Ik blijf even in het voorbeeld van het verkeer hangen. Als u elke dag in de file staat doet u heel wat ervaringskennis op. U weet dat als de verkeersinfo het aantal kilometer file meedeelt het ofwel een gewone filedag is of eerder een ramp en u te laat zal zijn op uw werk. U weet dan misschien ook welke factoren zorgen voor extra file zoals zware regenbuien of de eerste sneeuwval... Als u uw artsenpraktijk aan uw privéwoning heeft en 's morgens slechts een aantal meter te voet aflegt, doet u geen ervaringskennis op in het verkeer.

Wanneer spreek je dan van ervaringsdeskundigheid? Voor mijn verkeersvoorbeeld zou het betekenen dat je ervaringskennis hebt, ervaringen uitwisselt met andere filerijders en dat je daarnaast ook de vaardigheden hebt (vergadertechnieken, kennis van de sector en de manier van werken,...) om in overleg te gaan met verantwoordelijken om het verkeersinfarct aan de school beter en veiliger te maken maar misschien ook om met stakeholders en met de minister(s) van mobiliteit in overleg te gaan.

Mensen die met een ziekte kampen, zijn niet noodzakelijk ervaringsdeskundigen. Het is belangrijk dat zij hun individuele ervaring verwerken, overstijgen en uiteindelijk doorgroeien tot deskundigen ter zake. Dat zij komen tot een gedeeld verhaal door het aanhoren en verzamelen de vele verhalen van hun medepatiënten, lotgenoten, zowel telefonisch als op activiteiten van de patiëntenvereniging.

Op dit moment zijn er heel wat vormingen ervaringsdeskundigheid. Vooral in de geestelijke gezondheid bestaan er op dit moment -goedbedoeld- een wirwar aan opleidingen. Stroomlijnen dan? Neen, eerder afstemmen omdat je op verschillende niveaus en in verschillende situaties ervaringsdeskundigheid kan inschakelen en dus ook anders vormt.

Mensen die met een ziekte kampen, zijn niet noodzakelijk ervaringsdeskundigen.

Maar waartoe leidt zo een opleiding dan? Als ervaringsdeskundige kan je ingeschakeld worden in een patiëntenvereniging om collega-lotgenoten bij te staan, een getuigenis brengen, je kan ook ingeschakeld worden in de zorg (gebeurt al in de geestelijke gezondheid) of je kan ingeschakeld worden in het beleid. Allemaal mogelijkheden waarvan de eerste zaadjes pas gelegd worden. Zo ook het doctoraat van Eva Castro waar 14 ervaringsdeskundigen, ondersteund en begeleid door het Trefpunt Zelfhulp, in UZ Leuven worden ingeschakeld op 3 afdelingen. Patiënten kunnen bij hen terecht voor tips en advies en een luisterend oor. Op die manier leren patiënten beter omgaan met hun ziekte of aandoening.

Maar waarom zouden we dat doen? Als arts heb je toch lang genoeg gestudeerd en voldoende expertise in huis? Inderdaad, maar niet over hoe je dagdagelijks met je ziekte omgaat en ermee leeft, welke steun belangrijk is en op welk moment en welke aanpak helpt bij hun herstel of verwerkingsproces. Daarnaast kan ervaringsdeskundigheid jou als zorgverlener ook feedback geven over de kwaliteit van zorg en zo de zorg helpen verbeteren.

Waar wachten we dan nog op? Misschien eerst drie randvoorwaarden vervullen. De voedingsbodem voor ervaringsdeskundigen blijft veelal patiëntenverenigingen, die in 95% van de gevallen enkel en alleen draaien op mensen die zelf ziek zijn of zware zorg dragen voor. Enige ondersteuning is dan ook nodig. Er is op dit moment weinig of geen begeleiding uitgewerkt voor de ervaringsdeskundigen die ingeschakeld zijn of aan de slag zijn. 'Terugkomdagen' om ook ervaringsdeskundige te blijven bijvoorbeeld. Ten derde is er geen eenvormig statuut, kader en verloningsbeleid voor ervaringsdeskundigen. Tip voor de overheid: het kost niets in tijden van besparingen om dit uit te werken.

Staat u weer eens in de file? Vooraleer u uzelf 'bestempelt' als ervaringsdeskundige, ga dan even kort na of u voldoet aan de criteria hierboven aangehaald. Mocht dat zo zijn, laat me dan zeker weten wanneer u de files in Brussel heeft opgelost. Ik zal u dankbaar zijn!

