...

Veel belletjes zal de naam Jessica Flanigan in Europa niet doen rinkelen. De Amerikaanse doceert ethiek, gezondheidsrecht en leiderschap aan de universiteit van Richmond (V.S.) en promoveerde op een onderzoek naar zelfmedicatie. Haar uitgangspunt is dat het hele goedkeuringsproces van een nieuw geneesmiddel erg lang, te lang, aansleept. "Stel," aldus de filosofe in Trouw, "dat een nieuw medicijn tweehonderd levens per jaar kan redden. En stel dat het toelatingsproces vijf jaar duurt. Dan zijn er duizend patiënten gestorven terwijl het geneesmiddel in de bureaucratische mallemolen zat. Ze hadden kunnen gered worden."Voldoende kennis?Flanigan gaat er vanuit dat patiënten voldoende expertise hebben om de risico's goed in te schatten. "Als we praten over de veiligheid van geneesmiddelen vellen we een oordeel over risico's die we acceptabel achten. Wie verkeert er nu in de beste positie om uit te maken welk risico voor mij aanvaardbaar is? Een ambtenaar die voor iedereen hetzelfde beslist? Of ben ik dat toevallig zelf? Ja natuurlijk! Ik weet toch het beste welk risico ik bereid ben te nemen?", zegt ze. Bovendien moet iedereen toegang hebben tot medisch advies."Ik geloof dat de bewakers van de werkzaamheid van medicijnen de maatschappij een dienst bewijzen door onderzoek in kaart te brengen," stelt ze in Trouw. De 'bewakers' mogen medicijnen certificeren die ze als veilig en effectief beschouwen. "Maar ze hebben niet het recht om mensen te verhinderen medicijnen te gebruiken die ze zelf willen. Daarmee schenden ze het recht van de patiënt, want als ik als patiënt zelf over mijn lichaam beslis, maken ze dat strafbaar. Bij alle andere rechten zouden we dat niet pikken. Waarom wel als onze gezondheid in het geding is?"'Vrije samenleving'Dat sommige mensen beslissingen nemen die nadelig voor hen uitpakken, moeten we leren accepteren, vindt Flanigan in Trouw. "Zoals we ook riskant gedrag accepteren als iemand ervoor kiest om te gaan bergbeklimmen. Dat is nu eenmaal de prijs die we betalen voor een vrije samenleving." Voor haar houdt het recht op zelfmedicatie pas op waar de keuze ervoor anderen schade berokkent. Ze verwijst daarbij naar antibioticagebruik.Voor Flanigan wegen de risico's van versneld toelaten van nieuwe medicijnen alleszins niet op tegen de gevaren van het huidige systeem. Bovendien kost het trage proces handenvol geld. Dat drijft de prijzen van nieuwe medicijnen nodeloos op én er worden minder geneesmiddelen ontwikkeld dan in een minder gereguleerde markt het geval zou zijn.Er is volgens haar trouwens 'voorzichtig bewijs' dat mensen zorgvuldiger met hun gezondheid omgaan als ze geen doktersvoorschrift nodig hebben. "Door de zorg om onze gezondheid over te laten aan artsen, ontwikkelen we een aangeleerde hulpeloosheid," besluit ze.