Na de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie (VVP) en het Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek eind vorig jaar, komt ook zorgorganisatiekoepel Zorgnet-Icuro met een advies over euthanasie bij psychiatrische patiënten. Eerder publiceerde ook de Belgische tak van de Broeders van Liefde een visietekst rond euthanasie bij psychiatrische patiënten die niet terminaal zijn. Het maatschappelijk debat leeft, zoveel is duidelijk. "We kregen heel wat vragen van voorzieningen over hoe ze met een euthanasieverzoek bij deze groep patiënten moeten omgaan", zegt Zorgnet-Icuro topvrouw Margot Cloet. "Met deze tekst willen we hen een handvat aanreiken voor het uitwerken van concrete werkingsprocedures."

Terughoudendheid

De afgelopen maanden weerklonken inderdaad heel wat stemmen van hulpverleners die pleiten voor grote zorgvuldigheid en terughoudendheid, waarbij euthanasie alleen kan als allerlaatste optie, als alle redelijke behandelperspectieven zijn uitgeput. Volgens Zorgnet-Icuro biedt de huidige euthanasiewet daarvoor onvoldoende garanties. "De drie wettelijke criteria (de patiënt moet wilsbekwaam zijn, het lijden moet door de patiënt als ondraaglijk worden ervaren, en de situatie van de patiënt moet medisch uitzichtloos zijn, nvdr) zijn zeer moeilijk te interpreteren bij psychiatrische patiënten. Er bestaat quasi altijd een reële kans dat vroeg of laat het levensperspectief weer de bovenhand haalt."

Concreet vindt de koepelorganisatie dat er vandaag te weinig tijd is tussen de aanvraag en de uitvoering van euthanasie bij niet-terminale psychiatrische patiënten. "De termijn tussen verzoek en uitvoering moet worden opgetrokken van een maand naar een jaar." Daarnaast wil ze dat een euthanasieverzoek besproken wordt met de naasten van de patiënt - nu kan dat alleen als de patiënt dit wenst.

Een andere eis is de verplichte consultatie van twee psychiaters die onafhankelijk staan ten aanzien van elkaar, ten aanzien van de patiënt en het behandelend team. Hun adviezen moeten bindend zijn. Vandaag moet de behandelende arts maar één psychiater consulteren, wiens advies niet bindend is. De zorginstellingen vragen ook dat er minstens één psychiater deel zou uitmaken van de federale controle- en evaluatiecommissie euthanasie.

Weinig vertrouwen

"Onderzoek leert dat in de praktijk geen enkele psychiatrische patiënt binnen de maand euthanasie krijgt. Gemiddeld duurt het negen maanden", reageert prof. oncologie en euthanasiewetvoorvechter Wim Distelmans in De Morgen. Artsen gaan volgens hem ook nooit de adviezen van collega's zomaar naast zich neerleggen, als die aangeven dat de grondvoorwaarden van de wet geschonden zouden zijn. Met de voorstellen wil Zorgnet-Icuro de bewegingsruimte van de euthanasiewet compleet inperken, zegt hij. Ze getuigen volgens hem ook van erg weinig vertrouwen in de beroepsbekwaamheid van artsen en psychiaters.

Politiek breken kamerlid Els Van Hoof (CD&V) en Valerie Van Peel (N-VA) al langer een lans voor een wetenschappelijke evaluatie van de euthanasiewet. Open VLD lijkt zo'n evaluatie te willen koppelen aan een debat over de registratie van palliatieve sedatie en een uitbreiding van de wet voor mensen met dementie.

Na de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie (VVP) en het Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek eind vorig jaar, komt ook zorgorganisatiekoepel Zorgnet-Icuro met een advies over euthanasie bij psychiatrische patiënten. Eerder publiceerde ook de Belgische tak van de Broeders van Liefde een visietekst rond euthanasie bij psychiatrische patiënten die niet terminaal zijn. Het maatschappelijk debat leeft, zoveel is duidelijk. "We kregen heel wat vragen van voorzieningen over hoe ze met een euthanasieverzoek bij deze groep patiënten moeten omgaan", zegt Zorgnet-Icuro topvrouw Margot Cloet. "Met deze tekst willen we hen een handvat aanreiken voor het uitwerken van concrete werkingsprocedures."TerughoudendheidDe afgelopen maanden weerklonken inderdaad heel wat stemmen van hulpverleners die pleiten voor grote zorgvuldigheid en terughoudendheid, waarbij euthanasie alleen kan als allerlaatste optie, als alle redelijke behandelperspectieven zijn uitgeput. Volgens Zorgnet-Icuro biedt de huidige euthanasiewet daarvoor onvoldoende garanties. "De drie wettelijke criteria (de patiënt moet wilsbekwaam zijn, het lijden moet door de patiënt als ondraaglijk worden ervaren, en de situatie van de patiënt moet medisch uitzichtloos zijn, nvdr) zijn zeer moeilijk te interpreteren bij psychiatrische patiënten. Er bestaat quasi altijd een reële kans dat vroeg of laat het levensperspectief weer de bovenhand haalt."Concreet vindt de koepelorganisatie dat er vandaag te weinig tijd is tussen de aanvraag en de uitvoering van euthanasie bij niet-terminale psychiatrische patiënten. "De termijn tussen verzoek en uitvoering moet worden opgetrokken van een maand naar een jaar." Daarnaast wil ze dat een euthanasieverzoek besproken wordt met de naasten van de patiënt - nu kan dat alleen als de patiënt dit wenst.Een andere eis is de verplichte consultatie van twee psychiaters die onafhankelijk staan ten aanzien van elkaar, ten aanzien van de patiënt en het behandelend team. Hun adviezen moeten bindend zijn. Vandaag moet de behandelende arts maar één psychiater consulteren, wiens advies niet bindend is. De zorginstellingen vragen ook dat er minstens één psychiater deel zou uitmaken van de federale controle- en evaluatiecommissie euthanasie. Weinig vertrouwen"Onderzoek leert dat in de praktijk geen enkele psychiatrische patiënt binnen de maand euthanasie krijgt. Gemiddeld duurt het negen maanden", reageert prof. oncologie en euthanasiewetvoorvechter Wim Distelmans in De Morgen. Artsen gaan volgens hem ook nooit de adviezen van collega's zomaar naast zich neerleggen, als die aangeven dat de grondvoorwaarden van de wet geschonden zouden zijn. Met de voorstellen wil Zorgnet-Icuro de bewegingsruimte van de euthanasiewet compleet inperken, zegt hij. Ze getuigen volgens hem ook van erg weinig vertrouwen in de beroepsbekwaamheid van artsen en psychiaters.