'Eerste fase is: transparantie'

Nadat de groeperingsovereenkomst tussen UZA en AZ Monica in 2015 werd uitgebreid met AZ Heilige Familie Rumst, trad een jaar later ook AZ Klina toe, en recent AZ Sint-Jozef Malle. Sinds een aantal weken is er sprake van een netwerk. "We maken afspraken rond grote investeringen en integratie van zorgprogramma's, met respect voor de eigenheid van elk ziekenhuis", steekt Ludo Van Kets (algemeen directeur AZ Klina) van wal. In het noorden van de regio legt AZ Klina zich verder toe op tweedelijnszorg met speerfuncties in de acute zorg, zoals het Robotcentrum, onze cardiologische- en neurologische zorgprogramma's. In de internistische diensten de oncologische, geriatrische en chronische zorg. Het centraal gelegen AZ Monica, heeft expertise in o.a. orthopedie, oogheelkunde en mond-, kaak- en aangezichtschirurgie en bouwt zijn interventiecardiologie verder uit. De revalidatiediensten in beide ziekenhuizen bouwen in overleg subspecialismen uit.AZ Heilige Familie Rumst heeft bijvoorbeeld een focuskliniek rond diabetesvoet , en heeft een ruim aanbod van chronische zorg. AZ Sint-Jozef Malle heeft een ruim aanbod aan zorgprogramma's, met o.a. een acute nierdialyse afdeling en bestrijkt een complementaire zorgregio.Universitaire partner"Met UZA hebben we tot slot een partner die hooggespecialiseerde zorgopdrachten kan aanbieden", vervolgt dokter Joost Baert (hoofdarts AZ Klina). "Daarnaast heeft de aanwezigheid van een universitair ziekenhuis ook voordelen op vlak van opleiding en onderzoek. Zo kunnen de verschillende ziekenhuizen nu participeren aan onderzoek waar ze anders geen toegang tot zouden hebben. Omgekeerd kan het zorgnetwerk een schaalvergroting aanbieden, en een groter aanbod aan kwalitatieve opleidingsplaatsen voorzien."Hoe zit het met netwerkoverschrijdende samenwerkingen? Denk aan het Robotcentrum waar urologen van onder meer AZ Turnhout (Ziekenhuisnetwerk Kempen) en ZNA (in netwerk met GZA) in participeren? Hetzelfde met het Iridium Kankernetwerk (dat bestaat uit GZA-ziekenhuizen, AZ Klina, AZ Nikolaas, AZ Monica en AZ Sint-Jozef Malle, UZA en ZNA). "Het zou jammer zijn moesten rationaliseringsinitiatieven die al bestonden en spontaan gegroeid zijn, opgeheven worden", zegt dr. Joost Baert. "Ongetwijfeld moeten we dat overleg aangaan."Tijdens het interview zullen de gesprekspartners meermaals het belang van open communicatie en transparantie tussen de netwerkziekenhuizen benadrukken. "De eerste fase is dat iedere partner zijn bestaande initiatieven bekend maakt", zegt dokter Baert. "Alleen op die manier kunnen we evolueren van verschillende, individuele strategieën naar één netwerkstrategie. Hoe duidelijker de regelgeving, hoe gemakkelijker de gesprekken zullen lopen." Financiële zekerheidLaat daar net schoentje knellen. "De netwerken zijn in feite al gevormd voor de minister het woord goed en wel uitgesproken had", zucht dr. Joost Baert. Gaat het te snel? "Dat is het niet, maar het valt niet te ontkennen dat de situatie momenteel erg verwarrend is. Op federaal niveau lopen gelijktijdig verschillende initiatieven; er zijn de netwerken, maar er is ook de zesde staatshervorming met de overdracht van bevoegdheden, de reorganisatie van de eerste lijn, de aanpassing van de honoraria rond laagvariabele zorg... De vraag is: hoe zal die puzzel in elkaar vallen?""De ziekenhuizen zijn vragende partij voor een kader dat financiële zekerheid biedt voor de komende jaren", pikt Ludo Van Kets in. "Samenwerken is één ding, netwerken vormen met de angst dat dit financieel zal afgestraft worden is nog iets anders. Welk ziekenhuis zal bijvoorbeeld bereid zijn een dienst te sluiten, zonder de zekerheid dat dit verlies van inkomsten gecompenseerd kan worden door andere initiatieven? Neem nu de spoeddiensten. Er zijn er te veel, klinkt het. Maar een ziekenhuis zonder spoed, is dat realistisch? Wij denken alvast van niet. Je kan naar echelonnering gaan, ja. Met basisspoedzorg, gespecialiseerde spoedzorg en traumacentra."Dr. Baert: "Het gevaar bestaat dat men op een gefractioneerde manier te werk zal gaan, door bepaalde zorgprogramma's prioritair te behandelen en een deel van de financiering op netwerkniveau te brengen terwijl de overige financiering op niveau van het ziekenhuis blijft. Oversimplifiëring mag geen middel zijn om snel resultaat te boeken." 'Thuisziekenhuis'Desalniettemin geven de werkdocumenten van het kabinet De Block volgens de gesprekspartners een aantal goede voorzetten. Zo komt er een hoofdarts voor het netwerk. Een meerwaarde, volgens dokter Baert. De hoofdarts zal hiërarchisch verantwoordelijk zijn voor de hoofdartsen van de ziekenhuizen en is betrokken bij het bestuur van het netwerk. "Maar wordt die hoofdarts gekozen uit de hoofdartsen van de verschillende ziekenhuizen? Of gaat het om een volledig nieuwe functie?", vraagt hij zich af.Het zal ook mogelijk worden artsen op netwerkniveau aan te stellen. Maar wat met artsen uit de universitaire ziekenhuizen? Zij hebben een ander statuut dan artsen in algemene ziekenhuizen. "Het moet mogelijk zijn dat onze artsen in UZA kunnen werken, en omgekeerd", zegt Ludo Van Kets. "Toch zijn we ervan overtuigd dat iedere arts een 'thuisziekenhuis' moet hebben, zodanig dat hij niet vervreemdt van het geheel."