Ik blijf even in het voorbeeld van het verkeer hangen. Als u elke dag in de file staat doet u heel wat ervaringskennis op. U weet dat als de verkeersinfo het aantal kilometer file meedeelt het ofwel een gewone filedag is of eerder een ramp en u te laat zal zijn op uw werk. U weet dan misschien ook welke factoren zorgen voor extra file zoals zware regenbuien of de eerste sneeuwval... Als u uw artsenpraktijk aan uw privéwoning heeft en 's morgens slechts een aantal meter te voet aflegt, doet u geen ervaringskennis op in het verkeer. Wanneer spreek je dan van ervaringsdeskundigheid? Voor mijn verkeersvoorbeeld zou het betekenen dat je ervaringskennis hebt, ervaringen uitwisselt met andere filerijders en dat je daarnaast ook de vaardigheden hebt (vergadertechnieken, kennis van de sector en de manier van werken,...) om in overleg te gaan met verantwoordelijken om het verkeersinfarct aan de school beter en veiliger te maken maar misschien ook om met stakeholders en met de minister(s) van mobiliteit in overleg te gaan. Mensen die met een ziekte kampen, zijn niet noodzakelijk ervaringsdeskundigen. Het is belangrijk dat zij hun individuele ervaring verwerken, overstijgen en uiteindelijk doorgroeien tot deskundigen ter zake. Dat zij komen tot een gedeeld verhaal door het aanhoren en verzamelen de vele verhalen van hun medepatiënten, lotgenoten, zowel telefonisch als op activiteiten van de patiëntenvereniging. Op dit moment zijn er heel wat vormingen ervaringsdeskundigheid. Vooral in de geestelijke gezondheid bestaan er op dit moment -goedbedoeld- een wirwar aan opleidingen. Stroomlijnen dan? Neen, eerder afstemmen omdat je op verschillende niveaus en in verschillende situaties ervaringsdeskundigheid kan inschakelen en dus ook anders vormt. Maar waartoe leidt zo een opleiding dan? Als ervaringsdeskundige kan je ingeschakeld worden in een patiëntenvereniging om collega-lotgenoten bij te staan, een getuigenis brengen, je kan ook ingeschakeld worden in de zorg (gebeurt al in de geestelijke gezondheid) of je kan ingeschakeld worden in het beleid. Allemaal mogelijkheden waarvan de eerste zaadjes pas gelegd worden. Zo ook het doctoraat van Eva Castro waar 14 ervaringsdeskundigen, ondersteund en begeleid door het Trefpunt Zelfhulp, in UZ Leuven worden ingeschakeld op 3 afdelingen. Patiënten kunnen bij hen terecht voor tips en advies en een luisterend oor. Op die manier leren patiënten beter omgaan met hun ziekte of aandoening. Maar waarom zouden we dat doen? Als arts heb je toch lang genoeg gestudeerd en voldoende expertise in huis? Inderdaad, maar niet over hoe je dagdagelijks met je ziekte omgaat en ermee leeft, welke steun belangrijk is en op welk moment en welke aanpak helpt bij hun herstel of verwerkingsproces. Daarnaast kan ervaringsdeskundigheid jou als zorgverlener ook feedback geven over de kwaliteit van zorg en zo de zorg helpen verbeteren.Waar wachten we dan nog op? Misschien eerst drie randvoorwaarden vervullen. De voedingsbodem voor ervaringsdeskundigen blijft veelal patiëntenverenigingen, die in 95% van de gevallen enkel en alleen draaien op mensen die zelf ziek zijn of zware zorg dragen voor. Enige ondersteuning is dan ook nodig. Er is op dit moment weinig of geen begeleiding uitgewerkt voor de ervaringsdeskundigen die ingeschakeld zijn of aan de slag zijn. 'Terugkomdagen' om ook ervaringsdeskundige te blijven bijvoorbeeld. Ten derde is er geen eenvormig statuut, kader en verloningsbeleid voor ervaringsdeskundigen. Tip voor de overheid: het kost niets in tijden van besparingen om dit uit te werken. Staat u weer eens in de file? Vooraleer u uzelf 'bestempelt' als ervaringsdeskundige, ga dan even kort na of u voldoet aan de criteria hierboven aangehaald. Mocht dat zo zijn, laat me dan zeker weten wanneer u de files in Brussel heeft opgelost. Ik zal u dankbaar zijn!