Met de pulka over de ijsvlakte

De reis naar Spitsbergen was al de vierde expeditie die dokter Debie met Xplore the North ondernam. Eerder was ze al in Finland, en twee keer in Noorwegen."We trokken naar Spitsbergen tijdens de derde week van maart, dat is vrij vroeg op het jaar. Bedoeling was om op die manier het blauwe licht te zien, de overgang tussen winter- en zomerlicht. Normaal gezien vindt deze expeditie plaats in april, als het al 24 uur licht is. Nu was het om twee uur 's nachts nog donker, en dus erg koud."Geen watjeGrote nieuwigheid voor de cardiologe was dat het deze keer om een tententocht ging, in plaats van een huttenkamp bij de vorige expedities. Dat betekent dus zeven nachten doorbrengen op het ijs. "Dat is een totaal andere ervaring, er gaat namelijk veel meer tijd op aan het bouwen en opbreken van het kamp. In een hut daarentegen kom je toe, steek je de haard aan en na tien minuten ben je geïnstalleerd en opgewarmd."Een paar weken voor de expeditie vond er al een voorbereidingsweekend plaats. Karen Debie: "Ik weet wel hoe je een tent moet opzetten, maar hier leerden we hoe dat in extreme omstandigheden moet, wat best nuttig is gebleken. Het was meteen ook een ideale gelegenheid om kennis te maken met de andere deelnemers."Vergt zo'n reis verder nog speciale voorzorgsmaatregelen? "Niet echt, alle materiaal wordt indien gewenst voorzien door de organisatie, dat is allemaal heel goed geregeld. Je moet natuurlijk wel een goede algemene conditie hebben en sportief aangelegd zijn. En je mag geen watje zijn, je moet wel tegen de kou kunnen (lacht)."Opletten voor ijsberenDe expeditie start met een scootertocht vanuit de hoofdstad Longyearbyen. "We reden drie uur lang, weg uit de bewoonde wereld."Bij aankomst in het basiskamp woedde er een hevige storm, vertelt dokter Debie. "We hebben 24 uur in de tent zitten wachten tot de storm uitgeraasd was, dan pas zijn we kunnen vertrekken."Op het programma stond dagelijks zo'n 12 km trekking. "Bij de vorige reizen was dat soms tot 27 km per dag, maar daar hadden we zoals gezegd meer tijd doordat we in hutten overnachtten. Nu waren we gemakkelijk twee tot drie uur bezig met het kamp opslaan en weer afbreken."Naast de slaaptenten werd er een tipitent opgeslagen om te eten en te koken. "Elke keer moesten we de bodem uitgraven om gemakkelijk te kunnen zitten, erg arbeidsintensief allemaal. Na de storm lag onze tipitent overigens volledig plat..."Stappen op een ijsvlakte zoals in Spitsbergen doe je met langlauflatten met stijgvellen eronder, kwestie van niet terug te glijden op een helling. "Elke deelnemer heeft een eigen pulka met materiaal. De twee vrouwen in de groep sliepen samen in een tent, die dan ook verdeeld was over onze twee pulka's. Verder moeten er kookvuren mee, benzine en voedsel - ook voor de hond, die ons begeleidt als waakhond om te waarschuwen tegen ijsberen..." Ook een geweer behoort tot de _ verplichte _ uitrusting. "IJsberen hebben we uiteindelijk niet gezien, wel een verse afdruk op de laatste dag."Een pulka weegt gemakkelijk 30 tot 40 kilo, een gewicht dat elke deelnemer dus zelf mee trekt. "Maar dat valt goed mee, en het gewicht neemt af naarmate de week vordert."Eten 'in pakskes'Hoe doe je dat, koken en eten bij zulke koude temperaturen? "Het is eten 'in pakskes', veel koken komt er niet bij te pas. Op vorige expedities was dat wel anders, toen hadden we verse zalm bij, ijstaarten, sterke drank,... Je loopt immers constant met een koelkast achter je aan. En in de hutten was alles voorhanden om een lekkere maaltijd samen te stellen."En voor wie het zich zou afvragen: van douchen is er uiteraard geen sprake. "Je wast je een hele week niet. Wie vochtige doekjes wil meenemen, moet die op zijn lichaam bewaren, anders bevriezen ze. Voor de rest neem je twee schone onderbroeken mee, dat is het zowat..."Slapen gaat al bij al vrij goed, vindt dokter Debie. "Ondanks de koude en het lawaai van de wind in de tent ben ik er toch altijd in geslaagd om de slaap te vatten. Uiteraard met enkele lagen thermisch ondergoed, soms zelfs een donsjas aan en dan in een warme donzen slaapzak."Maar een plezierreisje kan je dit toch bezwaarlijk noemen? "Ik doe het graag, en ik zou meteen teruggaan, een beetje afzien mag wel. Wat je daar te zien krijgt, is immers zo mooi, met meer bergen en variatie in het landschap dan ik had verwacht. Eentonig wordt het voor mij nooit, ik hou van koude en van sneeuw."Adembenemende vluchtOp dag vier sloeg het noodlot evenwel toe voor dokter Debie. "Ik moest geëvacueerd worden wegens bevroren tenen. Dikke pech, echt heel spijtig. De helikoptervlucht terug naar de hoofdstad was wel adembenemend, echt prachtig. Ik ben dan één dag in het ziekenhuis gebleven, mijn tenen moesten ontdooien. Ze zijn volledig verveld en de nagels zijn opnieuw aangegroeid. Nadien heb ik de rest van de week in het hotel gewacht op de terugkeer van de rest van de groep. Veel kon ik daar niet ondernemen, aangezien ik niet kon stappen. Maar nu zijn mijn tenen gelukkig weer volledig genezen, ze hangen er allemaal nog aan (lacht).""De rest van de groep heeft trouwens ook nog gigantisch afgezien", gaat dokter Debie verder. "De temperatuur schommelde rond -25, en er was ook enorm veel vochtigheid. Het was namelijk de bedoeling om richting Oostkust te stappen, want daar heb je de grootste kans om ijsberen te zien. Maar door die nabijheid van de zee was er veel condens, waardoor je eigenlijk op geen enkel moment een echt droge slaapzak hebt." Foto's: www.marievandekerckhove.com