven de reacties niet uit. Het waren voor een keer niet de zorgverstrekkers zelf die de toorn van de vox populi moesten ondergaan; het vitriool was bestemd voor de politiek. Begrijpelijk, gezien het buikgevoel van 'de mensen' gevoed wordt door het beeld dat politici vooral bezig zijn met het eigen geldgewin, een gebrek aan visie en durf tonen om meer te zijn dan een 'legislatuurpolitieker', of een gebrek aan terreinkennis etaleren. Maar het is makkelijker een systeem te viseren dan in het eigen hart te kijken. Hoeveel tijd hebben we zelf nog voor onze zorgbehoevenden? Bottom-upDat neemt niet weg dat beleidsmakers een andere weg moeten inslaan. Verdelen van budgetten in de zorg gebeurt al te vaak door de taart in steeds kleiner wordende stukken te verdelen, waardoor onder het mom van efficiëntie op den duur alle inzet op het terrein van warmte wordt ontdaan. Misschien kunnen beleidsmakers en academici zich wel inspireren door het idee van het persoonsvolgend budget dat nu in de gehandicaptenzorg wordt ingevoerd. Ik wil de polemiek niet voeden of die budgetten op zich toereikend zijn of snel genoeg worden toegekend, maar wat minister Vandeurzen daar tracht te doen keert in elk geval de logica van de budgettoewijzing om van top-down naar bottom-up. Zoiets kan ook elders in de zorg. ParametersHoeveel kost het om dagelijks een voedzame maaltijd aan een bejaarde voor te schotelen? Hoeveel mankracht is er nodig om dagelijks elke bewoner goede hygiënische zorgen toe te dienen maar evengoed tijd voor een goede babbel? Hoeveel verpleegkundigen heb je nodig om een afdeling te bestaffen? Hoeveel geneeskundestudenten moet je laten starten om er op het einde van de rit voldoende over te houden? Hoeveel huisartsen heeft een dorp nodig? Hoeveel specialisten per discipline zijn er nodig in een regio? Nu we de mond vol hebben over doelmatigheid van zorg, health technology assessment en number needed to treat, moet het toch mogelijk zijn voor de Lieven Annemansen van deze wereld om dit soort parameters te berekenen en zo een krachtig beleidsinstrument te ontwikkelen. Een 'number needed to care' als het ware, in al haar facetten.
