...

Het KCE verwijst in zijn meest recente rapport over geplande keizersneden naar de aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie van vorig jaar. Een keizersnede moet maar uitgevoerd worden als er daarvoor een medische indicatie bestaat.De WHO wijst er daarbij op dat er geen aanwijzingen zijn dat de mortaliteit van de moeder en van de pasgeborene nog daalt wanneer meer dan 10% van de bevallingen verloopt met een keizersnede. In een eerdere, 30 jaar oude WHO-aanbeveling luidde het dat het aandeel van keizersneden niet hoger mag liggen dan 10% tot 15%. RoutinematigIn België schommelt het relatieve aantal keizersneden thans rond de 21%. Tussen de gemeenschappen zijn er geen grote verschillen: het aandeel bedraagt 20,6% in Vlaanderen, 22,2% in Wallonië en 20,4% in Brussel. Maar van ziekenhuis tot ziekenhuis zijn er wel grote verschillen, van 11,8% tot 32,9%.In Nederland ligt het aantal keizersnede lager dan in ons land, in de meeste van onze buurlanden ligt het hoger.Volgens het Kenniscentrum gebeurt een keizersnede ook in België evenwel steeds vaker routinematig. Vaak vragen de toekomstige ouders om een keizersnede, om persoonlijke redenen. Een keizersnede zou ook vaker worden toegepast omdat de bevalling dan beter te plannen is dan op de natuurlijke manier.Gevolgen?Het KCE voerde een systematisch literatuuronderzoek uit naar de eventuele gevolgen van keizersnede, met een zoekstrategie die de Cochrane Library, Medline, Central en Embase omvatte. Het vond heel wat kwalitatief goede studies, zij het weinig randomized controlled trials. Het opzetten van dergelijke onderzoeken in deze situatie roept nogal wat ethische vragen op en is methodologisch bijzonder moeilijk. Ondanks de kwaliteit van vele onderzoekingen leverde de literatuurstudie van het KCE veelal tegenstrijdige resultaten op. Toch een opvallende tekortkoming in vele studies is dat de reden om over te gaan tot een keizersnede veelal niet geregistreerd wordt.Zo wees een Schotse studie op een verhoogde mortaliteit op langere termijn bij kinderen die met een keizersnede ter wereld waren gebracht. Maar dat kan gewoon toe te schrijven zijn aan verschillen in de populatie, en met name de reden om een keizersnede uit te voeren.Het Kenniscentrum vond dat een keizersnede bij een normale geboorte met laag risico wel een gunstige invloed kon hebben op het later optreden van urineincontinentie bij de moeder (stressincontinentie, urge-incontinentie). Aan de andere kant gaat deze ingreep gepaard met een matig verhoogd risico op hartstilstand en op hysterectomie.Er kan niet aangetoond worden dat een geplande keizersnede de kans op cerebral palsy bij de pasgeborene vergroot of verkleint.Een keizersnede verhoogt het risico van ademhalingsstoornissen bij de baby vlak na de geboorte, maar dat hangt ook sterk tezamen met de duur van de zwangerschap. Een geplande keizersnede moet niet uitgevoerd worden voor 39 weken zwangerschap.Het rapport ziet geen verband tussen een geplande keizersnede en astma, luchtweginfecties, diabetes type 1, obesitas enzovoort.AanbevelingenDe belangrijkste reden om een keizersnede te vermijden zijn evenwel de gevolgen voor een latere zwangerschap. Belgische experts die aan dit KCE-rapport meewerkten, stelde al enkele jaren geleden vast dat de reden die het vaakst wordt opgegeven voor een keizersnede een eerdere keizersnede is. De risico's van complicaties bij een volgende zwangerschap worden met elke uitgevoerde keizersnede groter. Naast een uterusruptuur gaat het om problemen met de placenta zoals placenta accreta of een placentaloslating. En de manier om het scheuren van de baarmoeder bij een vaginale bevalling te vermijden is... een keizersnede.Het is dan ook belangrijk dat toekomstige ouders over de risico's en de indicaties volledig geïnformeerd worden. Dat is trouwens niet meer dan de toepassing van de wet op patiëntenrechten, onderstreept het KCE. Dat gebeurt volgens het Kenniscentrum het best bij het begin van het derde trimester van de zwangerschap.Het KCE pleit ook voor een betere registratie van de reden voor een eventuele keizersnede bij de geboorte. De categorieën 2 en 4 van de Robsonclassificatie moeten nog verder onderverdeeld worden zodat een onderscheid mogelijk is tussen een geplande keizersnede en een geïnduceerde bevalling. De categorie 'niet-medische indicaties' zou aan de gegevensanalyse en feedback moeten worden toegevoegd. Het KCE vindt een systeem van individuele feedback aan de zorgverlener het overwegen waard is.